بیماری کووید 19 که بدنبال ابتلا به ویروس کرونای جدید ایجاد می شود، یک بیماری نوظهور است. علی رغم اینکه در هنگام نگارش این مطلب، شمار مبتلایان جهانی به این بیماری طبق آمار رسمی از مرز پنجاه میلیون نفر گذشته است، اطلاعات کافی در مورد تاثیرات متقابل این بیماری با بسیاری از بیماری های زمینه ای دیگر از جمله صرع وجود ندارد. اطلاعات موجود نشان می دهد اغلب بیماران مبتلا به صرع در مواجهه با ویروس کرونا در ریسک بالاتری نسبت به سایر افراد قرار ندارند. رعایت دقیق پروتکل های مراقبتی، مصرف منظم داروهای ضد صرع، خواب کافی و مدیریت صحیح اضطراب و استرس از این بیماران در دوران پاندمی محافظت می کند. در ادامه به برخی سوالات رایج در زمینه صرع و ویروس کرونا پاسخ می دهیم.
آیا خطر ابتلا به ویروس کرونا در بیماران مبتلا به صرع بیشتر است؟
خیر. شواهد موجود نشان داده اند که بیماران مبتلا به صرع یا تشنج نسبت به سایر افراد، در معرض خطر بیشتر برای ابتلا به بیماری کووید-19 قرار ندارند. بعلاوه، در صورت ابتلا شدت بیماری کووید در افراد مبتلا به صرع بیشتر نخواهد بود.
ریسک بروز و شدت بیماری در افراد دچار صرع، همانند سایر افراد در جمعیت عمومی، به عوامل خطرسازی نظیر چاقی مفرط، مصرف سیگار، ابتلا به دیابت، سرطان و بیماری های مزمن قلبی و ریوی بستگی دارد. لذا توصیه می شود بیمار مبتلا به صرع از دستورالعمل های مراقبت عمومی در دوران پاندمی پیروی نماید و در صورت لزوم، با پزشک خود در مورد ریسک بیماری کووید در خود مشورت نماید.
چه عواملی در بیماران صرع خطر عوارض ناشی از ابتلا به ویروس کرونا را افزایش می دهد؟
برخی از بیماران مبتلا به صرع، علی رغم کنترل مناسب حمله های تشنجی، به سایر بیماری های همراه دچار هستند یا داروهایی مصرف می کنند که آنها در خطر بیشتر در مواجهه با ویروس کرونا قرار می دهد.
- داروها: اکثر داروهای ضد صرع سطح ایمنی بدن را کاهش نمی دهند. اما برخی از داروها، که البته بندرت برای درمان صرع استفاده می شوند (نظیر استروییدها یا داروهای سرکوب کننده ایمنی) می توانند با تضعیف سیستم ایمنی بدن، فرد را در مواجهه با ویروس کرونا آسیب پذیرتر کنند. لذا، در دوران پاندمی بیماران مبتلا به صرع باید داروهای ضد تشنج خود را طبق روال ادامه دهند و از قطع یا کاهش دوز داروها، حتی در صورت ابتلا به ویروس کرونا، بپرهیزند و صورت لزوم با پزشک خود مشورت کنند.
- ابتلا به سایر بیماری های سیستم عصبی: در برخی بیماران، صرع در زمینه یک بیماری دیگر اکتسابی یا مادرزادی سیستم عصبی نظیر تومور بدخیم مغز یا بیماری های التهابی مغز ایجاد شده است. این بیماران صرع بر حسب نوع بیماری یا داروهایی که در یافت می کنند ممکن است در ریسک بالاتری در مواجهه با ویروس کرونا قرار داشته باشند.
- ابتلا به سایر اختلالت جسمی: بیمارانی که به هر دلیلی اختلال در بلع دارند (مانند بیماران ضربه مغزی) در معرض آسپیراسیون مواد غذایی به ریه ها هستند و لذا خطر ابتلا به عفونت های ریه در آنها بیشتر است.
بیماران مبتلا به صرع مزمن بیشتر از سایر افراد در معرض ابتلا به دیابو بیماری های قلبی و ریوی قرار دارند. ابتلا به این بیماری ها، فرد را در برابر ویروس کرونا آسیب پذیرتر می کند.
آیا خطر بیماری کووید در کودکان مبتلا به صرع بیشتر است؟
خیر. در کودکان نیز ابتلا به صرع به تنهایی ریسک ابتلا به ویروس کرونا یا شدت این بیماری را افزایش نمی دهد اگرچه کودکان مبتلا به صرع مقاوم به درمان یا بیماری های شدید مادرزادی منجر به عقب ماندگی ذهنی و تشنج در ریسک بالاتری قرار دارند.
با بسته شدن مدارس و ماندن کودکان در خانه، برنامه روزانه آنها تغییر کرده است و بسیاری از کودکان برنامه خواب نامنظمی دارند. این امر در کنار مصرف نامنظم داروها می تواند منجر به بروز حمله تشنج در کودکان مبتلا به صرع شود. لذا، والدین باید بر حفظ برنامه منظم خواب و تغذیه در کودکان مبتلا به صرع در دوران پاندمی تاکید داشته باشند.
اگرچه کودکان عموما علایم خفیفی در صورت ابتلا به ویروس کرونا بروز می دهند اما تب می تواند در برخی کودکان مبتلا به صرع موجب بروز تشنج شود. لذا، بر کنترل مناسب تب در هنگام عفونت در این کودکان (با داروهای تب بر و پاشویه) تاکید می شود.
آیا داروهای ضد تشنج خطر ابتلا به کووید 19 یا شدت بیماری کووید 19 را افزایش می دهند؟
خیر چنین شواهدی وجود ندارد. اما بین برخی داروهای ضد صرع و داروهای ضد کووید تداخلات مهمی وجود دارد و لذا، مهم است که در صورت ابتلا به ویروس کرونا، پزشک خود را از مصرف داروهای ضد تشنج آگاه کنید.
توصیه های کلی به بیماران صرع در دوران پاندمی ویروس کرونا
- داروهای خود را ادامه دهید و از هرگونه تغییر دوز داروها بدون مشورت با پزشک بپرهیزید.
- داروها را سر وقت مصرف کنید و تلاش کنید حتی یک دوز دارو را هم فراموش نکنید. در صورت لزوم از زنگ ساعت یا آلارم تلفن همراه برای یادآوری زمان مصرف دارو استفاده کنید.
- حداقل داروی یک ماه آینده خود را تامین نمایید تا از مصرف نکردن دارو به دلیل اتمام آن یا سفرهای شهری مکرر برای تامین دارو بپرهیزید.
- اگرچه در دوران پاندمی اورژانس ها شلوغ و آلوده هستند، در صورت بروز شرایط اورژانسی زیر مراجعه به مراکز اورژانس را به تاخیر نیندازید:
- اگر لرزش اندام ها در تشنج های بزرگ بیش از 5 دقیقه طول بکشد یا این تشنج ها در زمان کوتاهی تکرار شوند.
- اگر برگشت کامل هشیاری پس از بروز تشنج طول بکشد.
- اگر تشنج در آب رخ دهد (استخر یا وان حمام).
- اگر تشنج باعث آسیب دیدگی جسمی عمده (نظیر سوختگی یا شکستگی) شود.
