رفلاکس معده در هنگام خواب

رفلاکس اسید (ترش کردن) که به عنوان ریفلاکس معده به مری نیز شناخته می شود، جریان برگشتی اسید از معده به مری است. دوره های گاه به گاه رفلاکس طبیعی است اما زمانی که به طور مرتب رخ دهد، می تواند عواقب جدی داشته باشد و به عنوان بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD) شناخته می شود. تخمین زده می شود که حدود ۲۰ درصد از بزرگسالان دچار ریفلاکس باشند. در اکثر بیماران مبتلا به رفلاکس معده در هنگام خواب شدت علائم از جمله سوزش سر دل افزایش می یابد. فراتر از سوزش سر دل، اگر اسید معده تا گلو و حنجره بالا برود، فرد خوابیده ممکن است با سرفه و احساس خفگی یا با درد شدید قفسه سینه از خواب بیدار شود.

علاوه بر این علائم فوری دردسرساز، رفلاکس می تواند در طول زمان باعث آسیب قابل توجهی به مری و افزایش خطر ابتلا به سرطان مری در فرد شود.

ارتباط رفلاکس و خواب چگونه است؟

رفلاکس اغلب به عنوان علتی برای بروز مشکلات خواب در نظر گرفته می شود. در یک نظرسنجی جدید از افراد مبتلا به سوزش سردل مکرر، تقریباً ۶۰ درصد اظهار داشتند که این سوزش روی خواب آنها تأثیر می گذارد و بیش از ۳۰ درصد گفتند که بر عملکرد روزانه آنها نیز اثر می گذارد.

تشدید علائم رفلاکس پس از دراز کشیدن می تواند خوابیدن را دشوار کند و باعث وقفه های خواب شبانه ناشی از سوزش سر دل، درد قفسه سینه و سرفه شود. مطالعات انجام شده در کلینیک های خواب بر روی افراد مبتلا به رفلاکس تایید کرده اند که این علائم با کیفیت خواب پایین مرتبط است.

ارتباط رفلاکس با آپنه انسدادی خواب

تحقیقات همچنین ارتباط بین رفلاکس و آپنه انسدادی خواب (OSA) را شناسایی کرده اند. آپنه انسدادی خواب یک اختلال خواب است که در آن بروز انسداد در راه هوایی موجب وقفه های مکرر در تنفس در طول خواب می شود. در مورد اینکه آیا رفلاکس باعث آپنه انسدادی می شود یا این آپنه انسدادی است که بروز رفلاکس را تسهیل می کند یا اینکه فقط عوامل بروز آنها مشابه است، در میان متخصصان بحث وجود دارد.

این امکان وجود دارد که رفلاکس بر راه هوایی و توانایی تنفس طبیعی تأثیر بگذارد و باعث آپنه های بیشتر در طول شب شود. از سوی دیگر، افراد مبتلا به آپنه اغلب در شب از خواب بیدار می شوند و ممکن است بیشتر متوجه علائم رفلاکس شوند. کمبود خواب ناشی از آپنه انسدادی ممکن است مری را مستعد ابتلا به ریفلاکس کند.

علاوه بر این، عواملی مانند مصرف الکل، سیگار کشیدن و چاقی می توانند هم خطر ابتلا به رفلاکس و هم آپنه را افزایش دهند و در نتیجه هر دوی این شرایط همزمان وجود داشته باشتند.

اگدرچه رابطه دقیق بین رفلاکس و آپنه انسدادی خواب نیاز به تحقیقات بیشتر دارد، واضح است که این دو اختلال می توانند با هم بروز کنند و عوارض قابل توجهی برای خواب، آسایش و سلامت کلی فرد ایجاد کنند.

چگونه علی رغم رفلاکس معده در هنگام خواب، راحت تر بخوابیم؟

افراد مبتلا به رفلاکس باید بدانند چگونه می توانند علائم خود را کاهش دهند و خواب بهتری داشته باشند. اگرچه هیچ راه حل واحدی وجود ندارد که به همه بیماران کمک کند اما راهکارهایی است که به رهایی از سوزش سر دل و رفلاکس و داشتن خواب طولانی تر کمک می کند.

به پزشک مراجعه کنید

اگر علائم مزمن یا شدید رفلاکس یا مشکلات مکرر خواب یا خواب آلودگی در طول روز دارید، لازم است که به پزشک مراجعه کنید. پزشک می تواند به بهترین شکل وضعیت را بررسی کند، علت احتمالی را تعیین کند، آزمایش های لازم را انجام داده و درمان را شروع کند.

گزینه های درمانی می تواند شامل رویکردهای دارویی و غیر دارویی باشد. نکات زیر برخی از این درمان‌ها را توضیح می‌دهند اما توصیه پزشک در مورد جوانب مثبت و منفی این درمانها در هر بیمار مناسب‌ تر است.

سبک زندگی خود را تغییر دهید

تغییرات سبک زندگی برای کاهش عوامل محرک های رفلاکس یکی از جنبه های رایج مدیریت این بیماری است. به عنوان مثال می توان به کاهش مصرف غذاهای تند و اسیدی، حفظ وزن سالم و عدم استعمال دخانیات اشاره کرد.

از آنجایی که بسیاری از مشکلات رفلاکس در شب ظاهر می شوند، برخی از تغییرات سبک زندگی بر نکاتی برای نحوه خوابیدن در شرایط رفلاکس تمرکز دارند.

• از دیر غذا خوردن خودداری کنید. خوردن وعده های غذایی حداقل سه ساعت قبل از دراز کشیدن می تواند به معده شما فرصت هضم را بدهد و احتمال رفلاکس را کم کند.
• به پهلوی چپ بخوابید. مطالعات متعدد نشان داده اند که قرار گرفتن در سمت چپ بهترین وضعیت خواب برای افراد مبتلا به رفلاکس است. خوابیدن به پهلوی چپ، اپیزودهای رفلاکس و قرار گرفتن مری در معرض اسید معده را کاهش می‌دهد. خوابیدن در موقعیت های دیگر، از جمله به پشت، می تواند احتمال رفلاکس را افزایش دهد.
• سر تخت را بالا بیاورید. بالا آوردن سر تخت (و نه فقط گذاشتن بالش زیر سر) به اندازه ۱۵ تا ۲۰ سانتیمتر می تواند رفلاکس را در هنگام دراز کشیدن کاهش دهد. 

دارو مصرف کنید

از داروها می توان برای درمان رفلاکس استفاده کرد زیرا تغییرات سبک زندگی همیشه علائم را برطرف نمی کند.

داروهای بدون نسخه مانند شربت های آنتی اسید می توانند تسکین موقتی ایجاد کنند اما در بسیاری از افراد اثربخشی محدودی دارند. داروهای دیگری که به عنوان مهارکننده های پمپ پروتون (مانند امپرازول) و مسدود کننده های H2 (مانند رانیتیدین) شناخته می شوند، تولید اسید در معده را کمتر می کنند. این داروها ممکن است بدون نسخه یا با نسخه در دسترس باشند، اما چون ممکن است عوارض جانبی داشته باشند، بهتر است قبل از مصرف با پزشک مشورت کنید.

در موارد نادری که نه تغییر شیوه زندگی و نه داروها مؤثر نبوده است، ممکن است انواع خاصی از جراحی برای رفع رفلاکس در نظر گرفته شود.

بهداشت خواب را رعایت کنید

افراد مبتلا به رفلاکس که می خواهند بهتر بخوابند، می توانند با در نظر گرفتن اصول بهداشت خواب، که شامل همه عناصری است که محیط خواب و عادات مربوط به خواب آنها را شکل می دهد، به خود کمک کنند.

ارتقای بهداشت خواب می تواند وقفه های خواب را کاهش دهد و ثبات بیشتری در استراحت شبانه شما ایجاد کند. بسیاری از نکاتی که برای یک خواب سالم توصیه می شود مانند اجتناب از کافئین زیاد و الکل به کاهش رفلاکس هم کمک می کنند. یک برنامه خواب منظم، داشتن عاداتی برای آرامش بخشی قبل از خواب و یک اتاق خواب آرام و راحت از دیگر اجزای اصلی بهداشت خواب هستند.