درمان کمردرد

گزینه های درمانی فراوانی که برای کمردرد وجود دارند که می توانند متناسب با نیازهای هر فرد اعمال شوند. درمان کمردرد مبتنی بر مراقبت های خانگی، درمان های دارویی، مراقبت های جایگزین یا حتی جراحی است.

بسته به تشخیص بیماری فرد، برخی از درمانها ممکن است موثرتر از بقیه باشند. بسیاری از افراد معتقدند که ترکیبی از درمان ها بهترین روش ممکن است.

درمان خانگی کمردرد و مراقبت از خود

داروهای پایه ای که در خانه استفاده می شوند می توانند برای درمان دردهای خفیف یا حاد ناشی از کشیدگی عضلات و همچنین کاهش اثرات درد مزمن و شدید، موثر باشند. مراقبت از خود توسط شخص بیمار انجام می شود و به راحتی قابل تنظیم است. این روشها عبارتند از:

دوره کوتاهی از استراحت

بسیاری از حملات کمردرد را می توان با اجتناب کوتاه مدت از انجام فعالیت های شدید بهبود بخشید. توصیه نمی شود بیش از چند روز استراحت کنید، زیرا بی تحرکی زیاد می تواند درمان را دشوارتر کند.

اصلاح فعالیت

یکی از انواع استراحت این است که فعال بمانید، اما از انجام فعالیت ها و موقعیت هایی که باعث تشدید درد می شود اجتناب کنید. به عنوان مثال اگر نشستن طولانی مدت در ماشین یا پشت میز درد را بدتر می کند، یک تایمر تنظیم کنید، هر 20 دقیقه بلند شوید و راه بروید یا به آرامی بدن خود را کش دهید. اگر ایستادن باعث تشدید درد می شود، از کارهایی که نیاز به ایستادن دارند – مانند شستن ظروف روی سینک – خودداری کنید. اجتناب یا به حداقل رساندن فعالیتها و موقعیت هایی که درد را بدتر می کند، به جلوگیری یا کاهش اسپاسم دردناک کمر کمک می کند و باعث شرایط بهتری برای بهبودی ایجاد می کند.

گرما درمانی و یخ درمانی

حرارت ناشی از حمام گرم، بطری آب گرم، پد گرمکن برقی یا کمربند حرارتی چسبان یا شیمیایی می تواند ماهیچه های پرتنش را شل کرده و جریان خون را بهبود بخشد. افزایش جریان خون مواد مغذی و اکسیژن مورد نیاز ماهیچه ها را برای بهبودی و سالم ماندن به ارمغان می آورد. اگر التهاب کمر عامل کمردرد است، می توان از پک های یخ یا سرما برای کاهش تورم استفاده کرد. محافظت از پوست هنگام اعمال گرما یا یخ برای جلوگیری از آسیب بافتی بسیار مهم است.

حرارت و یخ متناوب می تواند مفید باشد، به ویژه هنگام بازگشت به فعالیت: استفاده از گرما قبل از فعالیت ها به شل شدن ماهیچه ها کمک می کند و باعث انعطاف پذیری و تحرک بهتر می شود. استفاده از یخ بعد از فعالیت، احتمال تحریک و متورم شدن ناحیه را در اثر ورزش کاهش می دهد.

داروهای ضد درد بدون نسخه

شایع ترین داروهای بدون نسخه (Over-the-counter/OTC) عبارتند از آسپرین (Aspirin) (به عنوان مثال بایر (Bayer))، ایبوپروفن (Ibuprofen) (به عنوان مثال ادویل (Advil))، ناپروکسن (Naproxen) (به عنوان مثال الیو (Aleve)) و استامینوفن (Acetaminophen) (به عنوان مثال تایلنول (Tylenol)). آسپرین، ایبوپروفن و ناپروکسن از داروهای ضد التهابی هستند که کمردرد ناشی از تورم اعصاب یا ماهیچه ها را کاهش می دهند. عمل استامینوفن با تداخل در سیگنال های درد ارسال شده به سمت مغز انجام میشود.

درمان های خود مراقبتی به طور کلی نیازی به راهنمایی پزشک ندارند، اما باید با دقت و توجه مورد استفاده قرار گیرند. هر نوع دارویی خطرات و عوارض جانبی احتمالی خود را به همراه دارد. اگر بیمار مطمئن نیست که کدام نوع مراقبت از خود برای او بهترین است، بهتر است با با پزشک مشورت کند.

تمریناتی برای درمان کمردرد

فیزیوتراپی معمولاً بخشی از برنامه مدیریت کمردرد است. انواع تمریناتی که برای بازسازی ستون فقرات استفاده می شود عبارتند از:

کشش

تقریباً همه می توانند از کشش ماهیچه های کمر، نشیمنگاه، هیپ و اندام های تحتانی (به ویژه ماهیچه های همسترینگ) بهره ببرند. این ماهیچه ها وزن بالاتنه را تحمل می کنند. هرچه این ماهیچه ها تحرک بیشتری داشته باشند، کمر می تواند به میزان بیشتری بدون آسیب حرکت کند. به طور معمول توصیه می شود تمرینات کوچکی را شروع کنید – 20 تا 30 ثانیه کشش دهید و در صورت ایجاد درد آن را متوقف کنید.

تمرینات تقویتی

تقویت عضلات شکم، هیپ و گلوتئوس (Gluteus) که از ستون فقرات حمایت می کنند و با نام ماهیچه های مرکزی نیز خوانده می شوند، می تواند به تسکین کمردرد کمک کنند. دو برنامه رایج، روش مک کنزی (McKenzie) و تثبیت پویای کمر (Dynamic lumbar stabilization) است.

• روش مک کنزی ستون فقرات را از طریق افزایش قدرت عضلات مرکزی می کشد و درد ناشی از ساختارهای فشرده نخاعی – مانند فتق دیسک به علت فشرده شدن فضای دیسک – را کاهش می دهد.
• تثبیت پویا کمر عضلات پشت را تقویت می کند تا “ستون فقرات خنثی” بیمار یا وضعیتی که بیشتر احساس راحتی میکند، حفظ شود.

تمرینات هوازی با فشار کم

تمرینات هوازی با فشار کم جریان خون را افزایش می دهد و از بهبود آسیب حمایت می کند، بدون ایجاد تکانی در ستون فقرات. این تمرینات می تواند شامل استفاده از دوچرخه ثابت، دستگاههای الپتیکال (Elliptical) یا پله نوردی، پیاده روی و آب درمانی باشد. افرادی که کمردرد دارند و به طور مرتب ورزش های هوازی انجام می دهند، حملات راجعه درد کمتری را گزارش می کنند و احتمال دارد که در صورت شعله ور شدن درد، فعال و با عملکرد باقی بمانند.

هر ورزشی که ضربان قلب را برای مدت زمانی طولانی افزایش دهد، برای بدن مفید است. فعالیت بدنی منظم برای حفظ دامنه حرکت و انعطاف پذیری یک ستون فقرات سالم مهم است. وقتی ساختارهای ستون فقرات برای مدت طولانی بدون استفاده باقی بمانند، سفتی و ناراحتی آن می تواند بدتر شود.

درمان های غیرجراحی برای کمردرد

هدف از درمان های پزشکی کاهش درد است، اما این درمان ها منبع اصلی درد را تغییر نمی دهند. یک پزشک معمولاً درمان های پزشکی را در کنار برنامه فیزیوتراپی یا رژیم های دیگر تجویز می کند.

درمانهای رایج پزشکی عبارتند از:

شل کننده های عضلانی

این دارو به عنوان یک سرکوب کننده سیستم عصبی مرکزی عمل می کند، تحرک عضلات را افزایش و درد ناشی از گرفتگی یا اسپاسم عضلات را تسکین می دهد. شل کننده های عضلانی نقشی در مدیریت درد مزمن ندارند.

داروهای ضد درد مخدر

داروهای مخدر، که مواد افیونی (Opioids) یا مسکن نیز نامیده می شوند، با تضعیف سیگنال های ارسال شده به مغز درک فرد از درد را تغییر می دهند. داروهای مخدر اغلب برای درمان درد شدید و کوتاه مدت – مانند درد حاد پس از عمل – استفاده می شود. مواد مخدر به ندرت برای درمان دردهای طولانی مدت استفاده می شوند، زیرا عوارض جانبی زیادی دارند و به راحتی می توانند اعتیاد آور شوند.

بریس کمر

برخی از بیماران متوجه می شوند که می توان از بریس کمر (Back brace) برای ایجاد راحتی و احتمالاً کاهش درد استفاده کرد. شواهدی وجود دارد که نشان می دهد استفاده از بریس کرست سخت (Inelastic corset-style brace)، که روزانه مورد استفاده قرار می گیرد، در ترکیب با برنامه تمرینات فیزیوتراپی می تواند روند بهبودی را تسریع کرده و درد را کاهش دهد.

تزریق اپیدورال استروئید

در تزریق اپیدورال استروئید (Epidural steroid injection) یک استروئید مستقیماً در قسمت بیرونی کیسه سخت شامه، که نخاع را احاطه کرده است، تجویز می شود. از اشعه ایکس زنده، به نام فلوروسکوپی، برای هدایت سوزن به ناحیه مناسب استفاده می شود. هدف از تزریق این است که با کاهش التهاب در اطراف ریشه عصبی فشرده شده، درد را به طور موقت تسکین داد.

درمانهای دارویی اغلب همراه با روشهای دیگر استفاده می شوند. به عنوان مثال تزریق اپیدورال استروئید ممکن است باعث تسکین کوتاه مدت درد به اندازه ای کافی برای پیشرفت در برنامه فیزیوتراپی شود.

درمان های جایگزین

درمانهای غیر پزشکی به عنوان مراقبت های جایگزین یا مکمل شناخته می شوند. اصطلاح “جایگزین” نباید نمایانگر “رده پایین تر بودن” باشد، بلکه بیان میکند که این درمان ها، با توجه به استاندارد های پزشکی غربی، سنتی نیستند.

بسیاری از بیماران مبتلا به کمردرد گزارش می دهند که استفاده از درمان های جایگزین باعث تسکین کمردرد می شود. گزینه های رایج عبارتند از:

تغییرات دستی

یک متخصص کایروپراکتیک (Chiropractor) یا سایر ارائه دهندگان خدمات بهداشتی ستون فقرات را به منظور بهبود تحرک و کاهش سفتی، ناراحتی یا درد، به صورت فیزیکی تنظیم میکنند. فشارهای دستی با سرعت و نیرو متفاوت برای تنظیم ساختارهای ستون فقرات اعمال می شود. دیده شده که تغییرات دستی در برخی افراد باعث تسکین کمردرد می شود.

طب سوزنی

براساس طب چین باستان، در طب سوزنی نقاطی در بدن تحریک می شوند. گمان برده میشود که این کار “کی (Qi)” یا نیروی حیاتی بدن را تصحیح می کند. اعتقاد بر این است که کیِ مناسب باعث کاهش درد و ناراحتی در بدن می گردد. در طول یک جلسه، سوزن هایی نازک به مدت حدود یک ساعت در پوست قرار می گیرند. دیده شده که طب سوزنی باعث تسکین درد به میزان قابل توجهی در برخی افراد می شود.

ماساژ درمانی

ماساژ درمانی اگر برای کمر استفاده شود، می تواند اسپاسم عضلانی را – که معمولاً به ایجاد کمردرد کمک می کند – تسکین دهد. ماساژ همچنین جریان خون را در ناحیه کمر افزایش می دهد و با رساندن مواد مغذی و اکسیژن به عضلات آسیب دیده، سرعت بهبود را افزایش می دهد.

مدیتیشن ذهن آگاهی

مدیتیشن ذهن آگاهی (Mindful meditation) ممکن است در کاهش ادراک درد مفید باشد و می تواند افسردگی، اضطراب و مشکلات خواب را – که معمولاً همراه با درد مزمن ایجاد می شوند – کاهش دهد. تکنیک های مدیتیشن برای کاهش درد شامل هر چیزی از تمرینات تنفس عمیق تا رویکرد تمرکز تغییر یافته است.

موارد فوق لیست جامعی نیست. گزینه های درمانی بیشتری نیز وجود دارند، از جمله گزینه های جراحی جدیدتر و کمتر تهاجمی.

عمل جراحی برای درمان کمردرد

در صورت وجود درد شدید در ناحیه کمر که پس از یک دوره 6 تا 12 هفته ای درمان های غیرجراحی بهبود نمی یابد، ممکن است جراحی در نظر گرفته شود. تقریباً همیشه انجام جراحی کمر با تصمیم بیمار است و فقط در موارد نادر جراحی فوری برای کمردرد انجام می شود.

برخی از عواملی که باید قبل از جراحی کمر در نظر گرفته شوند عبارتند از:

قابلیت عملکرد

اگر امکان انجام فعالیت های روزمره با سطوح قابل کنترل درد وجود دارد و اگر درد خواب یا فعالیت را مختل نمیکند، معمولاً درمان های غیرجراحی توصیه می شود. اگر توانایی بیمار برای عملکرد در زندگی روزمره محدود باشد، احتمالاً جراحی توصیه می شود.

روند درمان کمردرد و سبک زندگی

زمان متفاوتی برای اختصاص به درمان جراحی در مقابل درمان غیر جراحی وجود دارد. باید در نظر بگیریم که چگونه روند بهبودی پس از جراحی، در مقایسه با درمان های غیرجراحی مداوم، بر بیمار تاثیر می گذارد.

نوع جراحی جهت درمان کمردرد

برخی از جراحی ها بطور قابل ملاحظه ای تهاجمی تر از بقیه هستند و شامل دوره های طولانی تر از بهبودی، درد تقریباً شدید در دوران نقاهت و میزان بستری متفاوتی در بیمارستان می باشند. در حضور رویکردهای جراحی مدرن و یک جراح مجرب، بسیاری از انواع جراحی های ستون فقرات را می توان به صورت سرپایی و با دوره نقاهت کوتاه تر انجام داد.

سلامت روان

مطالعات متعددی نشان داده اند که سلامت ذهنی و عاطفی رابطه مثبتی با بهبودی و رضایت پس از عمل جراحی دارد. به عنوان مثال بیمارانی که احساس میکنند کنترل بیشتری بر سلامت خود دارند، بهبودی و نتیجه مثبت تری را پس از عمل گزارش می دهند.

جراحی ستون فقرات معمولاً برای کمردردهای خفیف تا متوسط ​​یا دردهایی که کمتر از 6 تا 12 هفته طول کشیده توصیه نمی شود. به علاوه، اگر علت درد از طریق آزمایشات تصویربرداری قابل تشخیص نباشد، جراحی کمر گزینه درمانی نیست.

جراحی های دکمپرشن

جراحی دکمپرشن (Decompression surgeries) هر چیزی از ستون فقرات را که بر روی ریشه عصبی فشار می آورد حذف می کند، که ممکن است شامل فتق دیسک یا خار استخوان باشد. دو نوع اصلی رفع فشار برای کمردرد وجود دارد.

• میکرودیسککتومی (Microdiscectomy) یک روش کم تهاجم برای بیماران مبتلا به دیسک کمر است که باعث ایجاد درد رادیکولار اندام تحتانی (سیاتیکا) می شود.

• لامینکتومی (Laminectomy) قسمتی از لایه استخوانی یا بافت نرم را که یک عصب یا چندین ریشه عصبی را فشرده می کند، بر می دارد. لامینکتومی معمولاً برای افرادی انجام می شود که دارای درد پا و/یا ضعف ناشی از تنگی کانال نخاعی هستند؛ دردهایی که ناشی از تغییر در مفاصل، دیسک ها یا خار استخوان می باشند.

یک عمل جراحی دکمپرشن می تواند با تکنیک های باز یا حداقل تهاجمی با برش های نسبتاً کوچک، حداقل ناراحتی و نیز بهبودی قبل از بازگشت به کار یا سایر فعالیت ها انجام شود. اکثر این روش ها در حال حاضر به عنوان جراحی روزانه یا با یک شب اقامت انجام می شود.

گزینه های فیوژن ستون فقرات کمری

برداشتن بافتهای نرم بین دو یا چند استخوان مهره ای مجاور و جایگزینی آنها با استخوان یا فلز، جراحی فیوژن (Fusion) نامیده می شود. این روش باعث می شود که استخوان ها در طول زمان – معمولاً 6 تا 12 ماه – در کنار هم رشد کنند، در یک استخوان بلند ادغام شوند و حرکت را در آن بخش های نخاعی تثبیت و از بین ببرند.

در ستون فقرات کمری، فیوژن می تواند از پشت (روش خلفی)، جلو (روش قدامی)، پهلو (روش جانبی) یا ترکیبی انجام شود. تکنیک های مدرن، ایمپلنت ها، راه یابی و بیولوژیک ها جراحی را قابل پیش بینی تر و با بهبودی راحت تر و بازگشت به فعالیت و کار عادی، همراه کرده است.

معتبرترین اندیکاسیون برای فیوژن ستون فقرات کمری شامل اسپوندیلولیستزیس، شکستگی، بی ثباتی، دفورمیتی، بیماری دژنراتیو دیسک و تنگی است. برای کمردرد ناشی از اختلال عملکرد مفصل ساکروایلیاک، فیوژن مفصل ساکروایلیاک یک گزینه جراحی است. تومورها و عفونت ها نیز با جراحی فیوژن درمان می شوند، هرچند که شیوع بسیار کمتری دارند.

سایر گزینه های جراحی درمان کمردرد

برخی از گزینه های جراحی جدیدتر که برای برخی از بیماران مبتلا به کمردرد استفاده می شود، عبارتند از:

• دیسک مصنوعی کمر : برای برخی از بیماران، تعویض دیسک جایگزین بالقوه ای برای جراحی فیوژن در بیماری دژنراتیو دیسک علامت دار است. مزیت این روش نسبت به فیوژن کمری در بهبودی سریعتر و در حفظ بیشتر حرکت نخاعی است. داده های بلند مدت همچنان در حال جمع آوری است.
• دستگاه حرکت خلفی : دستگاه بین تیغه ای کوفلکس (Coflex) جایگزینی برای فیوژن در تنگی و اسپوندیلولیستزیس دژنراتیو خفیف است. اهداف این روش نتایج مشابهی با فیوژن دارد اما جراحی آن کوچکتر و بهبودی آن سریعتر است. داده های بلند مدت همچنان در حال جمع آوری است.

این لیست گزینه های جراحی کامل نیست. چندین مورد دیگر وجود دارند یا در حال توسعه هستند. فناوری هایی که امروزه مورد استفاده قرار می گیرند و در حال توسعه هستند شامل سلول های بنیادی، فناوری نانو و رباتیک است.

مراقبت های بعد از عمل جراحی کمر

دوره نقاهت پس از جراحی کمر به عوامل مختلفی بستگی دارد؛ از جمله وضعیت بیمار قبل از عمل، وسعت عمل جراحی و مهارت و تجربه جراح. به عنوان مثال:

• میکرودیسککتومی برای فتق دیسک کمری تهاجمی حداقلی دارد و بیمار معمولاً شب را در بیمارستان اقامت نمی کند. زمان بهبودی آن حدود یک هفته است.
• فیوژن کمری ممکن است شامل یک شب اقامت در بیمارستان، بازگشت آهسته به فعالیت های روزمره و احتمالاً محدودیت های فعالیتی در 3 تا 12 ماه آینده به واسطه فیوژن باشد.

فیزیوتراپی معمولاً برای بازسازی قدرت، دامنه حرکتی و تسهیل درمان تجویز می شود. همچنین معمولاً به بیماران مسکن یا شل کننده های عضلانی تجویز می شود و به برخی از بیماران توصیه می شود که از بریس کمری یا تخت های مخصوص، دوش مدفوع یا بالش های حمایتی برای تسکین روند بهبودی استفاده کنند.

معمولاً به بیماران در حال بهبودی توصیه می شود که مدت کوتاهی استراحت کنند تا ستون فقرات و بافتهای اطراف بهبود یابد. اکثر بیماران برای اجتناب از اعمال فشار بیش از حد بر روی ساختارهای ستون فقرات، مرخصی کوتاه مدتی، در حد چند هفته تا چند ماه، از کار می گیرند.