تشنج شبانه تشنجی است که هنگام خواب فرد اتفاق می افتد. آنها می توانند باعث رفتار غیرمعمول در شب، مانند بیدار شدن بدون دلیل یا ادرار در هنگام خواب، و همچنین لرزش بدن شوند.
تشنج شبانه معمولاً نوعی تشنج است که تشنج تونیک-کلونیک نامیده می شود. بیشتر افرادی که از این نوع تشنج شبانه دارند، صرع دارند.
حملات شبانه ممکن است باعث تکان و لرزش بدن در شب شود.
حملات شبانه نادر است و معمولاً به معنای ابتلای فرد به صرع است.
مواد شیمیایی مختلف فعالیت الکتریکی منظمی را ایجاد می کنند که در تفکر، حرکت و سایر عملکردهای مغزی نقش دارد. در هنگام تشنج، افزایش ناگهانی فعالیت الکتریکی غیر معمول باعث می شود که فرد کنترل برخی از این عملکردها را از دست بدهد.
انواع مختلفی از تشنج وجود دارد، اما بیشتر حملات شبانه تونیک-کلونیک است. پزشکان قبلاً تشنج های تونیک-کلونیک را تشنج های گرند مال می نامیدند. مدت زمان آنها معمولاً کمتر از 5 دقیقه است.
در مرحله تونیک، عضلات فرد سفت می شوند. این می تواند باعث گاز گرفتن زبان یا از دست دادن کنترل مثانه یا روده شود.
در مرحله کلونیک، عضلات آنها ممکن است دچار لرزش شوند. بلافاصله پس از تشنج، ممکن است بیدار کردن فرد دشوار باشد.
کمبود خواب یک عامل تشنج شایع در بین افراد مبتلا به صرع است، بنابراین تشنج های شبانه که خواب را مختل می کنند ممکن است خطر حملات بعدی را افزایش دهد.
برای برخی از افراد، خواب نه با خواب دیدن و کابوس شبانه بلکه با تشنج بهم می خورد. هنگام خواب می توانید با هر نوع صرعی تشنج کنید. اما با انواع خاصی از صرع، تشنج فقط در هنگام خواب اتفاق می افتد.
سلول های مغز شما از طریق سیگنال های الکتریکی با عضلات، اعصاب و سایر مناطق مغز ارتباط برقرار می کنند. گاهی اوقات، این سیگنال ها نابود می شوند، پیام های بسیار زیاد یا بسیار کمی ارسال می کنند. وقتی این اتفاق می افتد، نتیجه آن تشنج است. اگر حملات تشنجی حداقل 24 ساعت از هم فاصله داشته باشند یا دو یا چند بار تشنج داشته باشید و به دلیل بیماری پزشکی دیگری ایجاد نشده باشد، ممکن است صرع داشته باشید.
انواع مختلف صرع وجود دارد و این بیماری شایع است. در هر زمان از طول زندگی می توانید آن را تجربه کنید. اما موارد جدید با احتمال بیشتر در کودکان زیر 10 سال و بزرگسالان بالای 55 سال تشخیص داده می شود.
مانند صرع، انواع مختلفی از تشنج وجود دارد. اما آنها تقریباً به دو دسته تقسیم می شوند: تشنج ژنرالیزه و تشنج فوکال
تشنج ژنرالیزه
تشنج ژنرالیزه هنگامی اتفاق می افتد که فعالیت الکتریکی غیرطبیعی در تمام مناطق قشر مغز رخ دهد. که شامل موارد زیر است:
- تشنج های تونیک-کلونیک. این تشنج که قبلاً به عنوان گراندمال شناخته می شد، شامل سفت شدن بدن، حرکات سفتی اندام و لرزشی و معمولاً از دست دادن هوشیاری است.
- تشنج ابسانس. این تشنج که قبلاً به عنوان پتی مال شناخته می شد، با دوره های کوتاه خیره شدن، چشمک زدن و حرکات کوچک در دست و بازو مشخص می شود.
تشنج فوکال
تشنج های فوکال که تشنج های موضعی یا جزئی نیز نامیده می شوند، به یک نیمکره مغز محدود می شوند. هنگام بروز آنها، ممکن است هوشیار باشید اما نمی دانید که تشنج در حال وقوع است. تشنج فوکال می تواند بر رفتار، هوشیاری و پاسخگویی شما تأثیر بگذارد. آنها همچنین می توانند شامل حرکات غیرارادی باشند.
تشنج هایی که هنگام خواب اتفاق می افتد
طبق مقاله ای در ژورنال مغز و اعصاب، اگر بیش از 90 درصد تشنج شما هنگام خواب رخ دهد، احتمالاً تشنج شبانه دارید. در این گزارش همچنین اشاره شده است که برآورد می شود 7.5 تا 45 درصد از افرادی که صرع دارند بیشتر در هنگام خواب تشنج می کنند.
افرادی که فقط تشنج شبانه دارند می توانند در هنگام بیداری دچار تشنج شوند. یک مطالعه در سال 2007 نشان داد که حدود یک سوم از افراد مبتلا به تشنج که فقط در خواب حملات انها رخ می‌دهد می توانند در بیداری حتی پس از سالها عاری از تشنج دچار تشنج شوند.
اعتقاد بر این است که تشنج خواب با تغییر در فعالیت الکتریکی مغز شما در طی مراحل خاص خواب و بیداری ایجاد می شود. بیشتر تشنج های شبانه در مرحله 1 و مرحله 2 اتفاق می افتد که لحظه هایی از خواب سبک تر هستند. حملات شبانه نیز می تواند هنگام بیدار شدن اتفاق بیفتد. در هنگام خواب هم تشنج کانونی و هم تشنج ژنرالیزه رخ می دهد.
حملات شبانه با انواع خاصی از صرع همراه است، از جمله:
- صرع میوکلونیک نوجوان
- تشنج تونیک – کلونیک هنگام بیدار شدن از خواب
- صرع کانونی خوش خیم رولاندیک کودکی
- وضعیت الکتریکی صرع خواب
- سندرم لاندو-کلفنر
- تشنجات فرونتال
تشنج شبانه خواب را مختل می کند. آنها همچنین بر تمرکز و عملکرد در محل کار یا مدرسه تأثیر می گذارند. تشنج شبانه همچنین با افزایش خطر مرگ ناگهانی غیر منتظره در صرع همراه است، که علت نادر مرگ در افراد مبتلا به صرع است. کمبود خواب همچنین یکی از رایج ترین عوامل تشنج است. سایر عوامل محرک شامل استرس و تب هستند.
تشنج شبانه در نوزادان و کودکان خردسال
انواع مختلف صرع در دوران کودکی می تواند باعث تشنج شبانه شود.
صرع خوش خیم رولاندیک، رایج ترین نوع صرع در کودکان، معمولاً در بزرگسالی از بین می رود. علامت اصلی آن تشنج در شب است.
کودکان مبتلا به این نوع صرع ممکن است دچار میگرن یا مشکلات رفتاری نیز باشند. اکثر کودکان مبتلا به این نوع صرع سابقه خانوادگی تشنج دارند.
صرع میوکلونیک نوجوانان، که گاهی اوقات سندرم Janz نامیده می شود، به طور معمول در نوجوانی آغاز می شود و ممکن است در ابتدا تنها با پرش اندام شروع شود. پزشکان نمی دانند دقیقا چه چیزی باعث این نوع صرع می شود، اما با احتمال زیادی ژنتیکی می‌باشد.
همه تشنج های شبانه در کودکان به معنی صرعی بودن کودک نیست. بین 2 تا 5 درصد کودکان زیر 5 سال تشنج تب دار را تجربه می‌کنند که این اتفاق در هنگام تب رخ می دهد.
تشنج ناشی از تب معمولاً بدون عارضه است و به طور معمول با فروکش شدن تب برطرف می شود. با این حال، برای رد سایر علل مانند آسیب مغزی یا عفونت، مراجعه به پزشک ضروری است.
تشنج و صرع در نوزادان و کودکان بیشتر از هر گروه سنی دیگر است. با این حال، کودکانی که صرع دارند اغلب تا زمان بزرگسالی دچار تشنج می شوند.
والدین نوزادان تازه به دنیا آورده گاهی اوقات بیماری به نام میوکلونوس خواب خوش خیم نوزادان را با صرع اشتباه می گیرند. نوزادانی که میوکلونوس را تجربه می کنند تکان های غیر ارادی دارند که اغلب به نظر تشنج می رسد.
در این نوزادان الکتروانسفالوگرام (EEG) احتمالاً تغییراتی را در مغز نشان نمی دهد که با صرع سازگار باشد. به علاوه، میوکلونوس بندرت جدی است. به عنوان مثال، سکسکه و لرزش در خواب از انواع میوکلونوس طبیعی می‌باشند.
تشخیص تشنج شبانه
تشخیص تشنج در شب به دلیل زمان وقوع آن مشکل است. تشنج خواب همچنین می تواند با پاراسومنیا، اصطلاح چتری برای گروهی از اختلالات خواب اشتباه گرفته شود. این اختلالات عبارتند از:
- راه رفتن در خواب
- دندان قروچه
- سندرم پای بی قرار
برای تعیین نوع صرع، پزشک نورولوژیست شما تعدادی از فاکتورها را ارزیابی می کند، از جمله:
- نوع تشنج شما
- سن شروع تشنج
- سابقه خانوادگی صرع
- سایر موارد پزشکی که ممکن است داشته باشید
برای تشخیص صرع، پزشک ممکن است از موارد زیر استفاده کند:
- تصاویری از فعالیت الکتریکی در مغز شما که توسط نوارمغزی ثبت شده است
- ساختار مغز شما همانطور که در سی تی اسکن یا MRI نشان داده شده است
- سابقه فعالیت تشنج شما
اگر شک دارید که نوزاد یا کودک شما شبانه تشنج می کند، با پزشک خود مشورت کنید. شما می توانید کودک خود را با استفاده از موارد زیر نظارت کنید:
- با استفاده از مانیتور کودک تا بتوانید تشنج را بشنوید و ببینید
- مشاهده علائم در صبح، مانند خواب آلودگی غیرمعمول، سردرد، و علائم استفراغ یا خیس شدن رختخواب
- استفاده از یک مانیتور تشنج، که دارای ویژگی هایی مانند سنسورهای حرکت، سر و صدا و رطوبت است
تشخیص تشنج شبانه از سایر رفتارهای خواب مانند راه رفتن در خواب یا وحشت شبانه می تواند چالش برانگیز باشد.
افرادی که تنها زندگی می کنند ممکن است خسته از خواب بیدار شوند، اما نمی دانند که تشنج دارند. اگر فردی تشنج در روز را تجربه نکند، ممکن است از اینکه در معرض تشنج شبانه است، آگاه نباشد.
شخصی که رفتار غیر معمول شبانه، سردرد صبحگاهی یا تغییرات خلقی غیرقابل توجیهی دارد باید به پزشک مراجعه کند.
پزشکان معمولاً صرع را با الکتروانسفالوگرام (EEG) تشخیص می دهند، این آزمایشی است که فعالیت الکتریکی مغز را اندازه گیری می‌کند. در برخی موارد، پزشک ممکن است MRI یا را برای دیدن منطقه ای از کانون احتمالی تشنج توصیه کند.
هنگامی که فردی فقط تشنج در شب را تجربه می کند یا مطمئن نیست که تجربیات شبانه وی تشنج است، پزشک ممکن است یک نوار مغزی در حین خواب را توصیه کند. مطالعات خواب می تواند سایر موارد مانند آپنه خواب را رد کند.
علائم تشنج شبانه
در طول تشنج شبانه، یک فرد ممکن است:
- فریاد بزند یا صداهای غیر معمولی ایجاد کند ، به ویژه درست قبل از اینکه عضلات متشنج شوند
- ناگهان بسیار سفت و سخت به نظر می رسد
- تخت را خیس کند
- انقباض یا حرکت تند و سریع داشته باشد
- زبان را گاز بگیرد
- افتادن از تخت
- بیدار شدن پس از تشنج مشکل باشد
- گیجی و یا سایر رفتارهای غیر معمول را پس از تشنج از خود بروز دهد
- بدون هیچ دلیل مشخصی ناگهان بیدار شود
همه افراد مبتلا به تشنج شبانه نمی دانند که به آن مبتلا هستند. بعضی اوقات، تنها علامت سردرد یا کوفتگی هنگام بیدار شدن از خواب است.
به دنبال تشنج، ممکن است فرد احساس خستگی یا کمبود خواب کند. این امر باعث خواب آلودگی یا تحریک پذیری آنها در طول روز می شود.
تشنج شبانه معمولاً درست بعد از خوابیدن فرد، درست قبل از بیدار شدن یا بلافاصله بعد از بیدار شدن اتفاق می افتد.
علل تشنج شبانه
ژنتیک دلیل احتمالی صرع است.
صرع می تواند باعث تشنج در شب شود. صرع اصطلاحی کلی و جامع می‌باشد که به انواع مختلفی از اختلالات تشنج اشاره دارد.
دانستن اینکه فرد مبتلا به صرع است، دلیل تشنج را توضیح نمی دهد. پزشکان در صورت ابتلا فرد به دو یا چند مورد تشنج، که به وضوح به دلیل چیز دیگری نیست، صرع را تشخیص می دهند.
برخی از دلایل بالقوه صرع عبارتند از:
- ژنتیک
- ضربه به سر
- عفونت مغزی
- سکته های مغزی، ناهنجاری های عروق خونی و تومورها
انواع خاصی از صرع به احتمال زیاد باعث تشنج شبانه می شوند. آنها عبارتند از:
- تشنج های تونیک-کلونیک موقع بیدار شدن از خواب
- صرع خوش خیم رولاندیک دوران کودکی
- سندرم لاندو-کلفنر
- صرع لوب فرونتال
- صرع میوکلونیک نوجوان
درمان و پیشگیری تشنج شبانه
داروی ضد تشنج ممکن است به جلوگیری از تشنج شبانه کمک کند.
تشنج شبانه به طور بالقوه خطرناک است و خطر مرگ ناشی از صرع را افزایش می دهد. تشنج در هنگام خواب نیز می تواند فرد را مستعد آسیب دیدگی کند.
افرادی که تشنج شبانه را تجربه می کنند بیشتر دچار کمبود اکسیژن خون در حین تشنج و پس از آن می شوند. همچنین احتمال دارد پس از تشنج فعالیت غیرمعمول مغزی را نیز تجربه کنند.
اگرچه این می تواند ترسناک باشد ، صرع معمولاً قابل درمان است. کنترل تشنج خطر عوارض فرد را تا حد زیادی کاهش می دهد.
روش درمانی مناسب به نوع تشنج فرد ، علت و سایر عوامل سلامتی بستگی دارد.
درمان های احتمالی عبارتند از:
- داروی ضد تشنج، مانند کاربامازپین
- اجتناب از عوامل تشنج، مانند کمبود خواب
- رژیم پرچرب، کربوهیدرات کم یا رژیم کتوژنیک
- یک محرک عصب واگ یا کاشت جراحی که تکانه های الکتریکی را به مغز می فرستد
- جراحی صرع
ردیابی علائم و عوامل محرک می تواند در شناسایی الگوهای علائم و عملکرد برنامه درمانی کمک کند.
افرادی که تشنج شبانه دارند نیز ممکن است تمایل به انجام اقدامات پیشگیری از صدمات داشته باشند. این می تواند شامل موارد زیر باشد:
- انتخاب یک تختخواب کم ارتفاع با حفاظ یا قرار دادن تشک روی زمین
- قرار دادن یک تشک ایمنی، مانند آنهایی که برای ژیمناستیک است، روی زمین در کنار تخت
- استفاده از لامپ های دیواری به جای لامپ های رومیزی
- دور نگه داشتن وسایل از تخت
- با استفاده از یک مانیتور تشنج شبانه که فرد را در هنگام تشنج به فرد مورد علاقه خود هشدار می دهد
خلاصه
حملات شبانه بالقوه خطرناک است. برای افرادی که سابقه تشنج قبلی ندارند، ممکن است اولین نشانه صرع باشند.
مهم نیست که فرد چه تعداد تشنج در شب دارد یا چه دارویی مصرف می کند، مراجعه به پزشک نورولوژیست برای هرگونه علائم تشنج در شب بسیار مهم است.
کنترل تشنج در شب می تواند خطر عوارض صرع را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. یک تشخیص کامل می تواند سایر دلایل علائم نگران کننده در شب را نیز رد کند.
