در مقطعی بین قرن اول و پنجم پس از میلاد، پاتانجلی، مرشد هندو، کدگذاری سنن باستانی و مراقبهای هند را آغاز کرد. او تکنیک هایی به قدمت تاریخ تمدن هندوستان را در ۱۹۶ کتابچه راهنما با نام یوگا سوترا به ثبت رساند. طبق این متون یوگا به معنای پرهیز ذهن از توجه به اشیاء خارجی و تلاش برای رسیدن به حالت آگاهی ناب می باشد. با گذشت زمان، یوگا با عناصر جسمی ژیمناستیک و کشتی ترکیب شد. امروزه رویکردهای زیادی در خصوص یوگای مدرن وجود دارند که بیشترشان هنوز هم سه عنصر اصلی پاتانجلی، یعنی حالات بدنی، تمرین های تنفسی و تعمق را دارا هستند.
اعتقاد بر این است که ترکیب این تمرینات جسمی و روحی، تأثیر بسزایی بر سلامت افراد دارد. تأثیراتی مثل افزایش قدرت و انعطاف پذیری، تقویت عملکرد قلب و ریه و بهبود سلامت روانی. اما آیا مطالعات فعلی شواهدی را در این رابطه ارائه کرده اند؟
علیرغم تلاش بسیاری از محققان، اثبات فوائد یوگا کار دشواری است. تشکیل یوگا از چند فعالیت مختلف باعث می شود که تعیین مؤلفه مؤثر بر سلامتی، کار دشواری باشد. بعلاوه، مطالعات یوگا اغلب روی نمونه های کوچک انجام می شود که فاقد تنوع هستند و تکیه بیش از حد بر خودسنجی باعث فردی بودن نتایج می شود. با این حال فوائدی وجود دارند که از نظر علمی، مورد تأیید بیشتری هستند.
تاکنون ثابت نشده که کدامیک از انواع یوگا بیشتر از بقیه باعث افزایش انعطاف می شود بنابراین تأثیرگذاری حالات خاص در هالهای از ابهام است. اما همانند سایر ورزشهای سبک، مطمئناً یوگا هم باعث تناسب اندام و انعطاف پذیری در افراد سالم می شود.
همچنین مشخص شد که یوگا می تواند یک روش درمانی مؤثر باشد. در مطالعاتی که روی بیماران اسکلتی ـ عضلانی انجام شد مشخص شد که یوگا در کاهش درد و اصلاحات حرکتی بهتر از بقیه ورزشهای سبک عمل می کند. افزودن یوگا به روال ورزشی فعلی می تواند قدرت و انعطاف پذیری را در شرایط درمانی سخت مانند کمردرد مزمن، آرتریت روماتوئید و پوکی استخوان افزایش دهد.
همچنین مشخص شد که ترکیب یوگا از تمرینات بدنی و تنفس منظم تأثیرات درمانی مشابهی بر سلامت ریه ها دارد. بیماریهای ریوی مانند برونشیت مزمن، آمفیزم و آسم مجاری تنفسی را منقبض و غشایی که به خون اکسیژن رسانی می کند را تضعیف می کنند. اما تمرینات تنفسی موجود در یوگا باعث انبساط عضلات این مجاری و اکسیژن رسانی بهتر می شوند. افزایش اکسیژن رسانی به خون به ویژه در افرادی که عضلات قلبی ضعیفی دارند و در پمپاژ اکسیژن به بدن مشکل دارند، بسیار مفید است. همچنین برای کسانی که قلب سالمی دارند، این عمل می تواند باعث کاهش فشار خون و عوامل خطر و پیشگیری از بیماریهای قلبی ـ عروقی شود.
احتمالاً اثبات مهمترین تأثیر یوگا کار دشواریست: یعنی تأثیر روانشناختی. علیرغم ارتباط دیرینه بین ورزش یوگا و سلامت روان، شواهد کمی مبنی بر چگونگی تأثیر آن بر سلامت روان وجود دارد. یکی از مهمترین ادعاها این است که یوگا، علائم افسردگی و اختلالات اضطرابی را کاهش می دهد. از آنجایی که تشخیص این حالتها بسیار متفاوت است و منشأ و شدت آنها هم متفاوت است، تعیین تأثیرات یوگا کار دشواریست. اگرچه، شواهدی وجود دارند که می گویند یوگا می تواند به کاهش علائم استرس کمک کند، مدیتیشن و ریلکسیشن هم همینطور.
تحقیقات در مورد تأثیرات یوگا هنوز در حال گسترش هستند، ما در آینده، به مطالعات گسترده تر و شرکت کنندگان بیشتری نیاز خواهیم داشت، که می توانند تأثیر یوگا را بر حملات قلبی، آمار سرطان، عملکرد شناختی و سایر بیماریها اندازه گیری کند. اما فعلاً، یوگا می تواند به سنت دیرینه خود به عنوان روشی برای تمرین، تأمل و آرامش ادامه دهد.