محققان می گویند آلودگی هوا باعث تحریک راه های هوایی فوقانی و اختلالاتی دیگر در سلامتی می شود که می تواند الگوی خواب شما را مختل کند.
همه می دانیم که آلودگی هوا برای بدن ما و محیط زیست مضر است اما آیا آلاینده های سمی هوا می توانند اثرات گسترده تری داشته باشند؟
تحقیقات جدید تاثیر آلودگی هوا بر کیفیت خواب را بررسی کرده اند. نتایج این مطالعات نشان می دهد که قرار گرفتن طولانی مدت در معرض سطوح بالای آلودگی ممکن است منجر به اختلال در خواب شود. مطالعات قبلی نشان داده بودند که آلودگی هوا بر سلامت قلب، تنفس و عملکرد ریه‌ها تأثیر می‌گذارد اما تأثیر آلودگی هوا بر خواب کمتر شناخته شده بود. پژوهشگران استدلال کردند با توجه به اینکه آلودگی هوا باعث تحریک، تورم و احتقان راه هوایی فوقانی می‌شود، احتمالا بر سیستم عصبی مرکزی و مناطقی از مغز که الگوهای تنفس و خواب را کنترل می‌کنند، نیز تأثیر می گذارد.
پژوهشگران در این مطالعه 1863 شرکت کننده با میانگین سنی 68 سال را در ایالات متحده بررسی کردند. دو آلاینده معمول جو در این مطالعه بررسی شد: دی اکسید نیتروژن مرتبط با ترافیک (NO2) و PM2.5 که آلودگی متشکل از ذرات قابل استنشاق با قطر 2.5 میکرومتر یا کوچکتر را توصیف می کند. محققان از اندازه گیری آلودگی هوا از صدها مکان در شش شهر در ایالات متحده استفاده کردند.
تیم پژوهش با استفاده از مدل‌های آماری، سطح آلودگی در خانه شرکت کنندگان را در دو مقطع زمانی تخمین زد: یک سال و پنج سال قبل از ارزیابی خواب شرکت کنندگان. در مورد تداوم خواب نیز، محققان از اکتیگرافی مچ برای ثبت خواب در هفت دوره 24 ساعته استفاده کردند. اکتیگراف مچ دست دستگاهی است که معمولاً برای نظارت بر پارامترهای خواب استفاده می شود. محققان دو شاخص خواب را در شرکت کنندگان بررسی کردند: “میزان ناکافی خواب موثر” – یا مدت زمانی که در رختخواب، بیدار می گذرانید – و “میزان بیدار شدن پس از شروع خواب”.
جمعیت مورد بررسی بسته به سطوح آلودگی که در معرض آن قرار گرفته بودند به چهار گروه تقسیم شدند. این مطالعه نشان داد که در افرادی که در گروه با بالاترین میزان آلودگی NO2 در طی پنج سال قرار داشتند، در مقایسه با افراد در معرض کمترین آلودگی، تقریباً 60 درصد شانس بیشتری برای داشتن راندمان خواب پایین دارند. علاوه بر این، کسانی که در معرض بیشترین PM2.5 قرار گرفته بودند، 50 درصد بیشتر احتمال داشت که بازده خواب پایینی داشته باشند.
قرار گرفتن کوتاه مدت در معرض سطوح بالای آلودگی هوا نیز ممکن است اثرات حادی بر خواب داشته باشد اما داده های این مطالعه برای تایید آن کافی نیست. این یافته‌های جدید نشان می‌دهد که سطوح معمولی آلودگی هوا نه تنها بر بیماری‌های قلبی و ریوی، بلکه بر کیفیت خواب تأثیر می‌گذارد. لذا، بهبود کیفیت هوا ممکن است یکی از راه‌های افزایش سلامت خواب باشد.
البته این مطالعه نشان دهنده یک ارتباط بین سطوح آلودگی هوا و کیفیت خواب و نه لزوما یک رابطه علت و معلولی است. در واقع، محققان نمی‌دانند آلودگی هوا چگونه بر خواب تأثیر می‌گذارد اما مکانیسم‌های احتمالی زیادی وجود دارد که آلودگی هوا از طریق آنها باعث آشفته شدن خواب افراد می شود؛ ممکن است خواب آشفته آنها به این دلیل باشد که در معرض صداهای بیشتر ترافیک هستند که خواب آنها را مختل می کند اما می تواند اثر خود آلودگی هوا نیز باشد که باعث تحریک راه های هوایی می شود. گاهی اوقات ذرات کوچک معلق در هوا می توانند وارد جریان خون شوند و بر تنظیم خواب در مغز تأثیر بگذارند اما هنوز به مطالعات بیشتری برای اثبات آن نیاز هست.
آلودگی هوا با افزایش خطر بیماری های تنفسی از جمله آسم و حتی سرطان ریه مرتبط است. اما مطالعات اخیر به ارتباط احتمالی بین آلودگی هوا و طیف وسیع تری از مشکلات سلامت اشاره کرده اند. به عنوان مثال، مطالعه ای که توسط محققان دانشگاه بیرمنگام در بریتانیا انجام شد، نشان داد که هر 10 میکروگرم PM2.5 اضافی در هر متر مکعب هوا با افزایش 22 درصدی خطر مرگ ناشی از هر نوع سرطان در افراد مسن مرتبط است.
بر پایه تحقیقات موسسه محیط زیست استکهلم، در زنان بارداری که هوای بسیار آلوده تنفس می کنند، احتمال زایمان زودرس بیشتر است. تیمی از دانشگاه لنکستر در بریتانیا نیز ذرات آلودگی هوا را در مغز انسان پیدا کردند و این فرضیه را مطرح کرده اند که این ذرات ممکن است در بروز زوال عقل نقش داشته باشند.
