نتیجه یک مطالعه که در 23 دسامبر 2020 در مجله علمی Annals of Neurology چاپ شد نشان داد که یک نوار مغزی (EEG) ساده ممکن است به تعیین میزان درک و شناخت بیماران کومایی پس از ضربه مغزی (traumatic brain injury) کمک کند.
تعیین دقیق و زود هنگام پیش آگهی در بیماران ضربه مغزی دچار کوما اهمیت زیادی در برنامه ریزی استراتژی های درمانی در این بیماران دارد. اغلب، این کار بر اساس رفتار بیمار و یافته های تصویربرداری مغز انجام می شود اما برخی از بیماران، حتی پس از کاهش دوز داروهای آرامبخش در روزهای اولیه، کماکان پاسخ هدفمندی از خود بروز نمی دهند و از دستورات حین معاینه پیروی نمی کنند. این بیماران چالش عمده ای برای تعیین پیش آگهی پیش روی پزشکان قرار می دهند چون پزشک و خانواده باید تصمیم بگیرند که آیا باز هم صبر کنند (wait and see) یا از ادامه درمان ها دست بکشند.
مطالعه اخیر نشان داده است که بخش عمده ای از بیماران بدون پاسخ، درجاتی از شناخت یا حتی هشیاری دارند که صرفا با ارزیابی رفتاری مشخص نمی شود، وضعیتی که گسستگی حرکت-شناخت (cognitive-motor dissociation) نامیده می شود.
این مطالعه بر روی 28 بیمار دچار ضربه مغزی با نمره GCS کمتر از 6 انجام شد که قادر به پیروی از دستورات نبودند. این بیماران در 2 تا 7 روز اخیر داروی خواب آور دریافت نمی کردند. پارادایمی که در این مطالعه همراه ثبت نوار مغزی در بیماران به کار گرفته شد ارایه 288 کلمه انگلیسی بود که توسط یک نرم افزار و با صدای مردانه ساخته شده بود. این کلمات تک سیلابی بودند و در نتیجه ریتم صدای آن ها یکسان بود و در مدت زمان یکسانی (320 هزارم ثانیه) بیان می شدند. این کلمات با ترتیب خاصی ارایه می شدند بطوریکه هر چهار کلمه پیاپی یک جمله معنادار را می ساختند و لذا، 72 جمله چهار کلمه ای ساخته شد. این جملات همراه با یک موسیقی زمینه ای به صورت راندوم برای بیماران پخش می شد و همزمان نوار مغزی بیمار ثبت می شد.
محققان دریافتند که فعالیت مغزی در افراد نرمال تنها زمانی که آگاهانه معنای جملات را ادراک می کنند با ریتم عبارات و جملات همگاه (sync) می شود. لذا محققان سطح ادراک بیماران کومایی را با اندازه گیری میزان این همگاهی (synchronicity) ارزیابی کردند.
در نهایت، 17 بیمار 3 ماه پس از اخذ نوار مغزی و 16 بیمار 6 ماه پس از آن برای ارزیابی نتیجه کار بررسی شدند. آنالیز داده ها نشان داد که پیش آگهی بیماران بطور معناداری با “توانایی قشر مغز بیمار در ردگیری عبارات و جملات” مرتبط بود.
این مطالعه نشان داد برخی بیماران کومایی پس از ضربه مغزی علی رغم آن که پاسخ نمی دهند، قادر به درک صحبت هستند. برای درک زبان، درجاتی از هشیاری لازم است تا مغز بتواند جملات و عبارات را ردگیری کند. این کارآزمایی نشان داد که بیماران فقط جملات را نمی شنوند بلکه آنها را درک می کنند. محققان در این مطالعه تلاش کردند که یک آستانه برای میزان ردگیری جملات تعیین کنند که بالاتر از آن بیانگر پیش آگهی مطلوب است.
نویسندگان این مقاله اگرچه به نقش این ابزار در تعیین پیش آگهی بیماران در فاز حاد پس از ضربه مغزی بسیار خوش بین هستند اما تاکید می کنند که این روش تنها ابزاری برای تعیین پیش آگهی است و ارزش تشخیصی ندارد و به تنهایی نیز کاربردی ندارد و باید در کنار سایر روش های معمول برای تعیین پیش آگهی به کار گرفته شود.
