میگرن مزمن

درمان بر مدیریت انتخاب های مربوط به شیوه زندگی، عوامل ایجادکننده سردرد، حملات میگرن و ارائه درمانهای پیشگیری کننده برای کاهش حملات آینده متمرکز است.

• علائم و علل
• آزمایشات و تشخیص
• مدیریت و درمان
• پیشگیری
• پیش آگهی
• منابع

میگرن مزمن به معنای داشتن حداقل 15 روز سردرد در ماه با حداقل 8 روز سردرد با ویژگی های میگرن برای بیش از 3 ماه است. تعداد حملات سردردهای مزمن ابتدا کم بوده و سپس به تدریج افزایش می یابند.
میگرن مزمن بین 3 تا 5 درصد از مردم ایالات متحده را درگیر می کند. هر ساله تقریباً 3 درصد از افرادی که میگرن اپیزودیک (Episodic migraine) دارند، به میگرن مزمن مبتلا می شوند.

علل میگرن مزمن

تعدادی از عوامل با گذشت زمان میگرن مزمن را ایجاد می کنند:

• تعداد سردردهای اپیزودیک با گذشت زمان به طور پیوسته افزایش می یابد.
• بیماران برای کنترل حملات افزایش یافته سردرد، از داروهایی که روزی برای درمان حملات سردرد استفاده می شدند بیش از حد استفاده میکنند. داروهای حاوی باربیتورات (Barbiturate-containing medications) (آموباربیتال (Amobarbital) یا آمیتال (®Amytal)، بوتاباربیتال (Butabarbital) یا بوتیسول (®Butisol)) و مواد مخدر و افیونی (طبیعی و مصنوعی) داروهای تجویزی ای هستند که منجر به سردرد مزمن می شوند. متداول ترین داروهای ایجاد کننده سردردهای ناشی از استفاده بیش از حد از دارو، داروهای بدون نسخه – مانند اکسدرین (®Excedrin) و معادل های ژنریک (Generic) آن، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (Nonsteroidal anti-inflammatory drugs/NSAID) و استامینوفن (Acetaminophen) یا تایلنول (®Tylenol) هستند.

سایر عوامل مرتبط با میگرن مزمن عبارتند از:

• چاقی
• خر و پف کردن
• اختلالات خلقی، به ویژه اضطراب و افسردگی
• زندگی با الگوی خواب مختل
• مصرف بیش از حد کافئین
• سابقه ضربه شدید عاطفی (وقایع استرس زای زندگی) یا فیزیکی

علائم میگرن مزمن

علائم میگرن اپیزودیک و میگرن مزمن یکسان است. تفاوت آنها صرفاً افزایش تعداد سردردها است. علائم معمول میگرن عبارتند از:

• سردرد با شدت متوسط تا شدید که با فعالیت بدنی/حرکت بدتر می‌شود
• درد در یک یا دو طرف سر
• درد ضربانی یا دردی مانند فشار
• حساسیت به نور، صدا، بوها
• حالت تهوع/استفراغ
• گیجی سر (Dizziness)

علائمی که نشان می‌دهد میگرن اپیزودیک در حال تبدیل شدن به میگرن مزمن است:

• افزایش تعداد حملات میگرن
• مصرف بیشتر دارو به دلیل افزایش تعداد حملات

تشخیص و آزمایشات میگرن مزمن

پزشک شما شرح حال دقیقی می گیرد. پزشک در مورد موارد زیر می پرسد:

• الگوی درد میگرن شما، از جمله زمان و نحوه شروع میگرن؛ اپیزودی است یا مداوم؛ چقدر طول می کشد؛ چه عوامل یا محرک های برای میگرن وجود دارد (در صورت وجود).
• شرح درد شما، از جمله محل، حس و شدت آن.
• سایر علائم همراه با درد، مانند اوراها (Auras)، کمبود انرژی، سفت شدن گردن، گیجی سر، تغییر در بینایی یا حواس و تهوع/استفراغ.
• درمانهای فعلی و قبلی شما، از جمله چه زمانی داروها مصرف شده اند، دوز، نتیجه و عوارض جانبی و استفاده از درمانهای جایگزین یا مکمل.
• سابقه پزشکی شما که شامل سایر مشکلات سلامتی (به ویژه مشکلات خواب، افسردگی، اضطراب یا فیبرومیالژیا (Fibromyalgia))، سابقه خانوادگی سردرد، داروهای فعلی که مربوط به سردرد نیستند و شیوه زندگی (سیگار کشیدن، مصرف الکل، مصرف کافئین).

مدیریت و درمان میگرن مزمن

درمان میگرن مزمن بر مدیریت سبک زندگی و عوامل محرک سردرد، مدیریت حملات میگرن و ارائه درمان های پیشگیری کننده برای کاهش حملات میگرن متمرکز است.

تغییر سبک زندگی شامل موارد زیر است:

• کاهش وزن در صورتی که اضافه وزن دارید.
• شروع یک برنامه ورزشی که توسط پزشک شما تایید شده است.
• مدیریت استرس. تکنیک هایی را برای کنترل استرس مانند مراقبه، یوگا، آموزش آرام سازی، یا تنفس ذهن آگاهانه یاد بگیرید.
• ایجاد یک رژیم معمول که حاوی وعده های غذایی و میان وعده هاست؛ از وعده های غذایی صرف نظر نکنید.
• به میزان کافی آب بنوشید.
• آغاز درمان برای هرگونه اختلال خلقی موجود (از جمله افسردگی و اضطراب) یا مشکل خواب.

برنامه درمانی معمول برای مدیریت حملات میگرن شامل موارد زیر است:

• درمان زودهنگام حملات میگرن مادامی که درد خفیف است؛ با یک مسکن درد ساده (پاراستامول (Paracetamol)، آسپرین (Aspirin)، ایبوپروفن (Ibuprofen)، ناپروکسن (Naproxen)) شروع کنید و در صورت لزوم دوز را به آهستگی به حداکثر دوز قابل تحمل افزایش دهید، مگر اینکه سردرد شما از ابتدا شدید باشد یا شدید شود. در چنین مواردی برای بهبود اثربخشی، یک تریپتان (Triptan) به داروی فوق اضافه کنید. در صورت امکان از مصرف مواد افیونی خودداری کنید. پزشک شما برای جلوگیری از بدتر شدن سردرد مزمن با استفاده بیش از حد از داروها، برنامه درمانی را طراحی خواهد کرد.
• درمان عوارض جانبی همراه، مانند حالت تهوع.
• سایر روشهای درمانی، از جمله تحریک مغناطیسی فراجمجمه ای (Transcranial magnetic stimulation) و تحریک عصب سوپرا اوربیتال از طریق جلدی (Transcutaneous supraorbital nerve stimulation) را در نظر بگیرید.

هدف از درمان پیشگیری کننده کاهش تعداد سردردها است. درمان های پیشگیری کننده شامل موارد زیر است:

• بتا-بلاکرها (Beta-blockers)، مانند پروپرانولول (Propranolol) یا ایندرال (®Inderal)، آتنولول (Atenolol) یا تنورمین (®Tenormin) و متوپرولول (Metoprolol) یا لوپرسور (®Lopressor)
• مسدود کننده های آنژیوتانسین مانند کندسارتان (Candesartan) یا آتاکان (®Atacand)
• داروهای ضدافسردگی سه حلقه ای، مانند نورتریپتیلین (Nortriptyline) یا پاملور (®Pamelor)، آمی تریپتیلین (Amitriptyline) یا الاویل (®Elavil).
• داروهای ضد تشنج، مانند توپیرامات (Topiramate) یا توپاماکس (®Topamax)، سدیم والپروات (Sodium valproate)
• فلوناریزین (Flunarizine) (سیبلیوم (®Sibelium))
• تزریق سم اونا بوتولینوم (Onabotulinum) (بوتاکس (®Botox))
• پپتید مربوط به ژن کلسی تونین (Calcitonin gene-related Peptide/CGRP)، مانند گالکان زوماب (Galcanezumab) یا امگالیتی (®Emgality)، فرمنزوماب (Fremanezumab) یا آجوی (Ajovy®)، ارنوماب (Erenumab) یا آیمویگ (®Aimovig)

پیشگیری میگرن مزمن

یک دفتر خاطرات روزانه برای سردرد داشته باشید. به محض مشاهده افزایش در تعداد سردردهایی که دارید، به متخصص سردرد مراجعه کنید. منتظر نمانید تا سردردهای شما روزمره شوند و بعد به دنبال کمک باشید. متوقف كردن و بازگردانی ميگرن مزمن در صورت اقدام سریع آسانتر است.
به عوامل خطر توجه کنید و عواملی را که می توانید اصلاح کنید (تغییرات سبک زندگی را در بالا ببینید).

پیش آگهی میگرن مزمن

امید افراد مبتلا به میگرن مزمن به کنترل سردرد است. با داشتن یک برنامه درمانی خوب، تعداد و شدت سردردهای میگرنی را می توان کاهش داد. بسیاری از بیماران مبتلا به میگرن مزمن ممکن است با گذشت زمان دوباره به میگرن اپیزودیک بازگردند.
برای بیماران مبتلا به میگرن مزمن که به درمان های قبلی پاسخ نداده اند، گزینه های دیگری وجود دارد. برخی از بیماران به تکنیک های عملی تهاجمی تر مانند بلاک عصبی و تزریقات نقطه ماشه ای (Trigger point injections) نیاز دارند. سایر بیماران ـ به ویژه آنهایی که سردرد ناشی از مصرف بیش از حد دارو دارند ـ باید بدن خود را در یک محیط تحت نظارت، مانند بخش تزریقات، از داروهای قبلی پاک کنند (سم زدایی کنند). در بخش تزریقات، بیماران داروهایی وریدی دریافت می کنند که میگرن را متوقف و حالت تهوع و استفراغ را درمان می کنند.

برای بیمارانی که به دشوارترین نوع میگرن برای درمان مبتلا هستند ـ آنهایی که به هیچ درمانی پاسخ نمی دهند و تلاش برای سم زدایی در آنها کاملاً مؤثر نبوده و بیماران هنوز هم از داروهایی استفاده می‌کنند که برای بهبود سردردشان مفید نیستند ـ رویکرد تیمی لازم است. این تیم که متشکل از متخصصان مراقبت های بهداشتی از جمله تخصص مغز و اعصاب، روانپزشکی، روانشناسی، پرستاری، فیزیوتراپی و خدمات اجتماعی است، طی چند هفته با بیمار و خانواده او دیدار می کنند تا برنامه مراقبت را طراحی و بر پیشرفت او نظارت کنند. بیمارانی که درمان میگرن برای آنها دشوار است باید از پزشکان خود بخواهند که آنها را به مراکزی ارجاع دهند که چنین برنامه های چند تیمی و مبتنی بر بیماری را ارائه می دهند.