ادم پاپی (papilledema) یک بیماری جدی است که در آن عصب بینایی پشت چشم متورم می شود.
علائم می تواند شامل اختلالات بینایی، سردرد و حالت تهوع باشد.
ادم پاپی هنگامی ایجاد می شود که در مغز یا اطراف آن افزایش فشار وجود داشته باشد و این فشار باعث تورم عصب بینایی شود. شناسایی علت ادم پاپی بسیار حیاتی است زیرا که این بیماری می تواند تهدید کننده بینایی و حتی زندگی باشد. ادم پاپی می تواند در یک یا هر دو چشم ایجاد شود.
این مقاله به طور خلاصه توضیح می دهد که ادم پاپی چیست و چه علائمی دارد و چگونه می توان آن را درمان کرد.
نکات مهم در مورد ادم پاپی
- این بیماری بسته به علت آن به روش های مختلفی درمان می شود.
- عدم درمان می تواند باعث آسیب دائمی بینایی شود.
- معمولا یک مشکل جدی در مغز موجب تورم عصب بینایی می شود که سردرد و تغییرات بینایی را به دنبال دارد.
علل ادم پاپی چیست؟
دلایل زیادی برای ادم پاپی وجود دارد و برخی از آنها ممکن است آشکار نباشد.
عصب بینایی دسته ای از الیاف عصبی است که اطلاعات بینایی را بین شبکیه چشم و مغز منتقل می کند. منطقه ای که عصب بینایی به پشت کره چشم وارد می شود به عنوان دیسک بینایی نامیده می شود. مغز و عصب بینایی توسط مایع مغزی نخاعی احاطه شده اند که این مایع به حفظ ثبات آنها و محافظت در برابر صدمات ناشی از حرکات ناگهانی کمک می کند. ادم پاپی وقتی ایجاد می شود که فشار زیادی از مغز و مایع مغزی نخاعی بر روی عصب بینایی وارد شود. این فشار باعث می شود عصب هنگام ورود به کره چشم در دیسک بینایی متورم شود.
برخی شرایط بالینی وجود دارد که می تواند باعث ایجاد این افزایش فشار شود، از جمله:
- ضربه به سر
- التهاب مغز یا بافت اطراف آن
- فشار خون شدید، که به عنوان بحران فشار خون شناخته شود
- عفونت در مغز
- تومور مغزی
- خونریزی در مغز
- انسداد جریان خون یا مایع مغزی نخاعی در مغز
- ناهنجاری های جمجمه
افزایش فشار خون داخل جمجمه ایدیوپاتیک (IIH) یک وضعیت نادر است که در آن بدن بیش از حد مایعات مغزی نخاعی تولید می کند و منجر به افزایش فشار در مغز می شود. علائم آن معمولاً شامل سردرد، اختلالات بینایی و صدای زنگ در گوش است.
علت دقیق این وضعیت ناشناخته است و به هیچ بیماری یا آسیب مغزی ارتباط ندارد.
IIH زنان جوان و چاق را بیشتر درگیر می کند. همچنین می تواند با مصرف داروهایی مانند لیتیوم، آنتی بیوتیک های خاص، داروهای حاوی ویتامین آ و کورتیکواستروئیدها در ارتباط باشد.
علائم ادم پاپی چیست؟
از آنجا که افزایش فشار در داخل مغز علت ادم پاپی است، علائم می تواند شامل موارد زیر باشد:
- سردرد
- حالت تهوع
- استفراغ
- اختلالات بینایی، از جمله دوبینی
- صدای زنگ در گوش، اغلب مانند نبض
تشخیص ادم پاپی
یک پزشک می تواند با استفاده از دستگاه افتالموسکوپ ادم پاپی را تشخیص دهد و چشم را بررسی کند.
در ابتدا، پزشک معاینه فیزیکی کاملی از چشم و سیستم عصبی انجام می دهد. تشخیص به طور معمول با ابزاری به نام افتالموسکوپ صورت می گیرد، که ابزاری است شبیه به قلم با یک چرخ روشن در نوک آن.
از افتالموسکوپ برای بررسی قسمت پشت چشم از طریق مردمک استفاده می شود. برای این کار ممکن است لازم شود با قطره هایی در چشم، مردمک را گشاد کرد.
پزشک دیسک بینایی را از نظر وجود هرگونه ناهنجاری ارزیابی می کند، مثلا اینکه دیسک بینایی خارج از موقعیتش قرار گرفته باشد یا اینکه حاشیه دیسک وضوح خود را از دست داده باشد. این تغییرات می تواند تورم عصب بینایی را نشان دهد.
در موارد شدیدتر، لکه های خون ممکن است در شبکیه ظاهر شود. همچنین می توان آزمایشاتی را برای ارزیابی هرگونه تغییر در بینایی رنگی، کاهش حدت بینایی یا دوبینی انجام داد.
در صورت مشاهده علائم ادم پاپی، اسکن های تصویربرداری از مغز لازم می شود که می تواند شامل تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI) یا توموگرافی رایانه ای (CT) باشد. آزمایش خون و پونکسیون کمری که در آن نمونه ای از مایع مغزی نخاعی را از کانال نخاع می گیرند، نیز ممکن است لازم باشد.
در همه موارد، تعیین دلایل افزایش فشار بر مغز بسیار حیاتی است.
درمان ادم پاپی
جراحی معمولاً فقط در صورتی توصیه می شود که تغییرات شیوه زندگی یا دارو کمکی نکند.
درمان ادم پاپی متفاوت خواهد بود و به علت آن بستگی دارد.
وقتی ادم پاپی توسط IIH ایجاد می شود
در مورد IIH، درمان های رایج شامل کاهش وزن، رژیم کم نمک و داروهایی مانند استازولامید (acetazolamide)، فوروزماید (furosemide) یا توپیرامات (topiramate) است. جراحی معمولاً فقط در مواردی مورد توجه قرار می گیرد که تغییر سبک زندگی و داروها کمکی نکرده باشند.
وقتی ادم پاپی ناشی از تومورها، آسیب به سر یا عفونت باشد
برخی از شرایط زمینه ای نیاز به درمان جدی تری دارند. تومور مغزی، خونریزی درون مغز، لخته شدن خون یا برخی دیگر از شرایط مغزی مثال هایی هستند که اغلب نیاز به جراحی دارند. این که چه نوع روش جراحی مورد استفاده قرار گیرد بستگی دارد به شرایطی که نیاز است اصلاح شوند. اما عفونت ها معمولاً با آنتی بیوتیک یا داروهای ضد ویروسی درمان می شوند.
وقتی ادم پاپی ناشی از فشار خون بالا باشد
در موارد نادر، ادم پاپی می تواند ناشی از فشار خون بسیار بالا باشد به عنوان مثال، بیش از 180/120. هنگامی که فشار خون فرد به این میزان بالا می رود، به عنوان یک بحران فشار خون شناخته می شود و نیاز به مراقبت های پزشکی فوری دارد. در این موارد، فشار خون باید پایین آورده شود تا از آسیب جدی تر جلوگیری کند. این به معنای درمان پزشکی در اورژانس و بخش مراقبت های ویژه است.
درمان برای علل دیگر ادم پاپی
طیف گسترده ای از سایر مشکلات و شرایط پزشکی وجود دارد که می تواند منجر به افزایش فشار در داخل مغز شود. متخصصان مغز و چشم می توانند بر اساس شرایطی که تشخیص داده می شود، بهترین گزینه های درمانی را تعیین کنند.
نکات کلیدی
- ادم پاپی نشانه ای است از اینکه مغز تحت فشارهای فزاینده ای قرار دارد که این هرگز طبیعی نیست. کشف علت این تغییر فشار، گامی ضروری در جهت درمان ادم پاپی است.
- تشخیص و درمان صحیح به آزمایشات مختلفی نیاز دارد تا بتوان بهترین روش را برای مدیریت بیماری تعیین کرد.