صرع نوعی اختلال در سیستم عصبی است که باعث بروز تشنج می شود. تشنج تغییرات موقت در فعالیت مغز است. پزشکان انواع مختلف صرع را بر اساس نوع تشنج آنها دسته بندی و درمان می کنند. تشنج آبسانس، یا صرع کوچک (پتی مال)، یک تشنج گذرا است که معمولاً کمتر از 15 ثانیه طول می کشد و علائمی دارد که ممکن است به سختی قابل مشاهده باشد. با این حال، از دست دادن هوشیاری، حتی برای چنین مدت کوتاهی ، می تواند حملات آبسانس را خطرساز کند.
تشنج های آبسانس چه علایمی دارند؟
صرع آبسانس غالباً کودکان 5 تا 9 ساله را درگیر می کند. البته به ندرت در بزرگسالان نیز بروز می کند. كودكان مبتلا به صرع آبسانس ممكن است تشنج های بزرگ نیز تجربه كنند. تشنج های بزرگ (گراند مال) بیشتر طول می کشد و علائم شدیدتری دارد.
تظاهرات بالینی تشنج آبسانس، به طور قابل توجهی در بیماران متفاوت است. اختلال هوشیاری علامت اصلی است و ممکن است تنها علامت بالینی باشد اما می تواند با علایم دیگری همراه باشد. مشخصه تشنج آبسانس بروز ناگهانی اختلال هوشیاری، مکث در انجام فعالیت، خیره شدن به جلو و گاهی چرخش مختصر چشم به سمت بالا است. اگر بیمار در حال صحبت است، گفتار کند یا قطع می شود. اگر راه می روند، ناگهان کند یا متوقف می شود. اگر در حال غذا خوردن است، حرکت قاشق به سمت دهان متوقف می شود. معمولاً وقتی بیمار را صدا می زنند، پاسخ نخواهد داد. حملات آبسانس از چند ثانیه تا نیم دقیقه طول می کشد و به همان سرعت که شروع می شود خاتمه می یابد. برخلاف اکثر اختلالات تشنج، با اتمام تشنج آبسانس گیجی یا بی حالی (حالت پس از ایکتال) وجود ندارد.
همان طور که ذکر شد، تشنج های آبسانس علاوه بر تغییر هشیاری ممکن است با علایم دیگری نیز همراه باشند و بر این اساس، می توان این حملات را به فرم های مختلف تقسیم بندی کرد:
- تسنج آبسانس صرفا با اختلال در هوشیاری، مطابق توضیحات فوق
- تشنج آبسانس با حرکات کلونیک خفیف. در این حالت شروع حمله از مورد بالا قابل افتراق نیست اما ممکن است پرش های کلونیک در پلک ها، در گوشه دهان یا سایر گروه های عضلانی رخ دهد که ممکن است از نظر شدت از حرکات تقریباً نامحسوس تا حرکات میوکلونیک ژنرالیزه متفاوت باشد. ممکن است اشیایی که بیمار در دست نگه داشته، رها شوند.
- تشنج آبسانس با آتونی. در این حالت ممکن است در تون عضلات که وضعیت تنه و اندامها را حفظ می کنند، کاهش یابد که منجر به افتادن سر، عدم کنترل تنه، شل شدن بازوها شود. به ندرت تون به اندازه ای کاهش می یابد تا باعث سقوط فرد شود.
- تشنج آبسانس با انقباضات تونیک. در این حالت در طول حمله ممکن است انقباض عضلانی تونیک ایجاد شود که منجر به افزایش تون عضله می شود که ممکن است به طور متقارن یا نامتقارن بر روی عضلات اکستانسور یا عضلات فلکسور تأثیر بگذارد که منجر به وضعیت غیر طبیعی بدن از جمله انحراف چشم ها، سر و تنه به یک سمت شود.
- تشنج آبسانس با حرکات اوتوماتیسم. این حرکات هدفمند یا شبه هدف در زمان اختلال هشیاری حین حمله مکررا دیده می شوند و ممکن است از لیسیدن لب و ملچ ملوچ کردن تا ور رفتن با لباس یا راه رفتن بی هدف متفاوت باشد.
- تشنج آبسانس با اجزای اوتونوم. این حالت ممکن است به صورت رنگ پریدگی یا به احتمال کمتر، برافروختگی، تعریق، گشاد شدن مردمک و بی اختیاری ادرار باشد.
ترکیبی از علایم فوق می تواند در صرع آبسانس رخ می دهد. این تشنج ها ممکن است چند بار در روز یا در بعضی موارد، صدها بار در روز اتفاق بیفتد، تا حدی که فرد نتواند در مدرسه یا در موقعیت های دیگری که نیاز به توجه مداوم و متمرکز دارند، تمرکز کند. بزرگسالان غالباً تشنج آبسانس را با رفتار نادرست یا بی توجه بودن اشتباه می گیرند. معلم کودک اغلب اولین کسی است که علائم تشنج آبسانس را مشاهده می کند.
چه عاملی موجب بروز صرع آبسانس می شود؟
مغز عضوی پیچیده است و بدن در انجام بسیاری از کارها به آن وابسته است. به طور مثال، مغز ضربان قلب و تنفس را کنترل می کند. سلول های عصبی مغز سیگنال های الکتریکی و شیمیایی را برای برقراری ارتباط به یکدیگر ارسال می کنند. تشنج با این فعالیت های الکتریکی مغز تداخل می کند. در طول تشنج آبسانس، سیگنال های الکتریکی مغز به طور غیر طبیعی تکرار می شوند. همچنین ممکن است در فردی که دچار تشنج آبسانس است، سطح انتقال دهنده های عصبی تغییر کرده باشد. اینها پیام رسان های شیمیایی هستند که به سلول ها عصبی کمک می کنند تا با یکدیگر ارتباط برقرار کنند؛ تغییر در سطح این پیام رسان ها عملکرد مغز را بر هم می زند.
محققان علت دقیق تشنج آبسانس را نمی دانند. این بیماری ممکن است ژنتیکی باشد و بتواند از نسلی به نسل دیگر منتقل شود. در برخی بیماران، نفس کشیدن تند و عمیق یا مشاهده چراغ های چشمک زن ممکن است موجب بروز تشنج های آبسانس شود اما پزشکان ممکن است هرگز علت خاصی را برای برخی از بیماران پیدا نکنند.
صرع آبسانس چگونه تشخیص داده می شود؟
تشخیص صرع بر عهده متخصص مغز و اعصاب است. متخصص مغز و اعصاب برای تشخیص صرع آبسانس موارد زیر را ارزیابی می کند:
- علائم بالینی
- وضعیت کلی سلامتی
- داروهای مصرفی
- بیماری های زمینه ای
- تصویربرداری و نوار مغزی
پزشک قبل از تشخیص تشنج آبسانس، تلاش می کند سایر علل احتمالی بروز کاهش هشیاری را ارزیابی و رد کند. برای این منظور، پزشک ممکن است MRI مغز درخواست نماید. تصویر ام آر آی نمایی دقیق از رگ های مغز و مناطقی را که احتمال وجود تومور وجود دارد، نشان می دهد.
روش دیگر برای تشخیص، استفاده از نور چراغ های چشمک زن یا وادار کردن بیمار به تنفس عمیق و سریع برای تحریک تشنج است. در طی این آزمون های تشخیصی، دستگاه الکتروانسفالوگرافی امواج مغز را ثبت می کند و هرگونه تغییر در عملکرد طبیعی مغز را نشان می دهد.
تشنج های آبسانس چگونه درمان می شوند؟
داروهای ضد تشنج می توانند تشنج آبسانس را بخوبی درمان کنند. البته گاهی یافتن داروی مناسب به صورت آزمون و خطا است و ممکن است زمان بر باشد. پزشک معمولا با دوزهای پایین داروهای ضد تشنج شروع کند. سپس ممکن است دوز را بر اساس پاسخ درمانی بیمار تنظیم کند.
چند نمونه از داروهایی که برای درمان تشنج آبسانس استفاده می شوند عبارتند از:
- اتوسوکسیماید (زارونتین)
- لاموتریژین (لامیکتال)
- والپروات سدیم (دپاکین)
زنان باردار (یا زنانی که به فکر باردار شدن هستند) نباید از والپروات سدیم استفاده کنند زیرا خطر ابتلا به نقص مادرزادی را در جنین افزایش می دهد.
برخی داروهای ضد صرع مانند کاربامازپین، ویگاباترین و تیاگابین ، بدون توجه به علت و شدت تشنج، در درمان تشنج آبسانس منع مصرف دارند.
برخی فعالیت ها می توانند برای افرادی که تشنج آبسانس دارند، خطرناک باشد به این دلیل که در تشنج آبسانس هشیاری فرد به طور موقت مختل می شود. مثلا رانندگی و شنا در هنگام بروز تشنج آبسانس ممکن است باعث تصادف یا غرق شدن شود. لذا، پزشک ممکن است برخی فعالیت های بیمار را محدود کند تا زمانی که مطمئن شود تشنج کنترل شده است. همچنین برخی کشورها ها ممکن است قوانین خاصی در مورد مدت زمانی که فرد باید بدون تشنج باشد تا اجازه رانندگی بگیرد، داشته باشند.
کسانی که تشنج آبسانس دارند ممکن است مایل به داشتن دستبند شناسایی پزشکی باشند. این به دیگران کمک می کند تا بدانند در مواقع اضطراری چه کاری باید انجام دهند. همچنین مناسب است اطرافیان آموزش بگیرند که در صورت بروز تشنج واکنش درستی از خود بروز دهند.
عوارض احتمالی حملات صرع آبسانس چیست؟
حملات آبسانس معمولاً بین 10 تا 15 ثانیه طول می کشد. فرد پس از تشنج به سرعت به حالت عادی خود باز می گردد. فرد معمولاً چند لحظه گذشته یا خود تشنج را به خاطر نمی آورد. به ندرت، برخی از تشنج ها ممکن است تا 20 ثانیه طول بکشند.
اگرچه تشنج آبسانس در مغز رخ می دهد اما باعث آسیب مغزی نمی شود. در اکثر کودکان مبتلا، تشنج آبسانس هیچ تاثیر منفی بر هوش نخواهد گذاشت. برخی از کودکان ممکن است به دلیل اختلال هوشیاری مکرر، دچار مشکل در یادگیری شوند. اغلب دیگران فکر می کنند این کودکان در حال خیال پردازی هستند یا بی توجه هستند.
تنها عوارض طولانی مدت تشنج آبسانس زمانی رخ می دهد که حین تشنج، فرد بیفتد و زخمی شود. البته سقوط در هنگام بروز این تشنج ها معمول نیست. یک فرد می تواند روزانه ده ها بار یا بیشتر تشنج آبسانس داشته باشد بدون آن که هیچگونه تأثیر سویی را تجربه کند.
اطرافیان بیمار معمولاً اولین کسانی هستند که متوجه تشنج آبسانس در فرد می شوند. این بدین دلیل است که بیمار متوجه بروز تشنج نمی شود.
کودکان مبتلا به صرع آبسانس غالباً با افزایش سن بهبود می یابند. با این وجود تشنج های آبسانس می تواند ادامه یابد. برخی از بیماران به تشنج های طولانی تر یا شدیدتر مبتلا می شوند.
پیش آگهی صرع آبسانس در بلند مدت چگونه است؟
حدود 65 درصد از کودکان مبتلا، در دوران نوجوانی بهبود می یابند. بقیه احتمال دارد به فرم های دیگر صرع مانند صرع میوکلونیک جوانان تبدیل شوند. داروهای ضد تشنج معمولاً می توانند به کنترل تشنج کمک کنند و از مشکلات اجتماعی یا تحصیلی جلوگیری می کند.
سلام شب بخیر.الان چند وقت که همه جا رو سر زدم شربت زارنیتین گیرم نمیاد ولی ایرانی گیر اومد به سختی اصلأ کارایی زارنیتین اصلی ندارد.برای دختر ۵.۵ساله خودم استفاده کردم زارنیتین واقعا جواب داد ولی دز ایرانی جواب نمیده.کسی اگر سراغ داشت با من تماس بگیرید ممنون میشم.خدا که هیچ کس گذرش به دارو نخوره که خیلی سخت گیر میاد.