واکسیناسیون علیه بیماری کووید ۱۹ برای سلامت عمومی و به ویژه ایمنی افراد آسیب پذیر بسیار مهم است. لذا، توصیه کلی به بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروز (ام اس) این است که در اسرع وقت واکسینه شوند. جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد واکسن های COVID-19 و بیماری ام اس، راهنمای کامل زیر را که توسط انجمن جهانی MS ارایه شده، مطالعه کنید.
لازم بذکر است که تحقیقات بیشتر برای کسب اطلاعات در مورد تجربه خاص افراد مبتلا به MS که واکسن کرونا را دریافت می کنند، در دست انجام است و لذا، هنوز اطلاعات ایمنی و اثربخشی واکسن های کرونا در مبتلایان به ام اس محدود است. این راهنمای بر اساس آزمایشات بالینی روی جمعیت عمومی و مطالعات دیگر واکسن هایی است که برای افراد مبتلا به ام اس تجویز شده است. با کسب اطلاعات بیشتر از مطالعات علمی واکسن ها، این راهنما نیز به روز رسانی خواهد شد.
بیماران مبتلا به ام اس باید واکسن کرونا را دریافت کنند
داده های علمی نشان داده است که واکسن های کرونا بی خطر و موثر هستند. البته مانند سایر تصمیمات پزشکی، تصمیم گیری برای دریافت واکسن (بویژه در مراحل پیشرفته بیماری) بهتر است با مشورت پزشک معالج انجام شود. اکثر افراد مبتلا به فرم های عود کننده و پیشرونده ام اس باید واکسینه شوند. خطرات ناشی از بیماری کووید بیشتر از عوارض احتمالی واکسن است.
- افراد مبتلا به نوع پیشرونده MS، افراد مسن تر، افرادی که میزان ناتوانی جسمی بالاتری دارند و افرادی که بیماری های دیگری هم دارند (مانند دیابت، فشار خون بالا، چاقی، بیماری های قلبی و ریوی، بارداری) در میان گروه هایی هستند که بیشترین خطر را برای بستری شدن به دلیل کووید دارند. لذا این گروه از بیماران ام اس باید زودتر واکسینه شوند.
- اغلب واکسن های موجود به دو دوز تزریق برای ایجاد ایمنی موثر نیاز دارند و حداقل دو هفته از دوز دوم زمان لازم است تا محافظت موثر ایجاد شود.
- اگر به ویروس کرونا مبتلا شده و بهبود یافته اید، باز هم لازم است واکسن دریافت کنید. مشخص نیست که افراد پس از عفونت کرونا چقدر محافظت می شوند یا این حفاظت چقدر دوام می آورد. افرادی که قبلاً به بیماری کووید ۱۹ مبتلا شده اند، می توانند دوباره آلوده شوند.
تزریق واکسن های کرونا در بیماران ام اس بی عارضه و امن است
هیچ یک از واکسن های موجود حاوی ویروس زنده نیستند و واکسن ها باعث بیماری کووید نمی شوند. به نظر نمی رسد که واکسن ها باعث عود MS شوند یا بر پیشرفت بیماری در طولانی مدت تأثیر منفی بگذارند. خطر ابتلا به کووید ۱۹ به مراتب بیشتر از خطر عود بیماری MS بدنبال واکسن است.
هر واکسنی می تواند عوارض جانبی نظیر تب ایجاد کند. تب می تواند علائم بیماری ام اس (نظیر گزگز، عدم تعادل یا تاری دید) را به طور موقت بدتر کند اما پس از برطرف شدن تب این علایم به سطح قبلی خود باز می گردد.سایر عوارض جانبی شایع شامل سردرد، درد محل تزریق، بدن درد و احساس لرز است که از چند ساعت تا چند روز طول می کشد. مسکن های بدون نسخه، مانند استامینوفن ساده، می توانند به رفع این علایم کمک کنند.
حتی اگر پس از تزریق دوز اول عوارض جانبی بروز کرد، مهم است که فرد دوز دوم واکسن را دریافت کند تا به سطح ایمنی موثر در برابر ویروس برسد.
تزریق واکسن کرونا، تداخلی با داروهای ام اس ندارد
لازم است فرد داروهای مربوط به بیماری ام اس را (داروهای خوراکی یا تزریقی تعدیل کننده بیماری) ادامه دهد مگر اینکه پزشک مغز و اعصاب توصیه به قطع یا تاخیر انداختن مصرف دارو کرده باشد. قطع ناگهانی برخی داروهای ام اس می تواند موجب عود بیماری و بروز ضایعات جدید در مغز شود.
بر اساس داده های مطالعات قبلی در مورد سایر واکسن ها و داروهای ام اس، دریافت واکسن های کووید در زمان مصرف داروهای ام اس، ایمن است و تداخلی ایجاد نمی کند. البته برخی از داروهای ام اس مانند ریتوکسیماب ممکن است اثر واکسن را کم کنند اما واکسن در این شرایط هم محافظت ایجاد می کند و دریافت واکسن در این افراد هم توصیه می شود. در این موارد، باید تزریق واکسن در فاصله زمانی مشخصی پس از دریافت دارو انجام شود، لذا باید با پزشک مغز و اعصاب خود در مورد بهترین زمان دریافت واکسن مشورت کنید.
هیچ کدام از واکسن های کرونای موجود، برای بیماران ام اس ارجحیت ندارند
دریافت هر یک از واکسن های تایید شده برای مبتلایان ام اس ایمن و موثر است. هیچ واکسنی برای مبتلایان به ام اس ترجیح داده نمی شود.
آیا بیماران ام اس می توانند واکسن آسترازنکا تزریق کنند؟
اگرچه بروز برخی موارد لخته خون در دریافت کنندگان آسترازنکا موجب نگرانی شد و برخی کشورها استفاده از آن را بویژه در افراد زیر ۵۰ سال محدود کردند اما به نظر می رسد که استفاده از این واکسن در بیماران ام اس از ایمنی قابل قبولی برخوردار است و منعی ندارد.
در فاز حاد عود یا حمله بیماری، واکسن تزریق نکنید
توصیه متخصصان این است که در هنگام عود بیماری واکسن نزنید. آنها همچنین توصیه می کنند پس از اتمام دوره درمان با استروئید (کورتون درمانی) برای درمان عود، حداقل دو هفته برای تزریق واکسن صبر کنید.
