آیا استفاده از داروهای ضد تشنج در بارداری بر رشد عصبی کودک تاثیر دارد؟
به جز چند داروی ضد تشنج قدیمی (به ويژه سديم والپروات)، بیشتر كودكانی كه از زنان مبتلا به صرع متولد میشوند عوارض نامطلوبی ندارند.
البته بروز تشنج در دوران بارداری نه تنها ممکن است به مادر بلکه به جنين نیز آسیب برساند، بنابراین کنترل تشنج بخشی مهم در مراقبت های دوران بارداری است كه اساس آن مصرف داروهاى مناسب ضد صرع است. با این حال، ثابت شده كه داروهای ضد تشنج موجب نقایص مادرزادی یا مشکلات عصبی رفتاری می شوند اما این اثرات بسيار متنوع و براى داروهاى مختلف متفاوت است، بطوريكه برخی از داروهای ضد تشنج خطرات اندكى براى جنين دارند اما بعضی دیگر دارای خطرات عمده هستند. از سوى ديگر، خطرات برخی داروها مشخص است و برنامه ریزی دقیق می تواند منجر به بارداری سالم شود اما برخی از داروهای جدیدتر وجود دارد که هنوز اثرات طولانی مدت آنها کاملاً مشخص نیست.
بر اساس یافته های مطالعه ای که در هفتاد و سومین نشست سالانه آکادمی مغز و اعصاب آمریکا ارائه شد، کودکان متولد شده از زنان مبتلا به صرع که از داروهای ضد تشنج لاموتریژین و لوتیراستام در دوران بارداری استفاده می کردند، تا 3 سالگی پيگيرى شدند كه عوارض نامطلوبي نداشتند. این مطالعه شامل زنان باردار مبتلا به صرع (275 نفر) و زنان باردار سالم (77 نفر) بود. در گروه صرع ، تقریباً دو سوم زنان تحت درمان “تك دارويي” قرار داشتند که 43٪ از آنها لاموتریژین و 37٪ از آنها از لوتیراستام استفاده می کردند. تقریباً یک چهارم زنان مبتلا به صرع (22٪) از رژيم چند دارويي استفاده مى کردند كه 44٪ از این زنان ترکیبی از لاموتریژین و لوتیراستام را مصرف می کردند.
كودكان اين مادران با تعيين نمره شاخص هاى كلامى در سن ٣ سالگی بررسي شدند.
هیچ تفاوتی در نمرات شاخص کلامی بین فرزندان متولد شده از مادران مبتلا به صرع و کسانی که از مادران بدون بیماری متولد شده اند (پس از همسان سازي ضریب هوشی مادر، میزان تحصیلات و حداکثر سطح داروهای ضد تشنج خون در سه ماهه سوم) دیده نشد. علاوه بر این ، تجزیه و تحلیل ثانویه از شاخص غیر کلامی و نمرات توانایی مفهومی عمومی هیچ تفاوتی در نتایج بين دو گروه نشان نداد.
دکتر میادور، پزشك مسئول اين پژوهش می گوید: “در حالی که هنوز تحقیقات بیشتری لازم است ، نتایج مطالعه ما برای زنان مبتلا به صرع که قصد بارداری را دارند اطمینان بخش است زیرا در کودکان 3 ساله هیچ مشکلی در رشد عصبی یا عصب روانشناختی یافت نشد. هنگامی که یک زن با توانایی باروری داروهای ضد تشنج دریافت می کند، باید توسط پزشک خود در مورد خطرات دوران بارداری مشاوره شود و در مورد بهترین دارو برای کنترل تشنج و به حداقل رساندن خطرات برای کودک صحبت کند.”
دکتر میادور اضافه كرد: “البته کسب رضایت آگاهانه از مادر هنگامی که داروي ضد صرع قبل از بارداری تجویز شود، حائز اهميت است.” وی گفت: “بحث در مورد خطرات داروهاي ضد صرع در بارداري باید شامل این واقعیت باشد که به جز زمانى كه مادر چند داروی ضد تشنج (به ويژه سديم والپروات) در حين بارداري مصرف مي كند، بیشتر کودکان متولد شده از زنان مبتلا به صرع عوارض نامطلوبی ندارند.”
یکی از محدودیت های این مطالعه این بود که ارزیابی های شناختی انجام شده در 3 سالگی كاملاً دقيق نيست و به اندازه ارزیابی در سنین بالاتر از نتایج جامع ارايه نمي دهد. همچنین، بیشتر زنان از لاموتریژین و / یا لوتیراستام استفاده می کردند. بنابراین، داده هاي كافي براي بسياري از داروهای ضد تشنج ديگر در اين مطالعه لحاظ نشده است. علاوه بر این، توزیع داروهای مصرف شده توسط زنان در این مطالعه ممکن است منعکس کننده استفاده از داروهای ضد تشنج در جمعیت عمومی نباشد.