دوپامین یک انتقال دهنده عصبی پیچیده و اصلی است که مسئول بسیاری از عملکردهای جسمی و ذهنی روزانه ما است.
تغییر در سطح این ماده شیمیایی مغز می تواند رفتار، حرکت، روحیه، حافظه و بسیاری از واکنشهای دیگر را تغییر دهد.
سطح زیاد و پایین دوپامین باعث اختلالات مختلف می شود. به عنوان مثال، تغییر در سطح دوپامین در شرایطی مانند سندرم پارکینسون و پاهای بی قرار نقش دارد.
آگونیست های دوپامین (DA) داروهایی هستند که با تقلید از عملکرد دوپامین در هنگام پایین آمدن سطح، کار می کنند. این داروها با گول زدن مغز در فکر وجود دوپامین، علائم مربوط به شرایط را بهبود می بخشند.
حقایق سریع درباره آگونیست های دوپامین
نقش دوپامین را در بدن برای کمک به تسکین علائم تقلید می کند.
برای درمان زودرس علائم پارکینسون، به ویژه در افراد کمتر از 60 سال مفید است.
عوارض جانبی مربوط به حرکت (دیسکینزی) کمتری در مقایسه با لوودوپا برای درمان پارکینسون معمولا دارند.
داروهای جدید آگونیست های دوپامین به طور انتخابی تری به گیرنده های دوپامین متصل می شوند و عوارض جانبی کمتری در رابطه با قلب دارند.
- فرمولاسیون با انتشار طولانی مدت داروهای جدید آگونیست های دوپامین، به مصرف چندین دوز در طول روز را کاهش می دهد.
- دستکاری دوپامین می تواند عوارض جانبی جدی از جمله رفتار اجباری و سایر مشکلات بهداشت روانی ایجاد کند.
- می تواند باعث سرگیجه، غش یا خواب آلودگی ناگهانی شود که برای کارهایی که به هوشیاری مانند رانندگی احتیاج دارند خطرناک است.
- می تواند در صورت قطع ناگهانی باعث سندرم ترک از جمله تب شدید ناگهانی، سفتی عضله، نارسایی کلیه و سایر مشکلات خواب، خلق و خو و درد شوند .
آگونیست دوپامین چیست؟
آگونیست های دوپامین داروهای تجویزی هستند که می توانند به تنهایی یا در ترکیب با سایر داروها برای درمان انواع بیماری ها که در نتیجه از دست دادن دوپامین هستند استفاده شود.
دو گروه اصلی گیرنده های دوپامین وجود دارد، D1 و D2 ، زیر گروه هایی در زیرشاخه آنها که مسئول بسیاری از تاثیرات رفتاری، هورمونی و عضلانی در بدن ما هستند.
گروه D1 شامل گیرنده های D1 و D5 و گروه D2 شامل D2 ،3D و4 D است.
هر یک از آنها در مناطق مختلف بدن ما یافت می شود و مسئول اقدامات مهمی از نحوه حرکت به سمت یادگیری هستند. کمبود دوپامین در سلول های ما از بسیاری جهات بر بدن ما تاثیر می گذارد.
آگونیست های دوپامین چگونه کار می کنند؟
این داروها بیشتر برای بیماریهای مربوط به حرکت و هورمون تجویز می شوند.
آنها می توانند سایر مشکلات مرتبط مانند اختلالات خواب، درد و نگرانی های عاطفی را که با برخی شرایط مرتبط با دوپامین اتفاق می افتد، بهبود بخشند.
این داروها به اندازه داروهای نوع لوودوپا که برای بیماری پارکینسون استفاده می شود قوی نیستند، اما دارای عوارض جانبی شدیدتر کنترل نشده یا کنترل شده یعنی دیسکینزی یا حرکات اضافی، همراه با استفاده طولانی مدت از لوودوپا نیستند.
آگونیست های جدید دوپامین برای درمان زودرس بیماری پارکینسون مفید هستند.
درک این نکته مهم است که تأثیر در گیرنده های دوپامین (بالا یا پایین) می تواند اثرات خوب و بدی ایجاد کند. این داروها خطرات جدی از جمله مشکلات کنترل تکانه و اعتیاد دارند.
آگونیست های دوپامین رایج چیست و چه مواردی را درمان می کند؟
دو دسته اصلی داروهای آگونیست های دوپامین وجود دارد، ارگولین و غیر ارگولین.
نسل اول از نوع ارگولین است و امروزه کمتر استفاده می شود زیرا خطرات جدی مربوط به قلب و ریه در ارتباط با استفاده از آنها وجود دارد. دلیل اصلی آن این است که داروهای قدیمی به هر گیرنده دوپامین موجود در بدن متصل می شوند و انتخابی نیستند.
نمونه هایی از آگونیست های دوپامین ارگولین
بروموکریپتین (پارلودل)
برای درمان بیماری پارکینسون و شرایط هورمونی مربوط به دوپامین مانند هیپرپرولاکتینمی و شرایط مرتبط با آن تایید شده است، بروموکریپتین یک داروی تجویز شده است که به صورت قرص یا کپسول در دسترس است.
کابرگولین
این داروی تجویز شده به عنوان قرصی که برای درمان هیپرپرولاکتینمی مورد استفاده قرار می گیرد، در دسترس است که در آن سطح بالایی از هورمون پرولاکتین توسط غده هیپوفیز تولید می شود. افزایش سطح پرولاکتین می تواند در چرخه قاعدگی، تخمک گذاری و تولید شیر زنان تداخل ایجاد کند. در مردان، این می تواند باعث مشکلات باروری و جنسی شود.
نمونه هایی از آگونیست های دوپامین غیر ارگولین
این داروهای جدید به گیرنده های خاص دوپامین متصل می شوند و عوارض جانبی قلبی و ریوی کمتری دارند.
آپومورفین
یک داروی تزریقی کوتاه مدت که برای تسکین سریع علائم ناگهانی پارکینسون استفاده می شود ، آپومورفین در عرض 10 دقیقه اثر می گذارد و اثرات آن حدود یک ساعت طول می کشد. برخی از عوارض جانبی و تداخلات دارویی بسیار جدی با این دارو وجود دارد. با پزشک یا داروساز خود در مورد اقدامات احتیاطی که هنگام مصرف این دارو باید از آن مطلع باشید صحبت کنید.
پرامیپکسول (میراپکس)
این یک داروی نسخه ای است که به صورت قرص موجود است. فرم های کوتاه و طولانی اثر برای درمان علائم بیماری پارکینسون (PD)، یک بیماری تخریب کننده مزمن که در آن سلول های دوپامین به آرامی می میرند و باعث اختلالات حرکتی و خلقی می شوند، استفاده می شود. پرامیپکسول به بهبود علائم مربوط به حرکت کمک می کند و به ویژه در بیماران کمتر از 60 سال برای کند کردن پیشرفت علائم مفید است. نسخه کوتاه اثر نیز برای درمان علائم سندرم پاهای بی قرار استفاده می شود.
روپینیرول
این یک داروی تجویز شده است که به صورت قرص موجود است. این ماده به دو صورت کوتاه و طولانی اثر در دسترس است و برای درمان علائم پارکینسون و سندرم پای بی قرار استفاده می شود، بیماری که در آن تمایل به حرکت مداوم پاها، حتی در هنگام استراحت وجود دارد. این می تواند خواب را مختل کند و باعث خستگی روز شود.
روتیگوتین
روتیگوتین یک داروی تجویز شده یک بار در روز است که به عنوان یک وصله ترانس درمال با چندین قدرت در دسترس است و برای درمان علائم بیماری پارکینسون و سندرم پاهای بی قرار استفاده می شود.
آیا عوارض جانبی از طرف آگونیست های دوپامین وجود دارد؟
عوارض جانبی داروهای آگونیست های دوپامین بسته به نوع دارو (ارگولین در مقابل غیر ارگولین)، دوز، مدت استفاده از دارو و صفات فردی متفاوت است.
اگر عوارض جانبی آزار دهنده ای را تجربه می کنید، مصرف دارو را خودتان قطع نکنید. با پزشک خود در مورد گزینه های درمانی موجود برای کمک به بهبود وضعیت خود صحبت کنید. این گزینه های غیر دارویی را نیز شامل می شود.
عوارض جانبی ممکن است خفیف باشد و پس از چند روز از بین می رود یا ممکن است به حدی مهم باشد که نیاز به تغییر دوز یا قطع دارو داشته باشید. اگر داروهای آگونیست های دوپامین به طور ناگهانی متوقف شوند، می توانند باعث علائم ترک یا بدتر شدن شرایط شوند.
اثرات جانبی آگونیست های دوپامین
عوارض جانبی آگونیست های دوپامین عبارتند از:
- خواب آلودگی
- سرگیجه
- افزایش ضربان قلب
- مشکلات دریچه قلب، نارسایی قلبی
- سردرد
- خشکی دهان
- حالت تهوع، استفراغ، یبوست
- سوزش سردل
- آبریزش بینی
- افزایش فشار خون
- فشار خون پایین
- گیجی
- مشکل در حافظه یا تمرکز
- مشکلات مربوط به حرکت (دیسکینزی)
- غش کردن
- خواب آلودگی ناگهانی
- پارانویا، تحریک
- تورم پاها یا بازوها
خطرات داروهای آگونیست دوپامین
مصرف برخی از داروهای آگونیست دوپامین، به ویژه داروهای نسل قدیمی، خطرات جدی وجود دارد. خطرات بر اساس دارو، مقدار مصرف و واکنشهای فردی متفاوت است.
اگر سابقه مشکلات قلبی یا فشار خون، بیماری های کلیوی یا کبدی و روان پریشی یا سایر مشکلات روحی و روانی دارید، ممکن است پزشک در مورد فواید داروهای آگونیست دوپامین با شما صحبت کند.
اینها برخی از خطرات مرتبط با داروهای آگونیست دوپامین هستند. این لیست کاملی از خطرات احتمالی نیست. هر گونه نگرانی خاصی راجع به داروی خود دارید با پزشک خود در میان بگذارید.
- حمله قلبی. علائمی مانند درد قفسه سینه ، تنگی نفس ، حالت تهوع و تعریق.
- سکته. علائمی مانند بی حسی بازو یا پا ، اختلال گفتار ، فلج ، از دست دادن تعادل و گیجی.
- سندرم ترک. علائم گزارش شده است منبع اطمینان از کاهش یا قطع ناگهانی دوزهای آگونیست دوپامین است. این می تواند یک بیماری جدی به نام سندرم بدخیم ایجاد کند (علائم شامل تب بالا، سفتی، از دست دادن هوشیاری و نارسایی کلیه). همچنین می تواند باعث اضطراب شدید، افسردگی و خواب و مشکلات خلقی شود. مهم است که به طور ناگهانی دوز این داروها را قطع یا کاهش ندهید. در صورت بروز عوارض جانبی یا سایر مشکلات دارویی ، پزشک دوز دارو را به آرامی کاهش می دهد.
- افزایش علایم سندرم پای بی قرار. علائم اولیه صبح و اثرات بازگشت آن امکان پذیر است.
- رفتار اجباری. قمار اجباری، پرخوری، خرید، رابطه جنسی و سایر رفتارها ممکن است شروع شود یا بدتر شود. در صورت مشاهده تغییر رفتار در خود یا یکی از عزیزان خود با پزشک خود صحبت کنید. در مورد این خطر و آنچه باید بدانید از پزشک خود بپرسید.
- توهم. انواع مختلف توهمات حسی (بینایی ، صوتی ، بویایی و چشایی) که می توانند شدید و ناراحت کننده باشند ، رخ می دهد.
- فشار خون پایین. علائمی مانند غش و سرگیجه هنگام ایستادن از نشستن یا دراز کشیدن (افت فشار خون ارتواستاتیک).
- خواب آلودگی ناگهانی. این علامت می تواند خطرناک باشد. مراقب فعالیتهایی باشید که به هوشیاری مانند رانندگی احتیاج دارند تا زمانی که به دارو عادت نکنید. از الکل یا سایر موادی که باعث افزایش خواب آلودگی می شوند خودداری کنید.
- مشکلات وضعیت قرارگیری بدن. برخی از داروهای آگونیست دوپامین مانند پرامیپکسول می توانند در وضعیت بدن شما ناهنجاری ایجاد کنند (خم شدن).
- فیبروز. ایجاد زخم در بافت ریه ها، قلب یا معده همراه با علائمی از جمله تنگی نفس، سرفه، درد قفسه سینه، ورم پاها، کاهش وزن و خستگی.
- افزایش روان پریشی. این داروها ممکن است شرایط و علائم بهداشت روان را بدتر کنند.
- خراب شدن عضله (رابدومیولیز). علائم می تواند شامل ادرار تیره ، ضعف عضلانی ، احساس درد و تب باشد.
چه موقع دکتر خود را ببینید
در صورت مشاهده علائم زیر بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید:
- رفتار اجباری که شما یا شخص دیگری را در معرض خطر قرار می دهد
- توهمات قوی که با عملکرد زندگی روزمره تداخل دارند
- بدتر شدن علائم
- مشکلات قلبی (افزایش ضربان قلب، درد قفسه سینه، تورم پاها یا بازوها)
اگر به داروی آگونیست دوپامین (تورم زبان، تنفس دشوار، بثورات پوستی) واکنش آلرژیک دارید، بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید.
آگونیست های دوپامین دسته وسیعی از داروها هستند که از اثرات دوپامین در بدن برای تسکین علائم مربوط به سطح پایین دوپامین تقلید می کنند. آنها اغلب برای درمان بیماری پارکینسون و سندرم پاهای بی قرار استفاده می شوند اما برای سایر شرایط نیز تجویز می شوند.
عوارض جانبی ناشی از آگونیست های دوپامین می تواند جدی باشد و شامل رفتار اجباری یا پرخطر باشد. بدتر شدن علائم بیماری با استفاده طولانی مدت امکان پذیر است.
تا زمانی که به عوارض خواب آلودگی دارو عادت نکنید، مراقب رانندگی یا فعالیت های دیگری باشید که شرایط حفظ هوشیاری برای انها حیاتی می باشند. برای جلوگیری از مشکلات تعادل، سرگیجه و غش ناگهانی، خیلی سریع از جای خود بلند نشوید.
مهم است که هر گونه نگرانی در مورد وضعیت و داروهای خود را به طور منظم با پزشک خود در میان بگذارید. بدون گفتگو با پزشک خود، ناگهان مصرف هیچ دارویی را قطع نکنید.
7ماه پیش زونا گرفتم. سوزش پا وبی حسی پاتایک ماه پیش داشتم الان یک ماهه علاوه پرمشکل قبلی 20روزه که پرش ومورمورشدن پا دجارشدم رفتم پزشک پاریگسول18وایمی پیرامون وb1تجویزکرده آیا اثرات مطلوب دارد