سکته مغزی لاکونار چیست؟
سکته مغزی زمانی اتفاق می افتد که جریان خون به مغز قطع یا مسدود شود. سکته هایی که در اثر انسداد عروق خونی در مغز ایجاد می شوند، سکته مغزی ایسکمیک نامیده می شوند. سکته مغزی لاکونار یک نوع سکته مغزی ایسکمیک است و زمانی اتفاق می افتد که جریان خون یکی از عروق کوچک در اعماق مغز مسدود شود.
با استناد به مؤسسه ملی سلامت (National Institutes of Health/NIH)، سکته های مغزی لاکونار تقریباً یک پنجم سکته های مغزی را تشکیل می دهند. همه انواع سکته مغزی خطرناک هستند زیرا سلولهای مغزی اکسیژن ندارند و در عرض چند دقیقه می میرند.
علائم سکته مغزی لاکونار چیست؟
علائم سکته مغزی معمولاً ناگهانی و بدون هشدار ظاهر می شوند. علائم سکته مغزی می تواند شامل موارد زیر باشد:
- گفتار مبهم
- ناتوانی در بالا بردن یک دست
- افتادگی یک طرف صورت
- بی حسی، اغلب فقط در یک طرف بدن
- مشکل در راه رفتن یا حرکت دادن بازوها
- گیجی
- مشکلات حافظه
- مشکل در صحبت کردن یا درک زبان گفتار
- سردرد
- از دست دادن هوشیاری یا کما
با مرگ سلول های مغزی، عملکردهای تحت کنترل آن ناحیه از مغز تحت تاثیر قرار می گیرد. این علائم بسته به محل سکته مغزی می تواند متفاوت باشد.
علت سکته مغزی لاکونار چیست؟
سکته مغزی لاکونار ناشی از کمبود جریان خون در شریان های کوچکتر است که ساختارهای عمیق مغز را مشروب می کنند. مهمترین عامل خطر برای ایجاد سکته مغزی لاکونار، فشار خون مزمن است. این بیماری می تواند باعث تنگی عروق شود. این موضوع باعث می شود که پلاک های کلسترول یا لخته های خون، جریان خون بافت های عمقی مغز را مسدود کنند.
چه کسانی در معرض خطر سکته مغزی لاکونار هستند؟
خطر سکته مغزی لاکونار با افزایش سن افزایش می یابد. افراد مبتلا به فشار خون مزمن، اختلالات قلبی یا دیابت در معرض خطر هستند. آفریقایی-آمریکایی ها، هیسپانیک ها (Hispanics) و افرادی که سابقه سکته مغزی در خانواده دارند نیز در معرض خطر بیشتری نسبت به سایر گروه ها قرار دارند.
عوامل دیگری که احتمال سکته مغزی لاکونار را افزایش می دهند عبارتند از:
- سیگار کشیدن یا قرار گرفتن در معرض دود سیگار
- مصرف الکل
- سوء مصرف مواد مخدر
- بارداری
- استفاده از قرص های ضدبارداری
- شیوه زندگی کم تحرک
- رژیم غذایی نامناسب
- کلسترول بالا
- آپنه انسدادی خواب (Obstructive sleep apnea)
انجام معاینات فیزیکی سالانه برای بررسی مشکلات سلامتی ای که می تواند خطر سکته مغزی را افزایش دهد، از جمله کلسترول بالا و آپنه انسدادی خواب، بسیار مهم است.
سکته مغزی لاکونار چگونه تشخیص داده می شود؟
درمان اورژانسی برای هر نوع سکته مغزی ضروری است، بنابراین حتماً باید بلافاصله به دنبال تشخیص باشید. پزشک ممکن است فشار خون شما را اندازه گیری کرده و از علائم شما بپرسد. از یک معاینه عصبی دقیق برای تشخیص اینکه آیا آسیبی به قسمت هایی از مغز که عملکردهای بدن شما را کنترل می کنند وارد شده است یا خیر، استفاده میشود.
اگر علائم شما با سکته مغزی مطابقت داشته باشد، آزمایشات تشخیصی فوری احتمالاً شامل CT اسکن یا اسکن MRI برای گرفتن تصاویر دقیق از مغز شما خواهد بود. ممکن است از سونوگرافی داپلر نیز استفاده شود. با این کار میزان جریان خون در شریان ها و وریدهای شما اندازه گیری می شود.
ممکن است آزمایش های عملکرد قلب مانند الکتروکاردیوگرام (Electrocardiogram) و اکوکاردیوگرام (Echocardiogram) تجویز شود. آزمایش عملکرد کلیه و کبد و آزمایشات خون مختلف نیز ممکن است در دستورالعمل قرار گیرد.
درمان سکته مغزی لاکونار چگونه است؟
در صورت ابتلا به سکته مغزی لاکونار، درمان زود هنگام شانس زنده ماندن شما را افزایش می دهد و ممکن است از آسیب بیشتر جلوگیری کند. هنگامی که به اورژانس رسیدید، احتمالاً آسپرین (Aspirin) و سایر داروها به شما داده می شود. این امر خطر ایجاد سکته مغزی بعدی را کاهش می دهد.
اقدامات حمایتی ممکن است برای کمک به تنفس و عملکرد قلب شما لازم باشد. ممکن است داروهای ضد لخته درون وریدی دریافت کنید. پزشک در شرایط وخیم می تواند داروها را مستقیماً به مغز برساند.
سکته مغزی لاکونار می تواند منجر به آسیب مغزی شود. بسته به شدت آسیب دیدن ساختارهای زیرین، ممکن است نتوانید پس از سکته مغزی از خود مراقبت کنید. بهبودی برای هر فرد متفاوت است و به شدت سکته مغزی بستگی دارد.
برخی از افرادی که به سکته مغزی مبتلا می شوند، حداقل برای مدت کوتاهی از بیمارستان به مرکز توانبخشی یا خانه سالمندان منتقل می گردند. بیماران مبتلا به سکته مغزی به دلیل آسیب مغزی اغلب مجبورند مهارت های خود را دوباره یاد بگیرند و قدرت خود را بازیابند که می تواند هفته ها، ماه ها یا سال ها طول بکشد.
اکثر افرادی که دچار سکته مغزی می شوند نیاز به درمان طولانی مدت دارند. این درمان می تواند شامل داروهایی برای درمان فشار خون بالا، دیابت یا کلسترول بالا باشد. پس از سکته مغزی لاکونار، برخی افراد همچنین به موارد زیر نیاز دارند:
- فیزیوتراپی برای بازگرداندن عملکرد
- کاردرمانی برای بهبود مهارت های مورد نیاز برای زندگی روزمره
- گفتاردرمانی برای تقویت مهارت های زبانی
چشم انداز بلند مدت بعد از سکته مغزی لاکونار
کیفیت زندگی بعد از سکته مغزی لاکونار به عوامل زیادی بستگی دارد، از جمله سن و سرعت آغاز درمان پس از شروع علائم. معلولیت برخی از بیماران دائمی است. این علائم می تواند شامل موارد زیر باشد:
- فلج
- بی حسی
- از دست دادن کنترل عضلات در یک طرف بدن
- احساس سوزن سوزن شدن در اندام آسیب دیده
حتی پس از توانبخشی و بهبود سکته مغزی، برخی از بازماندگان در حافظه کوتاه مدت خود مشکل دارند. برخی نیز ممکن است در تفکر و استدلال مشکل داشته باشند. کنترل احساسات نیز می تواند یک مشکل باشد. برخی از بازماندگان سکته مغزی نیز با افسردگی دست و پنجه نرم می کنند.
ابتلا به سکته مغزی لاکونار خطر سکته های بعدی را افزایش می دهد، بنابراین مراقبت منظم پزشکی بسیار مهم است.
به گفته انجمن سکته مغزی آمریکا (American Stroke Association)، اگرچه میزان بروز سکته مغزی در مردان بیشتر است اما زنان بیش از نیمی از مرگ های ناشی از سکته مغزی را در تمام گروه های سنی نشان می دهند.
ریسک خود را کاهش دهید
سکته مغزی لاکونار یک اورژانس تهدید کننده حیات است. برخی عوامل خطر مانند افزایش سن و سابقه خانوادگی خارج از کنترل شما هستند، اما برخی از رفتارهای سبک زندگی میتوانند بر خطر تاثیر بگذارند. رژیم غذایی سالمی داشته باشید. در اکثر روزهای هفته حداقل 30 دقیقه به طور منظم ورزش کنید. این عادات در کنار هم می تواند به کاهش خطر سکته مغزی لاکونار کمک کند.
اگر فشار خون بالا، بیماری قلبی یا دیابت دارید، سعی کنید آنها را کنترل و به طور منظم به پزشک خود مراجعه کنید. سیگار نکشید و از همه مهمتر، به محض بروز اولین نشانه سکته مغزی به دنبال مراقبت پزشکی باشید – هر ثانیه اهمیت دارد.
