سردرد هیپنیک (وابسته به خواب) چیست؟
سردرد هیپنیک یک نوع سردرد نادر است که بیمار را از خواب بیدار می کند. از این نوع سر درد بعضاً به عنوان سردردهای ساعت زنگ دار یاد می شود.
سردردهای هیپنیک فقط هنگام خواب رخ می دهد. این سردردها اغلب در یک ساعت مشخص چندین شب در هفته اتفاق می افتند.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد سردردهای هیپنیک از جمله نحوه کنترل آنها، این مطلب را تا انتها بخوانید.
علائم سردرد هیپنیک چیست؟
همانند همه سردردها، علامت اصلی سردرد هیپنیک درد است. این درد معمولاً ضربان دار است و در دو طرف سر گسترش می یابد. با اینکه این درد می تواند خفیف تا شدید باشد اما معمولاً باعث بیدار شدن فرد از خواب می شود.
این سردردها معمولاً در یک ساعت خاص از شب اتفاق می افتند، اغلب بین ساعت 1 تا 3 بامداد و می توانند از 15 دقیقه تا 4 ساعت ادامه داشته باشند.
تقریباً نیمی از افرادی که سردرد هیپنیک دارند، هر شب این سردردها را تجربه می کنند ، در حالی که بقیه حداقل 10 بار در ماه این سردردها را دارند.
برخی از افراد علائم شبه میگرنی را هنگام سردردهای هیپنیک گزارش می کنند، مانند:
- حالت تهوع
- حساسیت به نور
- حساسیت به صدا
چه عواملی باعث ایجاد سردرد هیپنیک می شوند؟
متخصصان دقیقاً نمی دانند که چه عواملی باعث بروز سردردهای هیپنیک می شوند. با این حال، به نظر می رسد که این نوع سر درد یک اختلال سردرد اولیه است، به این معنی که مثلا در نتیجه یک بیماری زمینه ای مانند تومور مغزی ایجاد نمی شود.
علاوه بر این، برخی از محققان بر این باورند که سردردهای هیپنیک ممکن است مربوط به قسمت هایی از مغز باشد که در مدیریت درد، خواب همراه با حرکت سریع چشم (REM) و تولید ملاتونین نقش دارند.
چه کسانی دچار سردردهای هیپنیک می شوند؟
سردردهای هیپنیک معمولاً افراد بالای 50 سال را تحت تأثیر قرار می دهد اما همیشه اینطور نیست. معمولاً یک زمان طولانی بین شروع این نوع سردرد ها تا زمانی که سرانجام تشخیص داده می شود، وجود دارد. به این دلیل است که افراد مبتلا به سردردهای هیپنیک معمولاً پیرتر هستند.
همچنین به نظر می رسد زنان بیشتر در معرض ابتلا به سردردهای هیپنیک قرار دارند.
چگونه سردردهای هیپنیک تشخیص داده می شوند؟
اگر فکر می کنید سردردهای هیپنیک دارید ، با پزشک خود مشورت کنید. پزشکتان با تمرکز بر رد سایر علل احتمالی سردرد مانند فشار خون بالا شروع به درمان می کند.
سایر شرایطی که پزشک سعی میکند آنها را رد کند عبارتند از:
- تومورهای مغزی
- سکته
- عفونت
حتما هر داروی بدون نسخه (OTC) یا با نسخه ایی را که مصرف می کنید، به ویژه نیتروگلیسیرین یا استروژن ، با پزشک خود در میان بگذارید. هر دوی اینها می توانند علائم مشابه سردردهای هیپنیک ایجاد کنند.
بسته به علائم و سابقه پزشکی شما ، پزشک ممکن است تعدادی آزمایش درخواست دهد مانند:
آزمایش خون: این آزمایشات علائم عفونت، عدم تعادل الکترولیت ها ، مشکلات لخته شدن یا افزایش سطح قند خون را بررسی می کند.
چک فشار خون: این مورد کمک می کند که فشار خون بالا ، که می تواند دلیل اصلی سردرد به ویژه در افراد مسن باشد، رد شود.
سی تی اسکن از سر: این کار باعث می شود که پزشک دید بهتری از استخوان ها ، رگ های خونی و بافت های نرم سر شما داشته باشد.
پلی سامنوگرافی شبانه (نوار خواب): این آزمایش خواب در بیمارستان یا آزمایشگاه خواب انجام می شود. پزشک شما از تجهیزات برای نظارت بر الگوی تنفس ، سطح اکسیژن خون ، حرکات و فعالیت مغز شما هنگام خواب استفاده خواهد کرد.
تست خواب در منزل: این یک آزمایش خواب ساده تر است که می تواند به تشخیص علائم آپنه خواب ، یکی دیگر از علل احتمالی سردرد در شب، کمک کند.
تصویربرداری MRI مغز: از امواج رادیویی و مغناطیسی برای ایجاد تصاویر دقیق از مغز شما استفاده می کند.
سونوگرافی کاروتید: این آزمایش از امواج صوتی برای ایجاد تصاویری از داخل شریان های کاروتید استفاده می کند. این شریان ها خون را به صورت، گردن و مغز شما می رسانند.
چگونه سردردهای هیپنیک درمان می شوند؟
هیچ درمانی اختصاصی برای سردردهای هیپنیک معرفی نشده است اما مواردی وجود دارد که می تواند برای تسکین آن مفید باشد.
پزشک شما احتمالاً توصیه می کند که با یک دوز کافئین قبل از خواب شروع کنید. گرچه بنظر متناقض می رسد اما اکثر افراد مبتلا به سردردهای هیپنیک پس از مصرف مکمل کافئین مشکلی در خواب ندارند. کافئین همچنین در مقایسه با سایر گزینه های درمانی کمترین خطر بروز عوارض جانبی را دارد.
برای استفاده از کافئین برای کنترل سردردهای هیپنیک، قبل از خواب یکی از موارد زیر را امتحان کنید:
- نوشیدن یک فنجان قهوه قوی
- مصرف قرص کافئین
همچنین می توانید یک داروی مسکن OTC مصرف کنید که هم دارای تسکین دهنده درد و هم کافئین باشد. با این حال ، مصرف طولانی مدت مسکن ها می تواند باعث سردردهای مزمن شود.
برخی دیگر با مصرف لیتیوم که دارویی برای درمان اختلال دوقطبی و سایر موارد اعصاب و روان است، احساس بهتری را تجربه می کنند. توپیرامات ، داروی ضد تشنج ، به برخی از افراد کمک می کند تا از سردردهای هیپنیک جلوگیری کنند. با این حال، هر دو این داروها می توانند عوارض جانبی آزار دهنده ای از جمله خستگی مفرط و کند شدن واکنش های فرد را در پی داشته باشند.
سایر داروهایی که برای برخی از افراد مؤثر بوده اند عبارتند از:
- ملاتونین
- فلوناریزین
- ایندومتاسین
پیش آگهی چگونه است؟
سردردهای هیپنیک نادر اما آزار دهنده هستند زیرا می توانند از خواب کافی جلوگیری کنند. همچنین تشخیص آنها دشوار است زیرا بسیاری از شرایط دیگر علائم مشابهی را ایجاد می کنند.
هیچ درمان استانداردی برای سردردهای هیپنیک وجود ندارد اما به نظر می رسد مصرف کافئین دقیقا قبل از خواب برای برخی موارد تاثیرگذار است. اگر این گزینه برای شما مناسب نیست، در مورد مصرف یک داروی جدید با پزشک خود صحبت کنید.