لرزش حرکت موزون غیرعمدی و غیرقابل کنترل یک قسمت یا یک اندام از بدن است. لرزش می تواند در هر قسمت از بدن و در هر زمان رخ دهد که معمولاً نتیجه مشکلی در بخشی از مغز شما است که حرکت عضلانی را کنترل می کند.
لرزش همیشه جدی نیست، اما در بعضی موارد، ممکن است نشان دهنده یک اختلال جدی باشد. بیشتر لرزش ها به راحتی قابل درمان نیستند، اما اغلب خود به خود برطرف می شوند.
توجه به این نکته مهم است که اسپاسم عضله، کشیدگی عضله و لرزش یک چیز مشابه نیستند. اسپاسم عضله انقباض غیرارادی عضله است. کشیدگی عضله حرکت ریز کنترل نشده در قسمت کوچکی از یک عضله بزرگتر است. این کشیدگی ممکن است در زیر پوست قابل مشاهده باشد.
انواع لرزش
لرزش به دو نوع تقسیم می شود: استراحت و فعالیت
لرزش در حالت استراحت هنگامی رخ می دهد که نشسته اید یا دراز کشیده اید. هنگامی که شروع به حرکت می کنید، متوجه می شوید که لرزش از بین می رود. لرزش در حالت استراحت اغلب فقط روی دست ها یا انگشتان تأثیر می گذارد.
لرزش های فعالیتی در حین حرکت قسمت متأثر بدن رخ می دهند. لرزش های در حین فعالیت به موارد زیر تقسیم می شوند:
- یک لرزش هدفمند هنگام یک حرکت عمدی مانند لمس انگشت به بینی رخ می دهد.
- لرزش موضعی هنگام قرار گرفتن در برابر نیروی جاذبه رخ می دهد، مانند نگه داشتن بازو یا پای دراز شده
- لرزش در حین انجام کار در طی یک فعالیت خاص مانند نوشتن رخ می دهد.
- لرزش جنبشی در حین حرکت یک قسمت از بدن مانند حرکت دادن مچ دست به بالا و پایین رخ می دهد.
- لرزهای ایزومتریک در هنگام انقباض ارادی عضله بدون حرکت اضافه دیگری اتفاق می افتد.
دسته بندی لرزش ها
علاوه بر نوع، لرزه ها از نظر شکل ظاهری و علت نیز طبقه بندی می شوند.
لرزش اساسی (Essential Tremor)
لرزش اساسی رایج ترین نوع اختلال حرکتی است.
لرزش های اساسی معمولاً از نوع لرزهای موضعی یا هدفمند هستند. لرزش اساسی ممکن است خفیف باشد و پیشرفت نکند و یا اینکه به آرامی پیشرفت کند، که اگر پیشرفت کند، اغلب از یک طرف شروع می شود و پس از چند سال هر دو طرف را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
تصور نمی شد که لرزش های اساسی با پروسه بیماری در ارتباط باشند. با این حال، مطالعات اخیر نشان داد که می توانند با تخریب ملایم در مخچه در ارتباط باشند. مخچه بخشی از مغز است که حرکت را کنترل می کند.
لرزش های اساسی گاهی با موارد زیر همراه هستند:
- مشکل راه رفتن خفیف
- کم شنوایی
- تمایل به دویدن در خانواده ها
لرزش پارکینسون (Parkinsonian Tremor)
لرزش پارکینسون معمولاً لرزش در حال استراحت است که اغلب اولین نشانه بیماری پارکینسون است.
این لرزش در اثر آسیب به قسمت هایی از مغز است که حرکت را کنترل می کنند. شروع آن معمولاً بعد از 60 سالگی است. از یک اندام یا از یک طرف بدن شروع می شود و سپس به طرف دیگر پیشرفت می کند.
لرزش دیستونیک (Distonic Tremor)
یک لرزش دیستونیک به طور نامنظم رخ می دهد. استراحت کامل می تواند این لرزش ها را برطرف کند. این لرزش در افرادی که دیستونی دارند رخ می دهد.
دیستونی یک اختلال حرکتی است که با انقباضات غیرارادی عضلات مشخص می شود. انقباضات عضلانی باعث حرکات پیچشی و تکراری و یا حالت های غیرطبیعی مانند پیچ خوردن گردن می شوند. این موارد می توانند در هر سنی رخ دهند.
لرزش مخچه (Cerebellar Tremor)
مخچه بخشی از مغز عقب است که حرکت و تعادل را کنترل می کند. یک لرزش مخچه نوعی لرزش هدفمند است که در اثر ضایعات یا آسیب به مخچه ایجاد می شود:
- سکته مغزی
- تومور
- بیماری مانند مالتیپل اسکلروزیس
همچنین این لرزش ممکن است در نتیجه اعتیاد به الکل مزمن یا استفاده بیش از حد از داروهای خاص باشد.
اگر به مشروبات الکلی اعتیاد دارید یا در مدیریت داروها مشکل دارید، با یک متخصص مراقبت سلامت صحبت کنید. آنها می توانند به شما کمک کنند تا یک برنامه درمانی ایجاد کنید که برای شما مناسب باشد. همچنین می توانند شما را با سایر منابع حرفه ای مرتبط کنند تا بتوانید شرایط خود را مدیریت کنید.
لرزش روانشناختی (Psychogenic Tremor)
یک لرزش روانشناختی می تواند جز هر یک از انواع لرزش باشد، و با شرایط زیر شناخته می شود:
- شروع و بهبود ناگهانی
- تغییر در جهت لرزش و قسمت متاثر بدن
- فعالیت شدیدا کاهش یافته وقتی حواستان پرت می شود
بیماران مبتلا به لرزش روانشناختی اغلب دارای اختلال تبدیل یک وضعیت روانشناختی هستند که علائم جسمی ایجاد می کند و یا دارای بیماری روانی دیگری هستند.
لرزش ارتواستاتیک (Orthostatic Tremor)
لرزش ارتواستاتیک معمولاً در پاها رخ می دهد. این لرزش یک انقباض عضلانی سریع و ریتمیک است که بلافاصله بعد از ایستادن شما اتفاق می افتد.
این لرزش اغلب به عنوان عدم ثبات تلقی می شود. هیچ علائم و نشانه های بالینی دیگری وجود ندارد. این عدم ثبات زمانی متوقف می شود که:
- بنشینید
- بلند شوید
- شروع به راه رفتن کنید
لرزش فیزیولوژیک (Physiologic Tremor)
لرزش فیزیولوژیکی اغلب ناشی از واکنش به موارد زیر است:
- داروهای خاص
- ترک الکل
- شرایط پزشکی، مانند افت قند خون، عدم تعادل الکترولیت ها، یا تیروئید بیش از حد فعال
لرزش فیزیولوژیک معمولاً از بین می رود اگر علت آن را از بین ببرید.
علل ایجاد لرزش
لرزش می تواند توسط موارد مختلفی ایجاد شود، از جمله:
- داروهای تجویزی
- بیماری ها
- صدمات
- کافئین
شایعترین علل لرزش عبارتند از:
- خستگی عضلات
- مصرف زیاد کافئین
- فشار
- افزایش سن
- سطح پایین قند خون
شرایط پزشکی که می توانند لرزش ایجاد کنند عبارتند از:
- سکته
- آسیب تروماتیک مغز
- بیماری پارکینسون، که یک بیماری دژنراتیو است که در اثر از دست دادن سلولهای مغزی تولید کننده دوپامین ایجاد می شود
- مولتیپل اسکلروزیس، بیماری که در آن سیستم ایمنی بدن شما به مغز و نخاع شما حمله می کند
- اعتیاد به الکل
- پرکاری تیروئید، وضعیتی که بدن شما بیش از حد هورمون تیروئید تولید می کند
تشخیص لرزش
گاهی اوقات لرزش ها طبیعی تلقی می شوند. وقتی استرس زیادی دارید یا دچار اضطراب یا ترس می شوید، ممکن است لرزش ایجاد شود. هنگامی که احساس فروکش کرد، لرزش معمولاً متوقف می شود. لرزش همچنین اغلب بخشی از اختلالات پزشکی است که بر مغز، سیستم عصبی یا عضلات تأثیر می گذارد.
در صورت لرزش غیرقابل توضیح باید به پزشک مراجعه کنید.
در طی معاینه فیزیکی، پزشک ناحیه ای که دچار لرزش شده را مشاهده می کند. لرزش به وسیله بازرسی بصری مشهود است. با این حال، تا زمانی که پزشک آزمایشات بیشتری انجام ندهد، نمی توان علت لرزش را تشخیص داد.
برای ارزیابی شدت لرزش ممکن است پزشک از شما بخواهد که بنویسید یا جسمی را نگه دارید. پزشک شما همچنین ممکن است نمونه خون و ادرار را برای بررسی علائم بیماری تیروئید یا سایر شرایط پزشکی جمع آوری کند.
معاینه عصبی هم ممکن است تجویز شود. این آزمایش عملکرد سیستم عصبی شما را بررسی می کند و موارد زیر را اندازه گیری می کند:
- رفلکس های تاندون
- هماهنگی
- وضعیت بدنی
- قدرت عضلانی
- کشش عضلانی
- توانایی احساس لمس
در طول معاینه، ممکن است لازم باشد:
- بینی خود را با انگشت لمس کنید
- یک مارپیچ بکشید
- انجام سایر کارها یا تمرینات
پزشک شما همچنین ممکن است الکترومیوگرام یا EMG را تجویز کند. این آزمایش فعالیت غیر ارادی عضله و پاسخ عضله به تحریک عصب را اندازه گیری می کند.
درمان لرزش
اگر برای بیماری زمینه ای که باعث لرزش می شود، تحت درمان قرار بگیرید، ممکن است این درمان برای بهبود لرزش هم کافی باشد. درمان لرزش شامل موارد زیر است:
داروها
برخی از داروها وجود دارد که معمولاً برای درمان خود لرزش استفاده می شود. پزشک ممکن است آنها را برای شما تجویز کند. داروها می توانند شامل موارد زیر باشند:
- مسدود کننده های بتا معمولاً برای درمان فشار خون بالا یا بیماری های قلبی استفاده می شوند. با این حال، ثابت شده است که آنها باعث کاهش لرزش در برخی از افراد می شوند.
- داروهای آرام کننده، مانند آلپرازولام (زاناکس)، می تواند لرزش هایی را که در اثر اضطراب ایجاد می شوند، تسکین دهند.
- داروهای ضد تشنج گاهی برای افرادی تجویز می شود که نمی توانند مسدود کننده های بتا را مصرف کنند یا دارای لرزشی هستند که مسدود کننده های بتا به کاهش آنها کمکی نمی کنند.
تزریق بوتاکس
تزریق بوتاکس همچنین می تواند لرزش را تسکین دهد. این آمپول های شیمیایی اغلب به افرادی تزریق می شوند که لرزش های آنها صورت و سر را تحت تأثیر قرار می دهد.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی ممکن است به تقویت عضلات و بهبود هماهنگی شما کمک کند. استفاده از وزنه های مچ دست و وسایل مناسب مانند ابزار سنگین تر نیز می توانند به رفع لرزش کمک کنند.
جراحی تحریک مغز
جراحی تحریک مغز ممکن است تنها گزینه برای کسانی باشد که لرزش های ناتوان کننده دارند. در طی این عمل، جراح یک کاوشگر الکتریکی را به بخشی از مغز شما که مسئول لرزش است وارد می کند.
هنگامی که کاوشگر در جای خود قرار گرفت، یک سیم از آن وارد قفسه سینه می شود و زیر پوست شما قرار می گیرد. جراح دستگاه کوچکی را در قفسه سینه شما قرار می دهد و سیم را به آن متصل می کند. این دستگاه پالس هایی را به کاوشگر می فرستد که مانع تولید لرزش توسط مغز می شوند.
