تیک عصبی

تیک یک اختلال حرکتی محسوب میشود که در آن فرد یک سری حرکات به صورت ناگهانی و متناوب دارد که تقریبا برای هر فردی مشخصات انحصاری خاص خود را دارد .
تیک در جامعه بسیار شایع است و ۱۵ درصد افراد جامعه در دورانی از زندگی خود تیک را تجربه میکنند.
که البته اکثرا برای دوران کوتاهی از زندگی شان ایجاد شده و برطرف میشود ولی در درصد کمی این تیک ها باقی ماندم و مشکلات متعدد روحی و اجتماعی و اختلال در روابط اجتماعی ممکن است ایجاد کند.

تیک ها به دو دسته کلی تقسیم میشوند:

1- تیک های حرکتی

2- تیک های صوتی

که خود این دو دسته نیز به زیر شاخه های دیگری تقسیم میشوند
تیک حرکتی ساده
تیک حرکتی ترکیبی
تیک های صوتی نیز نیز به همین منوال به دو دسته ساده و ترکیبی تقسیم میشوند.

تیک حرکتی می تواند به صورت حرکات بدن و سر و صورت و گردن باشد به صورت یک تک حرکت مثلا تکان دادن شانه یا پلک زدن یا که به ان تیک حرکتی ساده گفته میشود ویا به صورت یا مجموعه ای از حرکات باشد که به ان تیک حرکتی ترکیب اطلاق میشود.
در تیک های صوتی ساده فرد اصوات یا تک کلمه را تکرار میکند در صورتی که در فرم صوتی ترکیبی جملات یا عباراتی را تکرار میکند.
این عبارات ممکن است دارای مفهوم باشند یا نباشند و حتی به صورت کلمات زشت و ناسزا باشند .
علاوه بر تیک های حرکتی و تیک های صوتی به صورت باهم را هم داریم که در آن فرد علاوه بر حرکات بدن صدا یا کلمات یا حتی جملاتی را تکرار میکند.
که در آن نیز مانند تیک حرکتی در هر فردی مشخصات انحصاری خاص خود را دارد یعنی اینکه پس از مدتی میتوان فهمید که این حرکات و اصوات الگوی خاص و نسبتا یکنواخت در آن فرد به صورت عادت مانند دارد .
گاها تیک به صورت تکرار آینه ای حرکات و یا اصوات فرد مقابل خود را نشان میدهد .
مشخصه مهم تیک این است که فرد برای انجام ان و کنترل ان تا حدی توانایی دارد به این معنی که میتواند جلو بروز حرکات و اصوات را تا حدی بگیرد و زمان بروز علایم را به تاخیر بیندازد . یعنی اینکه اگر در جایی و یا مجلسی است می تواند تا حدی آن را کنترل کند
ولی وقتی کنترل تمام شد آن حرکات و اصوات را آزاد کند و اصطلاحا کنترل نیمه ارادی بر آن دارد .
مشخصه دیگر تیک این است که با انجام آن فرد احساس آرامش و تخلیه اجبار درونی میشود و کنترل حرکات نیاز به صرف انرژی دارد یعنی فرد ابراز میکند که انجام این حرکات استرس درونی را ولو به صورت موقت کم میکند .
تیک عمدتا بیماری دوران کودکی و نوجوانی است و معمولا همراهی با بیماری دیگری ندارد ولی گاها تیک به عنوان یک علامت از مجموعه علائم بیماری زمینه ای دیگری است.
معروف ترین فرم تیک سندرم تورت یا توره است.
اولین بار توسط تورت پزشک فرانسوی این حالات را در سه بیمار توصیف نمود که بیماران با اختلالات روانپزشکی مزمن از کودکی با مجموعه علایمی از تیک های صوتی و حرکتی با شروع از زمان کودکی بودند.
شیوع تیک توره به میزان حدود نیم درصد در کودکان و نوجوانان زیر ۱۸ سال است .
به لحاظ علت بیماری زمینه های ژنتیکی و توارث به صورت غالب و مغلوب ثابت شده است .
به لحاظ عوامل محیطی محیط های بر استرس و والدین بر استرس به عنوان عوامل شعله ور کردن تیک شناخته شده اند.
کمبود اکسیژن حین زایمان نیز به عنوان زمینه ساز شناخته شده است.
در بررسی بیماران معمولا در تصویر برداری معمولی مغز مثل ام ار ای و سی تی مغز نکته ای دیده نمیشود وتصویر برداری و غیره جهت رد سایر علل انجام میشود .
به لحاظ درمانی مهمترین و اصلی ترین روش برخورد حفظ آرامش و کاهش استرس ,
شناخت درمانی ,اطمینان قلبی در درجه اول به والدین و سپس فرزند که بیماری عمدتا ماهیت خوش خیم و خود محدود شونده دارد می باشد.
رفتار درمانی اکنون خط اول درمان است , ورزش و کاهش استرس روحی و فکری بسیار مهم است و در مراحل بعدی دارو درمانی طبق نظر پزشک به صورت طولانی مدت است .
با توجه به اینکه تیک ها با استرس و فشار ها و نا آرامی های عصبی تشدید می یابد .
و با توجه به ماهیت شناور بودن علایم که گاها فروکش میکند و گاها شعله ور می شود لازم است ارتباط مستمر با پزشک خود داشت و از فراز و نشیب علایم که به علت و ماهیت خود بیماری و عوامل پیرامونی است از درمان ناامید نشد.