چگونه ضریب هوشی فرزندمان را بهبود ببخشیم؟

محققان طی چندین دهه گذشته در مورد این مسئله که آیا ضریب هوشی یک فرد برای مادام العمر ثابت است یا می‌تواند با تلاش افزایش یابد پژوهش های بسیاری انجام داده اند. یک نتیجه ی مورد توافق تمام این پژوهش ها این است که در حالی که هوش، عمدتاً توسط عوامل ژنتیکی تعیین می‌شود، محیط نحوه بروز آن استعدادهای ژنتیکی را شکل می‌دهد. این امر به ویژه در چند سال اول زندگی، زمانی که مغز انسان بیشترین انعطاف پذیری را دارد، صادق است. در حقیقت دو سال‌ اول‌ زندگي‌ به ‌نوعي‌ دوره‌ طلايي‌ رشد مغزي‌ كودك‌ محسوب میگردد و اين‌ زمان‌ دوران تکامل و ايجاد ارتباطات مغزي به‌ حساب‌ مي‌آيد؛ سپس تا 5 سالگی به 90 درصد رشد خود خواهد رسید. برخلاف باور عامه، تقویت هوش کودک با سوالات و بازی‌های ریاضی و تست هوش میسر نمی‌شود. در پرورش هوش کودک، گفتار و رفتار والدین و محیط کودک است که نقش مهم و تعیین کننده دارد. 

به طور معمول ما با تحقیق و پرس و جو تلاش میکنیم تا با یافتن یک پیش دبستانی عالی یا مدرسه ی مطلوب همراه با فعالیت های فوق برنامه مطئن شویم که کودکمان در مسیر درست قرار گرفته و در این میان از جزئیات زیادی غافل می شویم. حتی پیش از اینها زمانی است که کودک ما هنوز پا به این دنیا نگذاشته است. جالب است بدانید همه ی این مراحل بخشی از فرآیند شکل گیری هوش کودک شماست و در حقیقت تقویت هوش کودک و قدرت مغز او، علم موشک نیست! بلکه یک مجموعه از تاکتیک های کوچک و آگاهانه در این مسیر مورد نیاز می باشد. 

طبق نظریه گاردنر، برای به دست آوردن تمام قابلیت‌ها و استعدادهای یک فرد، نباید تنها به بررسی ضریب هوشی (که معادل هوش منطقی-ریاضی است) پرداخت، بلکه انواع دیگر هوش و استعداد شامل هوش موسیقیایی، هوش درون‌فردی، هوش برون‌فردی، هوش تصویری-فضایی، هوش جسمی-حرکتی، هوش کلامی-زبانی و هوش طبیعت‌گرا نیز باید در نظر گرفته شود. بر همین اساس هرکدام از ما پروفایل هوش متفاوتی داریم. این پروفایل و مشخصه بر اساس ژنتیک و تجربه بوده و لذا هوش هر کس منحصربه‌فرد است. نظریه هوش چندگانه محبوبیت زیادی در بین مربیان و آموزشگران پیدا کرده است و بسیاری از معلمان از این نظریه در انتخاب شیوه تدریس خود استفاده می‌کنند.

راهکارهای افزایش ضریب هوشی در دوره های مختلف

بنابراین، بیایید ببینیم چگونه به‌عنوان والدین، می‌توانیم در هر رده ی سنی با راهکارهایی اطمینان حاصل کنیم که محیط مناسبی برای افزایش ضریب هوشی فرزندانمان فراهم می‌کنیم: 

دوره جنینی در رحم مادر

• مراقبت های روتین بارداری و آزمایش تیروئید را پیگیری کنید. 
• خوردن غذای مغذی توسط مادر:آنچه می خورید بر سلامت نوزادی که هنوز به دنیا نیامده – هم جسمی و هم ذهنی – موثر است. مطمئن شوید که به موقع غذا می خورید و هیچ وعده غذایی را حذف نکنید. ضمنا به یاد داشته باشید که غذاهای غنی از اسیدهای چرب امگا 3 (ماهی، گردو، تخم مرغ و ….) و اسید فولیک (سبزیجات دارای  برگ سبز تیره، مرکبات و….) را که برای رشد مغز جنین ضروری هستند در وعده های خود بگنجانید. 
• گوش دادن به موسیقی: طبق مطالعه منتشر شده در یک مجله روانشناسی تربیتی “به نظر می رسد که درس های موسیقی سازماندهی شده برای بهره هوشی و عملکرد تحصیلی کودکان مفید باشد.” بنابراین، چرا آن درس ها را زودتر زمانی که کودک شما در رحم است شروع نکنید؟! حتی نواختن موسیقی به تنهایی به بهبود ضریب هوشی کمک زیادی می کند.
• صحبت کردن با جنین: می توانید حتی قبل از اینکه نوزاد را رو در رو ببینید، با او صحبت کنید. نوزادان حتی زمانی که در رحم مادر هستند می توانند صداها و کلمات را تشخیص دهند. تکامل زبان آنها حتی از آن زمان شروع می شود. بنابراین، تا جایی که می توانید با نوزاد کوچک خود صحبت کنید و به افزایش ضریب هوشی او کمک کنید.
• پخش نوارهای صوتی: حروف الفبا، قافیه های مهد کودک، یا آهنگ های اعداد را پخش کنید و اجازه دهید کودک شما شروع به گوش دادن به آنها کند. این روش به او کمک می کند که بعداً به راحتی آنها را تشخیص دهد و به آنها پاسخ دهد.
• اجتناب از استرس: چندین مطالعه تحقیقاتی ارتباط بین سطح استرس مادر باردار و اثرات آن بر رشد مغز نوزاد را ثابت کرده است. بنابراین، اگر به رشد مغز کودک خود اهمیت می دهید، از استرس دوری کنید.
• فعالیت بدنی: ورزش بدنی شما به گردش خون بهتر در مغز نوزاد و  به نوبه خود به رشد آن کمک می کند. بنابراین، تا جایی که بدنتان تحمل دارد ورزشهای مناسب را انجام دهید.
• داشتن عادات سالم: سیگار و نوشیدنی های الکلی را کنار بگذارید – آنها می توانند بر رشد عصبی کودک شما تأثیر منفی بگذارند. خوب بخورید، خوب بخوابید، فعال و بدون استرس بمانید – اینها ضریب هوشی کودک عزیزتان را تضمین خواهد کرد. 

دوره نوزادی و شیرخوارگی

• شیردهی: اثبات شده کودکانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند، بهره هوشی بالاتری دارند؛ بنابراین اولین هدیه ای که یک خانم برای پرورش کودکی باهوش می تواند به وی اعطا کند، تغذیه وی از طریق شیر مادر است. 
• در صورت بروز افسردگی بعد از زايمان، براي درمان آن اقدام كنيد.
• صحبت با نوزاد: اکنون که کودکتان صدای مادر و پدر را می شناسد، به گپ زدن با او ادامه دهید. او قبلاً با صداها و کلماتی که در دوران بارداری به او معرفی کردید آشنا شده؛ اکنون با استفاده از حرکات و عبارات فراوان به طور مستقيم و چشم در چشم با او صحبت کنید. در مورد آنچه در محیط نزدیک او وجود دارد صحبت کنید (در مورد چیزهای عینی و نه انتزاعی). چنین ارتباطی به رشد شناختی او کمک می کند. طبق مطالعه‌ای که در دانشگاه استنفورد انجام شده، کودکانی که والدینشان کمتر با آنها صحبت می‌کردند، بعداً بدترین نتایج را در آزمون‌های زبان داشتند. 
• آواز خواندن و آهنگ: لالایی ها و قافیه های مهد کودک هوش موسیقایی و زبانی کودک شما را بهبود می بخشد. بنابراین، تا می توانید برای او آواز بخوانید یا نوارهای صوتی پخش کنید. 
• تماشای تلویزیون را محدود کنید. 60 درصد از کودکان خردسال کمتر از 2 سال، دو ساعت از زمان روزانه خود را صرف تماشای برنامه های تلویزیونی می کنند. این روند صعودی باعث شده که آکادمی پزشکی اطفال آمریکا به والدین در خصوص ایجاد یک سری محدودیت های ویژه هشدار دهد. تلویزیون ضمن آسیب رساندن به مهارت های شناختی، زمان ضروری برای توسعه سلول های مغزی از طریق گفت و گوی رو در رو با انسان های واقعی را هدر می دهد. از آن جایی که برنامه های تلویزیونی قادر به گفت و گو با کودکان نیستند، حضور یک هم صحبت خردمند به خصوص والدین حین تماشای تلویزیون می تواند به قابلیت های شناختی و به ویژه هوش آنها کمک کند. توجه کنید که استفاده بیش از حد از صفحه نمایش (مانند موبایل و تبلت) رشد مغز را متوقف می کند و به مغز آسیب میرساند.
• در آغوش گرفتن: طبق مطالعه ای که در مجله Pediatrics (دسامبر 2016) منتشر شده است، تماس پوست به پوست با نوزاد دارای مزایای طولانی مدت است. به خصوص وقتی صحبت از سلامت و هوش باشد. پس ادامه دهید و تا حد امکان فرزندتان را نوازش کنید.
• خواندن قصه برای کودک قبل از سن مهدکودک: از کتابهای عکسدار و رنگی باصدای رسا و واضح بطوریکه با انگشت به کلمات درحال خواندن اشاره می نمایید استفاده کنید. کودک را در داستان مشارکت دهید: “خورشید زرد را به من نشان بده” تا صحبت کردن را یاد بگیرد.
• مکالمه بامفهوم با کودک داشته باشید تا دامنه شناخت لغات او را افزایش دهید. مثلا اگر او را حمام میکنید، درباره آب گرم و حباب صابون یا برنامه های روزانه با اوصحبت کنید. مطمئن شوید که یک مکالمه دوطرفه ایجاد کرده اید و به او اجازه پاسخ بدهید.
• دور کودک را با اسباب بازیهایی پر کنید که علت و تاثیر عمل کودک را نشان دهد (مانند توپ، مکعب های روی هم و…) اگر دقت کرده باشید کودک به جغجغه نگاه می کند، آن را تکان میدهد و سپس به داخل دهان میبرد؛ که نشانگر این است که کودک از همه ی حواس پنج گانه ی خود برای شناخت محیط اطراف خود استفاده می کند. 

کودکان نوپا

• روایت داستان: گوش دادن به داستان ها قدرت درک و مهارت های زبانی کودک شما را بهبود می بخشد. وقتی سراغ کتاب های مصور می روید، به مهارت های ارتباطی فرزندتان کمک می کند و یاد می گیرد که کلمات را به تصاویر متصل کند. همه این مهارت ها به افزایش ضریب هوشی او کمک می کند. بنابراین، نه فقط برای زمان خواب، می توانید هر زمان که بخواهید برای فرزندتان داستان تعریف کنید. درخواست هاي تكراري كودك را اجابت كنيد. تكرار ارتباط نورون ها را در مغز تقويت مي كند؛ بنابراين اگر براي چندمين باز از شما مي خواهد كتابي را برايش بخوانيد، بدون اصرار و پافشاري روي خواندن يك داستان ديگر، آن را براي او بخوانيد.
• درست کردن کاردستی و هنر: فعالیت هایی مانند رنگ آمیزی، نقاشی و خمیر بازی تخیل کودک شما را تحریک می کند و به حافظه بصری او کمک می کند. بنابراین، او را تشویق کنید تا هر چقدر که می خواهد در فعالیت های هنری و ساختن کاردستی شرکت کند. مداد و گچ و ماژیک نیز در این سن به کار می آید.
• بازی کردن: اجازه دهید کودک نوپاتان فعالانه در بازی شرکت کند. این امر به بهبود هوش فضایی و حرکتی کمک می کند. از فواید دیگر بازی درمانی می توان به افزایش مسئولیت پذیری کودکان، پرورش همدلی و احترام در آنها، تقویت اعتماد به نفس نسبت به توانایی هایشان، شناسایی و بیان احساسات آنها، بهبود روابط بین فردی و اجتماعی و تمرین حل مسئله اشاره کرد. 
• با افزایش تدریجی سن، شانس استفاده از کتابخانه شخصی خود را به کودک دهید تا جهت یک آموزش اجتماعی، در مرتب کردن کتابها مشارکت داشته باشد. در حضور کودکتان مطالعه داشته باشید. در سن رفتن به مهدکودک، با نواختن ریتم آنچه از موسیقی و شعر در مدرسه یاد میگیرد در منزل باعث تقویت آموخته های او شوید.

پیش دبستانی ها

• کتاب خواندن: همانطور که تا کنون متوجه شده ایم خواندن هوش زبانی را بهبود می بخشد و دایره ی لغات او را افزایش میدهد. اکنون که کودک شما به مرحله پیش دبستانی رسیده است، می توانید او را در فعالیت های خواندن مشارکت دهید و با وی تعامل داشته باشید. او را تشویق کنید که سؤال کند، حدس بزند و به زبان خودش روایت کند و نظر او را درمورد داستان و اینکه فکر می کند ادامه داستان چه میشود، بپرسید. این فعالیت ها مغز او را برای عملکرد بهتر تحریک می کند. برای سنین بالاتر داستان‌های مفهومی‌تر بخوانید تا قدرت خیال پردازیشان همزمان با واژگان تقویت شود. این کار به آن‌ها کمک می‌کند که از مفاهیم انتزاعی درک بهتری داشته باشند.
• بازی با پازل ها و بلوک های خانه سازی: پازل ها، بلوک های خانه سازی و اسباب بازی های آموزشی به تفکر منطقی کمک می کنند. بنابراین، اجازه دهید کودک پیش دبستانی شما هر چقدر که می خواهد در چنین بازی هایی زیاده روی کند! او با عروسکهایش مثل دانش آموز یا بیمارانش برخورد میکند؛ البته بهتر است تصویر سازی را با رنگارنگ کردن اسباب بازی ها تقویت کنیم. به دنیای ساختگی کودکتان نخندید. اگر شما را به این بازی راه داد، با گرفتن نقشی، به بازیش ادامه دهید و خواسته هایش را دنبال کنید.
• تشویق ذهن پرسشگر: “مامان، این چیست؟”، “بابا، چگونه این اتفاق می افتد؟” – آیا شما با چنین سؤالاتی بمباران شده اید و در مورد پاسخ دادن به همه آنها در ابهام هستید؟ خوب، این وظیفه شماست که به ذهن پرسشگر فرزندتان پاسخ بدهید. هر چه بیشتر او را تشویق کنید که سوال کند و هر چه بیشتر به این سوالات پاسخ دهید، رشد شناختی او بهتر خواهد شد. وقتي كودك نوپاي شما به چيزي اشاره مي كند و نامش را مي پرسد در جوابش به او اطلاعات بيشتري بدهيد. به طور مثال: آن يك توپ است، يك توپ آبي با خط هاي قرمز….
• کمک کنید تا لحظه های هر روزش همراه با آموختن باشد. با پیش بینی آب و هوا، بخواهید لباس درستی انتخاب کند. ببینید لباس را از کدام طرف می پوشد و اگردرست بود تاییدش کنید. هنگام خرید از او بخواهید سه سیب زرد و دوتا قرمز بردارد.
• به كودكان ميان وعده هاي سالم و مغذي بدهيد و از دادن ميان وعده هاي بي فايده مانند پفك و چيپس به كودك خودداري نماييد.

دانش آموزان دبستانی

• مشارکت در بحث: تا جایی که می توانید با فرزندتان تعامل کنید. در مورد اتفاقات اطراف بحث کنید. در حین گفتگو، او را تشویق کنید تا راه حل هایی برای مسائل ارائه دهد. این امر مهارت های حل مسئله او را تقویت می کند که از اجزای اصلی IQ میباشد.
• انجام بازی های رومیزی: اکثر این بازی ها مانند شطرنج و بازی های فکری و بازی با کارتها حافظه را تقویت می کنند و مهارت های ریاضی، تفکر انتقادی و استدلال را بهبود می بخشند. بنابراین، کودک خود را به انجام چنین بازی هایی تشویق کنید. جاب است بدانید در سال های اخیر، پیشرفت ضعیف دانش آموزان در ریاضیات در بسیاری از کشورهای غربی نگران کننده بوده است. آموزش شطرنج به عنوان یکی از راه‌های اصلاح این وضعیت و همچنین بهبود سایر موضوعات تحصیلی مانند خواندن و توانایی‌های شناختی عمومی مانند هوش پیشنهاد شده است.
• قرار گرفتن در معرض تجربیات: در مقاله ای با عنوان “آیا می توانید ضریب هوشی فرزندتان را افزایش دهید؟” عنوان شده: “مغز تنها عضوی از بدن است که از طریق تجربه خود را می سازد.” بنابراین، تجربیات واقعی زندگی را به اندازه کافی با فرزندتان به اشتراک بگذارید. 
• در سنین دبستان، آموزش همراه با موسیقی باعث بهبود خواندن و درک عملی می شود. کمکش کنید که به گروه سرود مدرسه بپیوندد یا درخانه پیانو یاد بگیرد.
• ورزشهای فیزیکی نه تنها برایرسلامت جسم بلکه پایه فعالیتهای هوشی شناختی و پویا است. تحقیقات نشان داده بعداز ورزش، استفاده از دامنه لغات 20% سریعتر میشود. تشویق کنید تا فرزندتان گرایش ورزشی خود را پیدا کند و تنوع درآن ایجاد نماید.
• وقتی فرزندتان در آشپزی کنجکاوی می کند، همزمان تجاربی از ریاضی و علوم در خصوص علت و معلول را فرامیگیرد. به او بیاموزید چگونه ترکیبات مواد را اندازه بگیرد و خروجی را پیش بینی کند. او مهارتهای زندگی را در کنار والدین می آموزد و پاداش او حس درستی است که از تکمیل کار نصیبش می شود.

نوجوانان و نوجوانان

• خواب کافی: بله، درست متوجه شدید! خواب کافی به بهبود IQ کمک می کند. یک مطالعه آلمانی در سال 2004 نشان داد که خواب الهام بخش بینش ما است. آنها از طریق آزمایشات دریافتند که مغز ما در زمان استراحت به کار روی مشکلاتی ادامه می دهد که ممکن است در طول روز ما را گیج کرده باشند، اما پس از هشت ساعت خواب، پاسخ ها در صبح به راحتی به دست می آید. اختلال خواب طبق مطالعات، باعث افت تحصیلی می شود. بنابراین، اطمینان حاصل کنید که نوجوان شما هر شب، به خصوص شب قبل از امتحان، خواب شیرین خود را دارد و به دنبال آن بر صبحانه سالم تاکید داشته باشید. دورهم نشستن برای صرف غذا باعث افزایش حافظه خود و فرزندتان می شود. محققان حدس می زنند که ممکن است یک “دوره بحرانی” در اوایل کودکی وجود داشته باشد، که محدودیت خواب مضرات بیشتری به همراه دارد.
• ورزش و بازی در فضای باز: ثابت شده است که ورزش بدنی و هوازی و بازی در فضای باز باعث افزایش تمرکز، حافظه کوتاه مدت و قدرت حافظه می شود. همچنین، انجام بازی ها توانایی تصمیم گیری را بهبود می بخشد. برای مثال پیوستن به گروه تئاتر و تنیس بعنوان فعالیتهای فوق برنامه، باعث گسترش فعالیت ذهن و عدم محدود شدن به کلاس درس می شود. یک نکته وجود دارد: برای به دست آوردن فواید کامل، ورزش باید داوطلبانه باشد. اجازه بدهید فعالیت فوق العاده خود را انتخاب کند و زمینه پیشرفت در آن را خارج از اوقات مدرسه برایش مهیا سازید. همچنین کلاسهای هنر هفتگی بصورت انتخابی باعث میشود از حمایت خانواده در انتخاب خود، مطمئن شود. 
• استفاده از تکنیک‌های تنفسی مناسب: دکتر فرانک لاولیس، روان‌شناس ناظر American Mensa، در مقاله‌اش با عنوان «ضریب هوشی فرزندتان را تقویت کنید» تکنیک‌های صحیح تنفس را برای افزایش ضریب هوشی توصیه می‌کند. او تکنیک خاصی را پیشنهاد می کند: قرار دادن دست روی ناف و احساس بالا و پایین رفتن هر نفس با سرعت آهسته 10 تا 12 سیکل در دقیقه، در حالی که عمل دم از بینی انجام می شود. وی بیان می کند که طبق مطالعات در عرض 20 دقیقه پس از استفاده از این تکنیک، نمره IQ فرد می تواند تا 20 امتیاز افزایش یابد.
• از فرزندتان درمورد آنچه امروز آموخته، بپرسید تا کمک کنید آموخته ها را به وقایع جاری زندگی پیوند زند. ارتباطات بر مبنای تفکر و پروژه های گروهی، نه تنها تمرینی برای جایگاه برتر است بلکه تجارب دانشگاهی را نیز بطور زودهنگام به آنها می نمایاند. 
• اگر برای آمادگی کنکور, مبلغی پرداخت کردید، حرکت هوشمندانه ای است که باعث تقویت ریاضیات و مهارتهای وی در سالهای بعد میشود.

چند نکته ی مهم برای افزایش ضریب هوشی کودکان

1. ضریب هوشی بدون نظم و انضباط ارزش زیادی ندارد. خود انضباطی در مورد اینکه چه کسی در زندگی موفق خواهد بود، پیش بینی کننده ی قوی تری نسبت به IQ است. دانش‌آموزانی که از اراده بالایی برخوردار هستند، احتمال بیشتری دارد که نمرات بالاتری را کسب نمایند و در مدارس انتخابی‌تر پذیرش شوند. آنها غیبت های کمتری دارند، زمان کمتری را برای تماشای تلویزیون صرف میکنند و ساعت های بیشتری را به انجام تکالیف اختصاص میدهند. خود انضباطی همچنین پیش‌بینی میکند که کدام دانش‌آموز نمرات خود را در طول سال تحصیلی بهبود می‌بخشد، در حالی که IQ چنین نیست که به نوبه خود اهمیت نظم در مقابل رفتارهای تکانشی را نشان میدهد.
2. کودکان شاد= کودکان موفق: بچه های شادتر به احتمال بیشتری در آینده موفق و کارآمد خواهند بود. شادی یک مزیت فوق العاده در دنیایی است که بر عملکرد اجرایی تأکید دارد. به طور متوسط، افراد شاد هم در کار و هم در زندگی موفق تر از افراد ناراضی هستند. آنها در هر مقطعی که باشند عملکرد بهتری دارند، به مشاغل معتبرتری میرسند و حقوق بیشتری دریافت می کنند. 
3. آنها را باور کنید: این که باور داشته باشید فرزندتان باهوش تر از حد متوسط ​​است، تفاوت محسوسی ایجاد می کند. در یک مطالعه انجام شده در یک کلاس درس دانش آموزانی به صورت تصادفی انتخاب شده و به آنها گفته شدکه نسبت به بقیه باهوش تر هستند. با اینکه این انتخاب کاملا تصادفی و بدون هیچ آزمون ویژه ای بوده، در انتهای سال تحصیلی این دسته از دانش آموزان نمرات بهتری کسب کرده بودند. بنابراین تاثیر باهوش بودن کودک شما در صورتی که به واسطه ی شما بیان نشود و این باور به کودک منتقل نشود به مرور کمرنگ تر خواهند شد. 
4. از آنها توقع داشته باشید که باهوش باشند: این یک تاکتیک بسیار ساده است و بسیاری از والدین ممکن است ندانند چه تفاوت بزرگی می تواند ایجاد کند. در یک مطالعه به نام «باور داشتن توانایی، شما را باهوش‌تر می‌کند»، روان‌شناسان به دانش‌آموزان آموختند که هوش یک کیفیت ثابت نیست، بلکه قابل تغییر است و می‌توان آن را افزایش داد. آنها دریافتند دانش‌آموزانی که این پیام را دریافت کرده‌اند، هم از نظر تحصیلی بهتر عمل کرده‌اند و هم تحصیلات را جدی‌تر دنبال کرده اند. به فرزندان خود بگویید که باهوش هستند، از آنها انتظار داشته باشید که باهوش باشند، و مطمئن شوید که می دانند فردا می توانند باهوش تر از امروز باشند. آنها را متقاعد کنید که این مسئله حقیقت دارد. زیرا، اگر این کار را انجام دهید، در عمل همین طور خواهد بود.
5. تحسین زمانی بیشترین تاثیر را دارد که بر فرآیند انجام کار و تعهد متمرکز باشد نه نتیجه نهایی. فرآیند یادگیری و تلاش فرزند شما باید تاکید اصلی ستایش شما باشد. به جای اینکه آنها را به خاطر نتایجشان تحسین کنید، مثلا “وای، شما نمره کامل گرفتید، شما خیلی باهوش هستید!” در عوض این را بگویید: «من دیدم که واقعاً برای انجام تکالیف خود وقت میگذاری و تلاش می‌کنی و واقعاً افتخار می‌کنم که تو به آن غلبه کردی و تسلیم نشدی!» در یک مطالعه دانش‌آموزانی که به خاطر هوششان تحسین می‌شدند، بسیار بیشتر از دانش‌آموزانی که به‌خاطر تلاششان مورد تحسین قرار می‌گرفتند، از انجام یک تکلیف چالش‌برانگیز دوری می‌کردند. یادگیری واقعی، فعال و با دخیل کردن احساسات مثبت است. هرگز به كودكتان نگوييد “تو چيزي نمي فهمي” زيرا اگر كودك آن را باور كند، حرف شما تحقق خواهد يافت!