فینگولیمود برای درمان مولتیپل اسکلروزیس (ام اس) در بزرگسالان و کودکانی که حداقل 10 سال دارند، استفاده می شود. این دارو بیماری MS را درمان نمی کند بلکه فقط باعث کاهش دفعات علائم عود می شود.
البته از فینگولیمود ممکن است برای مواردی استفاده شود که در این راهنمای دارو ذکر نشده است.
موارد استفاده: مولتیپل اسکلروزیس
فینگولیمود
بررسی کلی
مهمترین اطلاعاتی که باید درباره فینگولیمود دانست، کدام است؟
اگر به آن حساسیت دارید یا بیماری قلبی خاصی دارید، به خصوص:
• نارسایی شدید قلب (که شما را مجبور به بستری شدن در بیمارستان می کند).
• “بلوک AV” یا سندرم سینوس بیمار (مگر اینکه ضربان ساز یا پیس میکر داشته باشید) ؛
• سندرم QT طولانی ؛
• حمله قلبی اخیر (در طی 6 ماه گذشته) ، سکته مغزی ،سکته مغزی گذرا یا TIA ، درد قفسه سینه (آنژین ناپایدار) یا سایر مشکلات جدی قلبی.
قبل از شروع مصرف فینگولیمود ، پزشک عملکرد قلب شما را بررسی می کند.
برخی از داروهای تعدیل کننده ریتم قلب در صورت استفاده با فینگولیمود می توانند اثرات ناخواسته یا خطرناکی ایجاد کنند. در صورت استفاده از: آمیودارون ، دیسوپیرامید ، دوفتیلید ، فلکائینید ، دورن دارون ، ایبوتیلید ، مکسیلتین ، پروکائینامید ، پروپافنون ، کینیدین یا سوتالول ، پزشک ممکن است برنامه درمانی شما را تغییر دهد.
قبل از مصرف فینگولیمود ، اگر تاکنون آبله مرغان نگرفته اید یا واکسن واریسلا دریافت نکرده اید ، به پزشک خود اطلاع دهید. ممکن است لازم باشد واکسن را دریافت کنید و پس از یک ماه فینگولیمود را شروع کنید.
اگر تا به حال سابقه هر کدام از موارد زیر را داشته اید به پزشک خود اطلاع دهید:
• عفونت فعال یا مزمن
• اختلال ریتم قلب
• درد قفسه سینه (آنژین) یا سایر مشکلات قلبی
• حمله قلبی یا سکته مغزی ، حتی ”سکته مغزی کوچک”
• فشار خون بالا یا پایین
• حملات غش یا سنکوپ
•دیابت
•سرطان پوست
•بیماری کبد
• یک بیماری چشم به نام یووئیت
• آسم، آپنه خواب یا سایر اختلالات تنفسی
استفاده از فینگولیمود ممکن است خطر ابتلا به سرطان پوست (ملانوم) را افزایش دهد. از پزشک خود بخواهید علایم هشدار دهنده پوستی را به شما آموزش دهد.
فینگولیمود ممکن است به جنین آسیب برساند. برای جلوگیری از بارداری در زمان مصرف این دارو و حداقل 2 ماه پس از آخرین دوز مصرف، از یک روش کنترل بارداری موثر استفاده کنید. اگر در این مدت باردار شدید، به پزشک خود اطلاع دهید.
شیردهی در زمان مصرف این دارو احتمالا بی خطر باشد اما در مورد هر گونه خطر احتمالی از پزشک خود سوال کنید.
مکانیسم عمل
فینگولیمود چگونه اثر می کند؟
مولتیپل اسکلروزیس (ام اس) بیماری است که بر سیستم عصبی مرکزی شما تأثیر می گذارد. در واقع، بیماری ام اس ناشی از سیستم ایمنی بیش از حد فعال است. سیستم ایمنی بدن شما به اشتباه به غلاف میلین که لایه محافظ اطراف رشته های عصبی شما است، حمله می کند. این لایه محافظ به اعصاب کمک می کند تا سریع و به درستی پیام ها را به بقیه بدن ارسال کنند.
آسیب دیدن غلاف های میلین باعث ایجاد التهاب در رشته های عصبی مغز و نخاع می شود. این ضایعات التهابی از ارسال صحیح سیگنال های عصبی در سراسر بدن جلوگیری می کنند. این امر باعث بروز علائم شایع MS می شود، از جمله ضعف عضلانی ، اختلال در تعادل و راه رفتن .
فرم عود کننده ام اس شایعترین فرم این بیماری است که در آن علایم بیماری به صورت دوره ای عود می کند و پس از مدتی فروکش می کند.
فینگولیمود برای کمک به کاهش علائم ام اس در افرادی که اشکال عود کننده این بیماری را دارند ، کمک می کند. این دارو با اتصال به مولکولهای خاصی به نام گیرنده های 1-فسفات اسفنگوزین (S1P) عمل می کند. گیرنده های S1P در سلول های سیستم ایمنی بدن که در غدد لنفاوی فعال می شوند ، یافت می شوند (غدد لنفاوی غدد کوچکی در سراسر بدن شما هستند که به سیستم ایمنی بدن کمک می کنند تا با بیماری مقابله کند).
سلول های سیستم ایمنی در غدد لنفاوی می توانند به مبارزه با میکروب ها کمک کنند. اما سلول های سیستم ایمنی بدن می توانند به اشتباه سلول های خود بدن ، از جمله غلاف های میلین را نیز مورد حمله قرار دهند.
هنگامی که گیلنیا به گیرنده های S1P متصل می شود از خروج سلولهای سیستم ایمنی خاصی به نام لنفوسیت ها از غدد لنفاوی ممانعت می کند. از آنجا که لنفوسیت ها نمی توانند از غدد لنفاوی خارج شوند ، نمی توانند به غلاف میلین در مغز و نخاع شما حمله کنند. این موجب می شود تا از شدت علائم MS و تعداد دفعات بروز علائم کاسته شود.
چه مدت طول می کشد تا عملکرد این دارو شروع شود ؟
ممکن است چند هفته تا چند ماه طول بکشد تا شاهد بهبود علائم MS باشید.
اما در بدن شما ، گیلنیا ظرف چند ساعت پس از اولین دوز مصرفی شروع به کار می کند.
در یک مطالعه بالینی کوچک، تعداد لنفوسیت ها در خون افراد طی چهار تا شش ساعت پس از مصرف دارو کاهش یافت. سطح پایین لنفوسیت ها در خون، تعداد سلول هایی را که می توانند به رشته های عصبی شما حمله کنند کاهش می دهد.
نحوه مصرف
شما باید فینگولیمود را طبق دستورالعمل پزشک یا ارائه دهنده خدمات بهداشتی مصرف کنید.
دوز اول گیلنیا می تواند باعث کاهش ضربان قلب شما شود. ( ضربان قلب شما باید ظرف یک ماه از شروع مصرف گیلنیا به حالت عادی برگردد).
اگر ضربان قلب شما خیلی کند است ، می تواند مشکلات جدی مانند ضربان قلب غیر طبیعی یا آریتمی ایجاد کند. این یک ضربان قلب است که خیلی سریع ، خیلی کند یا نامنظم است و می تواند منجر به حمله قلبی یا سکته شود.
به دلیل این عارضه جانبی احتمالی ، شما اولین دوز فینگولیمود را در مطب پزشک یا کلینیک مصرف خواهید کرد. (پس از مصرف اولین دوز ، حداقل شش ساعت در آنجا خواهید ماند ). این به ارائه دهنده خدمات بهداشتی شما اجازه می دهد تا هرگونه عوارض جانبی جدی را که ممکن است پس از مصرف دارو رخ دهد، ارزیابی و درمان کند.
قبل از مصرف اولین دوز ، پزشک از شما نوار قلب می گیرد. چند ساعت پس از مصرف فینگولیمود ، نوار قلب دیگری از شما گرفته می شود. پزشک فعالیت قلب شما را از قبل و بعد از مصرف دارو مقایسه می کند. نتایج نشان خواهد داد که آیا ضربان قلب شما تا سطح ناامن کند شده است یا خیر.
ممکن است بعد از اولین دوز فینگولیمود در ضربان قلب کاهش شدید داشته باشید. یا ممکن است مشکلات سلامتی دیگری داشته باشید که می تواند ضربان قلب شما را بسیار کاهش دهد. در هر یک از این موارد ، لازم باشد بیش تر از شش ساعت در مطب پزشک یا کلینیک خود بمانید. ممکن است حتی مجبور شوید شب را نیز بگذرانید. پزشک براساس شرایط پزشکی به شما می گوید که چه مدت باید بمانید.
اگر مصرف فینگولیمود را متوقف کرده اید و دوباره درمان خود را شروع می کنید ، ممکن است لازم باشد مجددا در مطب یا کلینیک پزشک زیر نظر قرار بگیرید.
چه موقع از روز فینگولیمود را مصرف کنیم؟
هر روز یک بار فینگولیمود مصرف می کنید. شما می توانید دارو را در هر زمان از روز مصرف کنید.
اگر دوز فینگولیمود را فراموش کردید ، بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید.
می توانید گیلنیا را با غذا یا بدون غذا مصرف کنید.
آیا می توان فینگولیمود را خرد کرده یا جوید؟
بهتر است این کار را انجام ندهید. اگر در بلعیدن کپسول های فینگولیمود مشکل دارید ، با پزشک یا داروساز خود صحبت کنید. آنها می توانند راه هایی برای سهولت در بلعیدن قرص ها پیشنهاد دهند.
چگونه فینگولیمود را مصرف کنیم؟
ازفینگولیمود دقیقاً همانطور که روی برچسب نوشته شده است یا طبق دستور پزشک استفاده کنید. در مقادیر بیشتر یا کمتر از حد توصیه شده استفاده نکنید.
با شروع مصرف، فینگولیمود می تواند ضربان قلب شما را کاهش دهد. اولین دوز خود را در کلینیک یا بیمارستان دریافت خواهید کرد. فشار خون و ضربان قلب شما حداقل به مدت حداقل 6 ساعت پس از اولین دوز فینگولیمود کنترل می شود.
میتوانید فینگولیمود را با غذا یا بدون غذا مصرف کنید.
اگر مصرف فینگولیمود را قطع کردید ، بدون مشورت با پزشک خود دوباره آن را شروع نکنید. هنگام شروع مجدد این دارو باید تحت نظر پزشک باشید.
همیشه قبل از قطع مصرف فینگولیمود به هر دلیلی، با پزشک خود مشورت کنید. هنگامی که مصرف فینگولیمود را متوقف می کنید ، علائم MS شما ممکن است برگردد. در موارد نادر ، برخی از افرادی که مصرف فینگولیمود را متوقف کردند ، علائم بیماری تشدید شده است.
اگر مصرف فینگولیمودرا متوقف کردید، حداقل برای 12 هفته پس از آخرین دوز، مراقب علائم بدتر شدن ام اس باشید. در صورت بروز علائم جدید یا بدتر شدن سریعاً با پزشک خود تماس بگیرید.
فینگولیمود بر سیستم ایمنی بدن شما تأثیر می گذارد. ممکن است به راحتی به عفونت مبتلا شوید. پزشک شما باید مرتباً شما را معاینه کند. خطر عفونت ممکن است پس از قطع مصرف این دارو تا 2 ماه ادامه داشته باشد. فینگولیمود را در بسته اصلی در دمای اتاق و به دور از رطوبت و گرما نگهداری کنید.
عوارض جانبی
عوارض جانبی جدی
عوارض جانبی جدی به دنبال مصرف فینگولیمود شایع نیست اما ممکن است رخ دهد. در صورت بروز عوارض جانبی جدی ، بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید. اگر علائم شما تهدید کننده زندگی است و یا فکر می کنید که یک فوریت پزشکی دارید ، به اورژانس مراجعه کنید.
عوارض جانبی جدی و علائم آنها می تواند شامل موارد زیر باشد:
• برادی کاردی (ضربان قلب کند) یا بلوک دهلیزی بطنی (انسداد سیگنال های الکتریکی در قلب). علائم در این حالت می تواند شامل موارد زیر باشد:
- سرگیجه
- خستگی (کمبود انرژی)
- درد قفسه سینه
- فشار خون پایین
- تپش قلب
• افزایش خطر عفونت ناشی از سطح پایین لنفوسیت ها، نوع خاصی از گلبول های سفید خون. نمونه هایی از عفونت های جدی که می توانند رخ دهند عبارتند از:
- عفونت ویروسی تبخال
- مننژیت
- واریسلا زوستر (زونا)
- ذات الریه
• لکوآنسفالوپاتی چند کانونی پیشرونده (PML)، عفونی در مغز که ناشی از یک ویروس به نام JC است. برای مشاهده علائم، به بخش “جزئیات عوارض جانبی” در زیر مراجعه کنید.
• ادم ماکولا (تورم در شبکیه چشم). علائم آن می تواند شامل موارد زیر باشد:
- تاری دید
- تغییر در نحوه مشاهده رنگها
- ناتوانی در دیدن واضح جزئیات
• سندرم انسفالوپاتی برگشت پذیر خلفی (PRES) ، یک اختلال مغزی که اغلب به دلیل فشار بالای خون در مغز ایجاد می شود. علائم آن می تواند شامل موارد زیر باشد:
- سردرد شدید
- گیجی
- از دست دادن بینایی
- تاری دید
- تشنج
• مشکلات تنفسی، از جمله تنگی نفس.
•آسیب کبدی. علائم و نشانه ها می تواند شامل موارد زیر باشد:
- سطح بالای آنزیم های کبد در آزمایش خون
- حالت تهوع
- استفراغ
- شکم درد
- خستگی (کمبود انرژی)
- از دست دادن اشتها
- ادرار تیره رنگ
- زردی (زردی پوست و سفیدی چشم)
• افزایش فشار خون. علائم می تواند شامل موارد زیر باشد:
- سردرد
- سرگیجه
- درد قفسه سینه
- تنگی نفس
• افزایش خطر ابتلا به سرطان پوست ، از جمله کارسینوم سلول بازال و ملانوم. علائم می تواند شامل موارد زیر باشد:
- تغییرات رنگ در پوست
- زخم یا ضایعات جدید روی پوست
• واکنشهای شدید آلرژیک.
جزئیات اثر جانبی
در اینجا برخی از جزئیات عوارض جانبی این دارو ذکر می شود.
واکنش آلرژیک
مانند اکثر داروها ، برخی از افراد پس از مصرف فینگولیمود ممکن است دچار واکنش آلرژیک شوند. مشخص نیست که چه تعداد از افراد پس از مصرف فینگولیمود واکنش آلرژیک پیدا می کنند. علائم یک واکنش خفیف آلرژیک می تواند شامل موارد زیر باشد:
- بثورات پوستی
- خارش
- گرگرفتگی (گرما و قرمزی پوست)
- واکنش آلرژیک شدیدتر نادر است اما ممکن است بروز کند. علائم یک واکنش آلرژیک شدید می تواند شامل موارد زیر باشد:
- تورم زیر پوست ، به طور معمول در پلک ها ، لب ها ، دست ها یا پاها
- تورم زبان ، دهان یا گلو
- مشکل تنفس
در صورت بروز واکنش آلرژیک شدید به فینگولیمود، بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید یا به اورژانس مراجعه نمایید.
عوارض جانبی چشم
مشکلات چشمی می تواند از عوارض جانبی درمان فینگولیمود باشد. در مطالعات بالینی افراد مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس، 4٪ از افرادی که از این دارو استفاده کردند ، تاری دید را به عنوان یک عارضه جانبی گزارش کردند. این مقایسه با 2٪ افرادی بود که دارونما مصرف می کردند (بدون درمان).
مشکلات چشمی نیز ممکن است علامت عوارض جانبی نادر اما جدی مربوط به استفاده از گیلنیا باشد. به عنوان مثال، تغییرات در بینایی ممکن است نشانه ای از لکوآنسفالوپاتی چند کانونی پیشرونده (PML) باشد. این نوعی عفونت مغزی است که می تواند بینایی را کاهش دهد. در صورت مشاهده این علامت ، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.
اگر گیلنیا(فینگولیمود) باعث ایجاد مشکلات بینایی می شود ، ممکن است پزشک توصیه کند مصرف دارو را برای مدتی قطع کنید.
ادم ماکولا
مشکلات بینایی همچنین می تواند ناشی از ادم ماکولا ، یکی دیگر از عوارض جانبی نادر اما جدی فینگولیمود باشد. ادم ماکولا وضعیتی است که در آن مایعات در ماکولا جمع می شود. این بخشی از شبکیه چشم شما است که در قسمت پشت چشم شما قرار دارد. تجمع مایعات باعث تاری دید می شود و جزئیات ریز را با وضوح کمتری مشاهده می کنید.
در مطالعات بالینی افراد مبتلا به ام اس ، ادم ماکولا در 0.5٪ افرادی که 0.5 میلی گرم فینگولیمود مصرف کرده اند گزارش شده است. این عارضه جانبی در 1.5٪ افرادی که 25/1 میلی گرم گیلنیا(فینگولیمود) مصرف کرده اند نیز گزارش شده است. از افرادی که دارونما مصرف کردند ، 0.4٪ دچار ادم ماکولا شدند.
این عارضه جانبی معمولاً در چند ماه اول از مصرف فینگولیمود دیده می شود. با این حال، ادم ماکولا می تواند در هر زمان از درمان ایجاد شود.
اگر دیابت دارید یا به یووئیت (تورم چشم) مبتلا شده اید ، ممکن است خطر بیشتری برای این عارضه جانبی داشته باشید.
به دلیل خطر ادم ماکولا، قبل از شروع مصرف فینگولیمود، معاینه چشم خواهید داشت. بعد از چند ماه که دارو را مصرف کردید، پزشک دوباره سلامت چشم شما را بررسی می کند.
اگر در طول درمان دچار ورم ماکولا شوید ، ممکن است پزشک شما برای مدتی مصرف دارو را متوقف کند. برای اکثر افرادی که به دلیل ورم ماکولا مصرف گیلنیا را متوقف کردند، این اثر جانبی برطرف شد.
با پزشک خود در مورد سلامت چشم خود صحبت کنید و در مورد خطر مشکلات بینایی صحبت کنید. در صورت مشاهده تغییر در بینایی ، پزشک می تواند به شما بگوید که چه موقع با آنها تماس بگیرید.
لکوآنسفالوپاتی چند کانونی پیشرونده (PML)
لکوآنسفالوپاتی چند کانونی پیشرونده (PML) یک عارضه جانبی نادر اما جدی است که می تواند با استفاده از فینگولیمود رخ دهد. لکوآنسفالوپاتی چند کانونی پیشرونده یک عفونت مغزی است که توسط ویروس ایجاد می شود. PML معمولاً فقط در افرادی که سیستم ایمنی ضعیف دارند، مانند زمانی که از فینگولیمود استفاده می شود ، رخ می دهد.
علائم لکوآنسفالوپاتی چند کانونی پیشرونده عبارتند از:
- ضعف در یک طرف بدن
- عدم تعادل
- تغییرات بینایی
- گیجی
- تغییر شخصیت
- مشکلات حافظه
علائم لکوآنسفالوپاتی چند کانونی پیشرونده معمولاً طی چند روز تا چند هفته بدتر می شود. در صورت عدم درمان ، لکوانسفالوپاتی چند کانونی پیشرونده می تواند بسیار جدی باشد و منجر به ناتوانی شدید یا مرگ شود.
موردی از لکوآنسفالوپاتی چند کانونی پیشرونده در مطالعات بالینی فینگولیمودرخ نداد. با این حال، لکوآنسفالوپاتی چند کانونی پیشرونده در افرادی که این دارو را پس از در دسترس قرار گرفتن عمومی (پس از بازاریابی) مصرف کردند، گزارش شد.
اگر علائم مشکوک به لکوآنسفالوپاتی چند کانونی پیشرونده دارید، بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید. آنها احتمالاً توصیه می کنند که مصرف فینگولیمود را قطع کنید تا بررسی های تشخیصی کامل شود.
سرطان پوست
خطر ابتلا به برخی از سرطان های پوست با استفاده از فینگولیمودافزایش می یابد. این سرطان ها شامل کارسینوم سلول بازال و ملانوم هستند.
کارسینوم سلول بازال از سلولهای پایه شروع می شود که بخشی از پوشش داخلی پوست شما هستند. این نوع سرطان معمولاً مانند زخم یا لکه های قرمز روی پوست شما به نظر می رسد.
ملانوم اغلب از یک خال آغاز می شود که با رشد سرطان می تواند شکل ، اندازه یا رنگ آن تغییر کند.
در مطالعات بالینی افراد مبتلا به ام اس، 2٪ از افرادی که فینگولیمود را مصرف کردند،به کارسینوم سلول بازال مبتلا شدند. این در مقایسه با 1٪ افرادی که دارونما مصرف کرده بودند (بدون درمان).
در طی مطالعات بالینی فینگولیمودهیچ موردی از ملانوم گزارش نشده است. با این حال، ملانوم در افرادی که این دارو را پس از در دسترس عمومی (پس از بازاریابی) مصرف کرده اند، رخ داده است.
در طول معالجه فینگولیمود، پزشک شما را از نظر تغییراتی که ممکن است نشانه سرطان باشد، کنترل می کند.
برای کمک به کاهش خطر ابتلا به سرطان پوست:
- زمان مواجهه خود را در معرض آفتاب محدود کنید.
- از کرم ضد آفتاب با طیف وسیع استفاده کنید که دارای ضریب محافظت در برابر آفتاب SPF 30 یا بالاتر باشد.
- برای محافظت از آفتاب لباس محافظ مانند آستین بلند و کلاه بپوشید.
- موارد دیگر سرطان، از جمله لنفوم ، نیز به دنبال استفاده از فینگولیمودگزارش شده است اما مشخص نیست که آیا فینگولیمودباعث بروز این سرطان ها می شود یا خیر.
ریزش مو
ریزش مو عارضه جانبی گزارش شده با استفاده از فینگولیمود است. در مطالعات بالینی افراد مبتلا به ام اس، 3٪ از افرادی که گیلنیا را مصرف کردند در طول درمان ریزش مو داشتند. این مقایسه با 2٪ افرادی بود که دارونما مصرف می کردند (بدون درمان).
فشار خون بالا
افزایش فشار خون با استفاده از فینگولیمود گزارش شده است. در مطالعات بالینی افراد مبتلا به ام اس ، 8٪ از افرادی که فینگولیمود را مصرف کردند در طول درمان دچار فشار خون بالا شدند. این در مقایسه با 4٪ افرادی بود که دارونما مصرف کرده بودند (بدون درمان).
به طور متوسط، در افرادی که فینگولیمود مصرف می کردند، فشار خون بالاتر از افرادی بود که دارونما مصرف می کردند. افزایش متوسط فشار خون در افرادی که فینگولیمودمصرف می کنند به صورت زیر است:
- 3 میلی متر جیوه برای فشار سیستولیک بیشتر از افرادی که دارونما مصرف کرده اند.
- 2 میلی متر جیوه برای فشار دیاستولیک بیشتر از افرادی که دارونما مصرف کرده اند.
فشار خون مطلوب معمولاً کمتر از 120/80 میلی متر جیوه است. پزشک فشار خون شما را به طور منظم کنترل می کند تا اطمینان حاصل کند که فشار خون در یک محدوده نرمال است. اگر فشار خون بیش از حد بالا باشد، پزشک شما را درمان خواهد کرد.
آسیب کبدی
آسیب کبدی با استفاده از فینگولیمود گزارش شده است. در مطالعات بالینی ، 14 درصد از افرادی که فینگولیمودرا برای بیماری ام اس مصرف کرده اند ، آنزیم های کبدی افزایش یافته است. سطح بالای آنزیم های کبدی نشانه آسیب کبدی است. در مقایسه، 3٪ از افرادی که دارونما مصرف کردند (بدون درمان) سطح آنزیم های کبدی بالا داشتند.
افزایش شدیدتر آنزیم های کبدی در 4.5٪ از افرادی که فینگولیمودمصرف کرده اند رخ داده است. این در مقایسه با 1٪ افرادی است که دارونما مصرف می کردند.
آسیب کبد علایمی دارد از جمله:
- حالت تهوع
- استفراغ
- شکم درد
- خستگی (کمبود انرژی)
- از دست دادن اشتها
- زردی (زردی پوست و قسمت سفید چشم شما)
- ادرار تیره رنگ
اگر هنگام مصرف فینگولیمودآسیب شدید کبدی داشته باشید، پزشک احتمالاً توصیه می کند که درمان را متوقف کنید. برای اکثر افراد ، در طی دو ماه پس از قطع مصرف فینگولیمود، میزان آنزیم کبد به حالت طبیعی می رسد.
لنفوپنی
با استفاده از فینگولیمود، لنفوپنی (کاهش مقادیر برخی از گلبول های سفید خون به نام لنفوسیت) گزارش شده است. در مطالعات بالینی، 7 درصد از افرادی که فینگولیمود را برای بیماری ام اس مصرف می کردند، دچار لنفوپنی شده بودند. این در مقایسه با کمتر از 1٪ افرادی بود که دارونما مصرف کردند (بدون درمان).
لنفوپنی می تواند خطر ابتلا به عفونت را افزایش دهد. این به این دلیل است که لنفوسیت ها به طور معمول برای مقابله با مهاجمان خارجی مانند باکتری ها یا ویروس ها در بدن کار می کنند. وقتی سطح لنفوسیت پایین است ، سیستم ایمنی بدن قادر به محافظت از شما در برابر این عفونت ها نیست.
قبل از شروع مصرف فینگولیمود، پزشک سطح لنفوسیت شما را بررسی می کند. آنها همچنین اطمینان حاصل می کنند که قبل از شروع مصرف فینگولیمود، عفونت های حاد و مزمن شما درمان شوند. به این دلیل که ممکن است عفونت های گذشته هنوز در بدن شما وجود داشته اما غیرفعال باشند، و لذا بی علامت باشید. مصرف فینگولیمود ممکن است باعث فعال شدن عفونت شود و علائم ممکن است دوباره ظاهر شوند.
اگر در طول درمان فینگولیمود علائم عفونت را مشاهده کردید، بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید. علائم عمومی عفونت می تواند شامل خستگی (کمبود انرژی) ، درد عضلانی و تب می باشد.
کمردرد
کمردرد یکی از شایعترین عوارض جانبی گزارش شده به دنبال استفاده از فینگولیمود است. در مطالعات بالینی، 10٪ از افرادی که فینگولیمودرا به دلیل بیماری ام اس مصرف می کردند، کمردرد داشتند.
البته کمردرد یکی از علائم رایج MS نیز است که به دلیل آسیب عصبی یا اسپاستیسیته (سفتی عضلات) در ناحیه کمر شما باشد.
اگر در طول درمان فینگولیمودکمر درد دارید، با پزشک خود صحبت کنید. آنها می توانند مسکن های بی خطر را توصیه کنند. پزشک همچنین می تواند در مورد تمرینات و فیزیوتراپی برای کاهش کمردرد به شما مشاوره دهد.
بی خوابی (عارضه جانبی نیست)
بی خوابی عارضه جانبی مصرف فینگولیمود نیست. با این حال، اگر شما به MS مبتلا هستید، اختلالات خواب می تواند یک مسئله باشد. این اختلالات می تواند شامل موارد زیر باشد:
- آپنه خواب ، که در تنفس هنگام خواب متوقف می شود.
- شب ادراری
- مشکلات دیگری که شما را از استراحت شبانه خوب باز می دارد
در زیر لیستی از داروهایی وجود دارد که می توانند با فینگولیمود تداخل داشته باشند. البته این لیست شامل همه داروهایی نیست که ممکن است با فینگولیمودتداخل داشته باشند.
فینگولیمود و واکسن ها
هنگام مصرف فینگولیمودیا دو ماه پس از قطع مصرف دارو، نباید واکسن با ارگانیسم زنده دریافت کنید. این به این دلیل است که فینگولیمود سیستم ایمنی بدن شما را تضعیف می کند.
نمونه هایی از واکسن های زنده که نباید دریافت کنید عبارتند از:
- سرخک، اوریون و سرخچه (MMR)
- روتاویروس
- آبله مرغان
فینگولیمود و داروهای ضد افسردگی و داروهای ضد روان پریشی خاص
مصرف فینگولیمود با داروهای ضد افسردگی یا داروهای ضد روانپریشی خاص می تواند باعث ریتم غیر طبیعی قلب و برادی کاردی (ضربان قلب کند) شود. این مشکلات ریتم قلب می تواند خطر ابتلا به مشکلات جدی قلبی را افزایش دهد.
نمونه هایی از داروهایی که در صورت مصرف با فینگولیمودمی توانند باعث مشکلات قلبی شوند شامل سیتالوپرام ، کلرپرومازین و هالوپریدول است.
اگر دارویی مصرف می کنید که می تواند باعث ریتم غیر طبیعی قلب یا برادی کاردی شود ، به پزشک خود اطلاع دهید. آنها احتمالاً یک شب در کلینیک شما را برای اولین دوز مصرف داروی فینگولیمود زیرنظر می گیرند.
فینگولیمود و متادون
مصرف فینگولیمود با متادون می تواند خطر ابتلا به برادی کاردی (ضربان قلب کند) و ریتم های غیر طبیعی قلب را افزایش دهد. این امر می تواند خطر ابتلا به مشکلات جدی قلبی را افزایش دهد.
اگر هنگام شروع درمان فینگولیمود، متادون مصرف می کنید با پزشک خود مشورت کنید. آنها احتمالاً یک شب در کلینیک شما را برای اولین دوز مصرف داروی فینگولیمود زیرنظر می گیرند.
فینگولیمود و اریترومایسین
مصرف فینگولیمود و اریترومایسین می تواند باعث برادی کاردی (ضربان قلب کند) و ریتم غیر طبیعی قلب شود. اینها می توانند مشکلات جدی قلبی ایجاد کنند.
اگر هنگام شروع مصرف فینگولیمود، اریترومایسین مصرف می کنید، با پزشک خود مشورت کنید. آنها احتمالاً یک شب در کلینیک شما را برای اولین دوز مصرف داروی فینگولیمود زیرنظر می گیرند.
فینگولیمود و کتوکونازول خوراکی
مصرف فینگولیمود با کتوکونازول خوراکی می تواند سطح فینگولیمود را در بدن افزایش دهد. این می تواند خطر ابتلا به عوارض جانبی جدی فینگولیمود را افزایش دهد. اگر از راه دهان کتوکونازول همراه با فینگولیمود مصرف می کنید ، پزشک شما را از نظر عوارض جانبی کنترل می کند.
فینگولیمود و داروهای فشار خون یا ضربان قلب
مصرف فینگولیمود با داروهای خاص فشار خون یا داروهایی که ضربان قلب را کاهش می دهد، می تواند باعث برادی کاردی (ضربان قلب کند) و ریتم غیر طبیعی قلب شود. این می تواند خطر ابتلا به مشکلات جدی قلبی را افزایش دهد.
نمونه هایی از داروهای فشار خون یا ضربان قلب که می توانند خطر ابتلا به مشکلات قلبی را در صورت مصرف با فینگولیمود افزایش دهند عبارتند از:
- دیلتیازم
- وراپامیل
- دیگوکسین
- متوپرولول
- آتنولول
- پروپرانولول
فینگولیمود و کورتیکواستروئیدها
فینگولیمود و کورتیکواستروئیدها می توانند سیستم ایمنی بدن شما را تضعیف کنند (دفاع بدن در برابر بیماری). بنابراین مصرف هر دو دارو با هم می تواند مبارزه با میکروب ها را برای شما دشوارتر کند. این می تواند خطر ابتلا به عفونت های جدی را افزایش دهد.
نمونه هایی از کورتیکواستروئیدها که می توانند سیستم ایمنی بدن شما را در صورت مصرف با فینگولیمودبیشتر تضعیف کنند عبارتند از:
- پردنیزون
- بتامتازون
- دگزامتازون
- پردنیزولون
فینگولیمود و گیاهان و مکمل ها
گیاه یا مکمل خاصی نیست که به طور مشخص با فینگولیمود تداخل داشته باشد.
فینگولیمود و الکل
هیچ تداخل شناخته شده ای بین فینگولیمود و الکل وجود ندارد.
با این حال، الکل و فینگولیمود هر دو می توانند به تنهایی آسیب کبدی ایجاد کنند. این احتمال وجود دارد که نوشیدن زیاد الکل در هنگام مصرف فینگولیمود خطر آسیب کبدی را افزایش دهد.
هشدارها و اقدامات احتیاطی
قبل از مصرف فینگولیمود ، با پزشک خود در مورد سابقه سلامتی خود صحبت کنید. اگر بیماری خاصی داشته باشید ، ممکن است فینگولیمود برای شما مناسب نباشد. این بیماری ها شامل:
مشکلات جدی قلبی. اگر انواع خاصی از فعالیت های غیر طبیعی الکتریکی در قلب خود داشته اید ، نباید فینگولیمود مصرف کنید. این موارد شامل بلوک قلبی یا ریتم های غیر طبیعی قلب ، مانند سندرم QT طولانی است. همچنین اگر در شش ماه گذشته یکی از موارد زیر را داشته اید نباید فینگولیمود مصرف کنید:
- سکته قلبی
- سکته مغزی یا حمله ایسکمیک گذرا (TIA) ، که به آن سکته مغزی گذرا نیز گفته می شود.
- نارسایی قلبی که به دلیل آن بستری شده اید.
- نارسایی قلبی کلاس III یا IV
- آنژین صدری ناپایدار (درد قفسه سینه هنگام استراحت)
واکنش شدید آلرژیک. اگر در گذشته نسبت به فینگولیمود یا هر یک از مواد تشکیل دهنده آن واکنش شدید داشته اید ، نباید فینگولیمود را مصرف کنید. اگر مطمئن نیستید که آیا واکنش آلرژیک شدید به فینگولیمود داشته اید یا خیر، قبل از شروع درمان با پزشک خود مشورت کنید.
عفونت های جدی: اگر عفونت جدی دارید ، ممکن است قبل از شروع مصرف فینگولیمود نیاز به درمان آن باشد. نمونه هایی از عفونت های جدی شامل ذات الریه و زونا است. تمام عفونتهای جدی یا مزمن را که قبل از مصرف فینگولیمود داشته اید ، حتماً به پزشک خود اطلاع دهید.
مصرف بیش از حد فینگولیمود
استفاده بیش از دوز توصیه شده فینگولیمود می تواند منجر به عوارض جانبی جدی شود.
علائم مصرف بیش از حد
علائم مصرف بیش از حد می تواند شامل موارد زیر باشد:
- برادی کاردی (ضربان قلب کند)
- فعالیت الکتریکی غیرطبیعی در قلب ، از جمله بلوک دهلیزی – بطنی
- فشار خون پایین
- سرگیجه
- درد قفسه سینه
- تپش قلب
در صورت مصرف بیش از حد چه باید کرد؟
اگر فکر می کنید مقدار زیادی از این دارو را مصرف کرده اید ، بلافاصله با پزشک خود یا اورژانس تماس بگیرید.
انقضا ، انبار فینگولیمود
ذخیره سازی: کپسول های فینگولیمودرا در دمای اتاق در ظرف محکم بسته نگه دارید. از نگهداری این دارو در مناطقی که ممکن است مرطوب باشد یا مرطوب شود ، مانند حمام خودداری کنید.
اطلاعات تخصصی
اطلاعات زیر برای پزشکان و سایر متخصصان مراقبت های بهداشتی ارائه شده است.
موارد مصرف
فینگولیمود توسط سازمان غذا و دارو (FDA) برای درمان بزرگسالان و کودکان 10 سال به بالا با اشکال عودکننده مولتیپل اسکلروزیس (ام اس) تأیید شده است.
مکانیسم عمل
مکانیسم دقیق عملکرد فینگولیمود در درمان MS مشخص نیست.
Fingolimod به یک متابولیت فعال ، fingolimod-phosphate متابولیزه می شود که به گیرنده های 1 ، 3 ، 4 و 5 اسفنگوزین 1-فسفات (S1P) متصل می شود. تصور می شود که این دارو از خروج سلولهای ساده و فعال CD4 T از غدد لنفاوی جلوگیری می کند. کاهش تعداد لنفوسیت های در گردش منجر به لنفوپنی می شود که باعث کاهش تعداد لنفوسیت های موجود برای آسیب رساندن به غلاف های میلین می شود.
فارماکوکینتیک و متابولیسم
به دنبال مصرف، فراهمی زیستی خوراکی مطلق 93٪ است و حداکثر سطح سرمی آن در 12 تا 16 ساعت حاصل می شود. غلظت حالت پایدار طی یک تا دو ماه پس از مصرف منظم حاصل می شود.
فینگولیمود و متابولیت فعال آن ، فینگولیمود فسفات ، بیش از 7/99 درصد به پروتئین پیوند دارند. متابولیسم از طریق فسفوریلاسیون ، CYP450 4F2 و با تشکیل آنالوگهای سرامید غیر فعال رخ می دهد. نیمه عمر متوسط شش تا نه روز است ودفع دارو نیز از طریق ادرار رخ می دهد.
موارد منع مصرف
مصرف فینگولیمود در بیمارانی که سابقه واکنش حساسیت به فینگولیمود یا هر یک از مواد جانبی آن را ندارند، منع مصرف دارد.
مصرف فینگولیمود در افرادی که در شش ماه گذشته هر یک از موارد زیر را داشته اند منع مصرف دارد:
- نارسایی قلبی جبران شده که به بستری شدن در بیمارستان نیاز دارد.
- نارسایی قلبی (کلاس III / IV)
- آنژین ناپایدار
- سکته مغزی
- حمله ایسکمی گذرا
- سکته قلبی
مصرف فینگولیمود در افرادی که سابقه سندرم سینوس بیمار یا بلوک AV درجه دو یا سه دارند نیز منع مصرف دارد ، مگر اینکه دارای ضربان ساز یا پیس میکر باشند.
این دارو همچنین در افرادی که QTc ≥ 500 میلی ثانیه دارند یا داروهای ضد آریتمی قلبی کلاس Ia یا کلاس III مصرف می کنند ، منع مصرف دارد.
بارداری و شیردهی
آیا در صورت بارداری یا شیردهی می توانم از فینگولیمود استفاده کنم؟
فینگولیمود ممکن است به جنین آسیب برساند. برای جلوگیری از بارداری در حالی که از این دارو استفاده می کنید و حداقل 2 ماه پس از آخرین دوز مصرفی ، از روشهای کنترل بارداری موثر استفاده کنید. اگر در این مدت باردار شدید به پزشک خود اطلاع دهید.
هنگام استفاده از این دارو ممکن است شیردهی بی خطر باشد. در مورد خطرات احتمالی از پزشک خود سوال کنید.
فینگولیمود و کنترل بارداری
در مطالعات حیوانی ، مشخص شد که مصرف فینگولیموددر زن باردار آسیب جدی به جنین وارد می کند. به دلیل جدی بودن میزان آسیب به جنین ، زنان باید از داروهای جلوگیری از بارداری موثر در هنگام مصرف فینگولیمود استفاده کنند. به عنوان مثال می توان به کاندوم ، قرص های جلوگیری از بارداری و دستگاه های ایمپلنت جلوگیری از بارداری (مانند وسایل داخل رحمی) اشاره کرد.
زنان همچنین باید حداقل دو ماه پس از قطع مصرف فینگولیمود، از یک روش کنترل بارداری موثر استفاده کنند. این به این دلیل است که اثر فینگولیمود پس از قطع مصرف آن ، حدود دو ماه در بدن شما باقی می ماند. در این مدت ، ممکن است این دارو همچنان به جنین در حال رشد آسیب برساند.
سؤالات متداول
آیا فینگولیمود باعث لاغر شدن یا افزایش وزن می شود؟
بله، ممکن است. در مطالعات بالینی فینگولیمود، افزایش وزن و کاهش وزن به عنوان عوارض جانبی گزارش نشده است. با این حال ، بدن هر فرد ممکن است پاسخ متفاوتی به دارو بدهد.
کاهش وزن می تواند علامت آسیب کبدی باشد که یک عارضه جانبی نادر اما جدی فینگولیمود است. اگر به دلیل مصرف فینگولیمود دچار آسیب کبدی شده اید ، ممکن است اشتهای خود را از دست بدهید و این کاهش اشتها می تواند شما را به سمت کاهش وزن سوق دهد. بنابراین اگر آسیب کبدی دارید ، ممکن است لازم باشد مصرف فینگولیمود را برای مدتی قطع کنید.
آیا قبل و حین درمان فینگولیمود به آزمایشاتی نیاز دارم؟
بله. قبل از شروع مصرف فینگولیمود ، پزشک آزمایشات زیر را درخواست می کند:
- در صورت داشتن سابقه مشکلات قلبی، معاینه قلب و نوار قلبی
- آزمایش خون، برای بررسی سطح گلبول های سفید خون و آنزیم های کبدی
- اگر تا کنون به عفونت با ویروس واریسلا زوستر (ویروس آبله مرغان) دچار نشده اید ، آزمایش سرولوژیک این عفونت درخواست می شود.
- معاینه چشم
بعد از سه تا چهار ماه مصرف فینگولیمود به معاینه چشمی دیگری نیاز دارید و در صورت ابتلا به دیابت یا سابقه یوویت (تورم در چشم) ممکن است به معاینات چشم مکرر نیاز داشته باشید.
هنگام مصرف فینگولیمود از چه واکسنهایی باید اجتناب کنم؟
هنگام مصرف فینگولیمود نباید واکسن های زنده دریافت کنید زیرا می تواند منجر به عفونت جدی شود.
واکسن های زنده حاوی اشکال ضعیف شده باکتری یا ویروس هستند. اگر سیستم ایمنی سالمی داشته باشید عفونتی در بدن شما ایجاد نمی کنند. با این حال، اگر از فینگولیمود استفاده می کنید، واکسن های زنده می توانند باعث عفونت شوند. این به این دلیل است که این دارو ممکن است سیستم ایمنی بدن شما را ضعیف کند.
همچنین نباید حداقل دو ماه پس از آخرین دوز مصرف فینگولیمود ، واکسن زنده دریافت کنید. این به این دلیل است که فینگولیمود پس از قطع مصرف آن ، حدود دو ماه در سیستم شما باقی می ماند. در این مدت ، ممکن است هنوز در معرض خطر ابتلا به واکسن زنده باشید.
نمونه هایی از واکسن های زنده که نباید هنگام استفاده از درمان فینگولیمود یا دو ماه پس از درمان دریافت نکنید ، شامل موارد زیر است:
- سرخک ، اوریون ، سرخچه (MMR)
- روتاویروس
- آبله مرغان
- آبله
- تب زرد
بهتر است از واکسن های غیرفعال (غیرزنده) نیز در طول درمان فینگولیمود خودداری کنید. این به این دلیل است که ممکن است سیستم ایمنی بدن شما به واکسن پاسخ مناسبی ندهد و لذا مصونیت در مقابل بیماری ایجاد نشود. البته با تزریق واکسن های غیرزنده مبتلا به بیماری نخواهید شد زیرا این واکسن حاوی هیچ باکتری یا ویروس زنده ای نیست.
در مورد تزریق واکسن های کووید ( ویروس کرونا) در هنگام مصرف فینگولیمود هنوز توافق نظر قطعی بین متخصصان نیست. برخی تزریق واکسن را توصیه نمی کنند و برخی دیگر تزریق آن را در صورت تعداد لنفوسیت بالای ۱۰۰۰ مجاز می دانند.
در صورت قطع مصرف فینگولیمود آیا علائم ترک بروز خواهد کرد؟
با قطع مصرف فینگولیمود، ممکن است وضعیت بیماری در شما بدتر شود. گزارشاتی از افزایش شدید ناتوانی ناشی از مولتیپل اسکلروزیس (MS)به دنبال قطع مصرف فینگولیمود گزارش شده است. این ناتوانی ها شامل بدتر شدن مشکلات تعادل، راه رفتن ، بینایی و کنترل مثانه یا روده بود. این بدتر شدن علائم طی حدود سه تا شش ماه پس از قطع درمان رخ داده است. برای اکثر این بیماران ، وضعیت بیماری به سطح قبلی خود بازنگشت.
با قطع مصرف فینگولیمود، پزشک شما را از نظر بدتر شدن علائم از نزدیک کنترل می کند. اگر علائم شما بدتر شود، آنها درمان هایی را پیشنهاد می دهند که می توانند به شما کمک کنند.
آیا می توانم زمانی که فینگولیمود مصرف می کنم، زمانی را زیر آفتاب بگذرانم؟
بله. در طول دوره درمان فینگولیمود می توانید زمانی را در زیر نور آفتاب سپری کنید. با این حال، این دارو می تواند خطر ابتلا به انواع خاصی از سرطان های پوست را افزایش دهد. بنابراین مهم است که شما مدت زمانی را که در آفتاب می گذرانید محدود کنید. همچنین باید از کرم های ضد آفتاب با ضریب محافظت در برابر آفتاب (SPF) بالا استفاده کنید و از لباسی استفاده کنید که قسمت زیادی از پوست شما را بپوشاند. این می تواند به شما در کاهش خطر ابتلا به سرطان پوست کمک کند.
داروهای موجود در بازار ایران
داروسازی اسوه
کپسول فینگولید 0.5 میلی گرم
داروسازی الحاوی
کپسول رمیتا 0.5 میلی گرم
داروسازی زهراوی
قرص فینگولیمد زهراوی 0.5 میلی گرم
داروسازی مداوا
کپسول گیله نیا 0.5 میلی گرم
قرص مارلا 0.5 میلی گرم
توسعه داروسازی دانش
کپسول دانلوین 0.5 میلی گرم