انسفالوپاتی میوکلونیک زودرس

انسفالوپاتی میوکلونیک زودرس (EME) یک سندرم صرع نادر است که در نوزادان تازه متولد شده مشاهده می شود. این بیماری به عنوان انسفالوپاتی میوکلونیک نوزادان هم شناخته می شود.
این بیماری معمولاً قبل از 3 ماهگی تشخیص داده می شود. البته با دید گذشته نگر، اولین تشنج حتی ممکن است در سه ماهه آخر بارداری (هنگامی که کودک در رحم مادر است) احساس شود یا در طی 10 روز اول زندگی بروز کند اما تشخیص داده نشود.
نوزادان مبتلا به EME معمولاً به شدت دچار تاخیر در رشد هستند.
این سندرم می بر پسران و دختران به یک میزان تأثیر می گذارد.

علایم و نشانه های انسفالوپاتی میوکلونیک زودرس

در این سندرم انواع مختلفی از تشنج بروز می کند، اما تشنج های میوکلونیک (پرش های عضلانی که به صورت تک یا پشت سرهم رخ می دهند و گاه تا ساعت ها ادامه می یابند) مشخصه این این سندرم صرع است و آن را از “سندرم اوتاهارا” (که تشنج های تونیک بیشتری دارد) متمایز می کند. برخی ممکن است دچار تشنج های کانونی موتور، تشنج تونیک یا به ندرت اسپاسم تونیک شوند که این فرم از تشنج ها معمولا دیررس هستند.

علل انسفالوپاتی میوکلونیک زودرس

اگرچه علت در برخی موارد EME پیدا نمی شود اما علل احتمالی شامل اختلالات متابولیکی، جهش های ژنی خاص و به ندرت ناهنجاری های ساختاری مغزی است.

• علل متابولیک شایع است که از این بیماری ها می توان به هایپرگلیسینمی غیر کتوتیک، اختلالات آمینو اسید، اختلالات چرخه اوره، اختلالات میتوکندری … اشاره کرد. 
• تعداد فزاینده ای از اختلالات ژنتیکی نیز هستند که موجب بروز EME می شود. یک مثال آن ژن ErbB4 است.

تشخیص انسفالوپاتی میوکلونیک زودرس

تشخیص کودک مبتلا به صرع میوکلونیک اولیه براساس ویژگی های بالینی (علائم یا نشانه های بیمار) و یافته های نوارمغزی (EEG) است.
نوار مغزی مهمترین تست در تشخیص EME است. نوار مغزی در نوزادانی که تحت درمان با دارو نیستند، بسیار غیرطبیعی است؛ در این بیماران الگوی “سرکوب-انفجار” یا burst-suppression (اسپایک های دامنه بالا و به دنبال آن کاهش دامنه امواج زمینه ای)  دیده می شود (شکل زیر).  این تغییرات را می توان در هنگام خواب و هنگام بیداری نوزاد مشاهده کرد. با رشد نوزادان، نوار مغزی ممکن است به یک الگوی “هیپس آریتمی” تبدیل شود که در آن اسپایک های دامنه بالای چند کانونی با پس زمینه بسیار غیر طبیعی دیده می شود.
تصویربرداری MRI یک روش مفید برای جستجوی تغییرات ساختاری در مغز است که ممکن است موجب بروز تشنج های بیمار شوند. تصویربرداری MRI می تواند در ابتدا طبیعی باشد اما با گذست زمان می تواند آتروفی (کوچک شدن) مغز را نشان دهد. گاهی اوقات ممکن است ام آر آی غیرطبیعی باشد و یک اختلال ساختاری نشان دهد که ممکن است زمینه ساز بروز EME باشد.
همچنین آزمایش خون برای جستجوی اختلالات متابولیکی یا ژنتیکی انجام خواهد شد.

درمان انسفالوپاتی میوکلونیک زودرس

• درمان به طور معمول با داروهای ضد صرع آغاز می شود اما کنترل تشنج ها در این سندرم معمولاً دشوار است. داروهایی که اغلب تجویز می شوند شامل کلوبازام، کلونازپام، توپیرامات، زونیسامید، فنوباربیتال، والپروات (در صورت مشخص بودن وضعیت متابولیک) یا فلبامات است. برخی داروها مانند ویگاباترین ممکن است تشنج ها را بدتر کنند.
• جراحی صرع ممکن است یک گزینه درمانی در بیمارانی باشد که تشنجات از یک ناحیه مغز شروع می شود یا فقط یک طرف مغز را درگیر می کند. در این شرایط ممکن است برداشتن کانونی (خارج کردن ناحیه درگیر) یا همیسفرکتومی (برداشتن یک نیمکره مغز) انجام شود تا کنترل تشنج ها بهتر شود.
• در مواردی که داروها بی تاثیر هستند می توان تحریک عصب واگ (VNS) یا رژیم کتوژنیک را در نظر گرفت.
• اصلاح اختلال متابولیکی زمینه ای: کلیه نوزادانی که در آن ها علت مشخصی برای صرع میوکلونیک زودرس پیدا نمی شود، باید درمورد  با پیریدوکسین (ویتامین B6)  و بیوتین به صورت آزمایشی درمان شوند زیرا ممکن است اختلالات متابولیک مربوطه را داشته باشند که تا حدودی قلبل درمان است. اگرچه بسیاری از این اختلالات متابولیکی قابل برگشت نیستند اما گاهی اوقات، درمان اختلال زمینه ای به کنترل بهتر تشنجات کمک می کند.

پیش آگهی

کودکان مبتلا به EME اغلب دورنمای مطلوبی ندارند. بسیاری از این کودکان به تدریج دچار اسپاسم شیرخواران (سندرم وست) یا سندرم لنوکس-گاستو می شوند. برخی از کودکان مبتلا به EME ممکن است در اولین سال زندگی خود بمیرند. بیمارانی که زنده می مانند معمولاً دچار ناتوانی های جسمی و شناختی شدید خواهند بود.

جمع بندی

• این سندرم نادر که اکنون زیرمجموعه انسفالوپاتی های صرعی و نموی قرار می گیرد، قبل از 3 ماهگی بروز می کند.
• تشنج ها به طور معمول در 2 هفته اول زندگی شروع می شوند. گاهی اوقات، تشنج می تواند زمانی که کودک هنوز در رحم است، آغاز شود.
• پسران و دختران به طور مساوی درگیر می شوند.
• به طور معمول، نوزادان یا شیرخواران مبتلا، دچار تشنج میوکلونیک، تشنج کانونی موتور یا به ندرت اسپاسم تونیک می شوند که به داروهای ضد تشنج پاسخ نمی دهند.
• برخی موارد ناشی از اختلال متابولیک، جهش های ژنتیکی یا به ندرت ناهنجاری مغزی است. در بسیاری از موارد علت ناشناخته می ماند.
• نوار مغزی مهمترین تست برای تشخیص سندرم صرع EME است.